حمید قیصر
حمید قیصر دا ناں اردو دے جدید افسانوی ادب وچ معتبر سمجھیا جاندا اے ۔انہاں نوں اپنے پہلے مجموعے سیڑھیاں والا پل دی بدولت علمی و ادبی حلفےآں وچ بے حد سراہا گیا۔
ابتدائی حالات
سودھوحمید قیصر 7 مارچ، 1960ء نوں ضلع میانوالی دے اک سرحدی قصبے کالا باغ وچ پیدا ہوئے۔ آپ دے والد دا ناں حاجی عبدالعزیز اے۔ آپ دا تعلق بلوچاں دے رند قبیلے توں اے۔ آپ نے میٹرک 1976ء وچ گورنمنٹ ہائی سکول کالا باغ توں کیتا۔ 1977ء وچ آپ دے خاندان نے سیاسی و سماجی وجوہات دی بنا اُتے کالا باغ نوں خیر باد کہہ کہ کر اسلام آباد وچ مستقل سکونت اختیار کرلئی- آپ نے بعد وچ پرائیویٹ طور اُتے راولپنڈی ڈویژن توں سیکنڈ ڈویژن وچ ایف اے تے علامہ اقبال اوپن یونیورسٹی، اسلام آباد توں فسٹ ڈویژن وچ بی اے کیتا۔ حمید قیصر نے کالا باغ دے جاگیرداراں تے وڈیراں دے ظلم وستم دے خلاف اٹھنے والی مقامی عوامی تحاریک کالاباغ فرنٹ تے بغوچی محاذ وچ عملی طور اُتے حصہ لیا تے ايسے تناظر وچ چند کہانیاں وی لکھياں۔ جو انہاں دے پہلے افسانوی مجموعے سیڑھیاں والا پل وچ شامل نيں ۔
لکھتاں
سودھوسیڑھیاں والا پُل
سودھوحمید قیصر دا ایہ مجموعہ پہلی بار 1996ء وچ شائع ہويا جدوں کہ اس دی دوسری بار اشاعت 2000ء وچ عمل وچ آئی۔ ہن اس دا تیسرا ایڈیشن زیر طبع اے۔
دوسرا آخری خط
سودھوحمید قیصر دا دوسرا افسانوی مجموعہ دوسرا آخری خط 2011ء وچ شائع ہويا۔ افسانےآں دا ایہ مجموعہ ممتاز افسانہ نگار سعادت حسن منٹو دے جشن صد سالہ دے موقع اُتے 2011ء وچ منظر عام اُتے آیا۔ جس دا انتساب خصوصی طور اُتے منٹو کےسکیچ دے نال انہاں دے ہی ناں کیتا گیا ۔ اس مجموعے کےہر افسانے دا ناں، لفظ " دوسرا، دوسرے تے دوسری" توں شروع ہُندا اے۔ اس وچ کل نو افسانے تے حمید قیصر دی فن شخصیت اُتے ممتاز اہل علم و ادب دے تحقیقی مضامین شامل نيں۔
مقالات
سودھوآپ اُتے نیشنل ہونیورسٹی ماڈرن لینگویجز ، اسلام آباد دے ایم اے دی طالبہ تے علامہ اقبال اوپن یونیورسٹی دی ایم فل دی طالبہ نے اپنے تحقیقی مقالات تحریر کیتے نيں۔
رسالہ تادیب انٹرنیشنل
سودھوجولائی 2004ء وچ حمید قیصر نے برطانیہ تے پاکستان توں بیک وقت انگریزی و اردو دا سہ ماہی مجلہ تادیب انٹرنیشنل دا اجرا کیتا۔ رسالے دا ناں "تادیب" معروف ترقی پسند شاعر تے دانشور جاوید اختر بیدی نے تجویز کیتا سی۔ تادیب دے ہن تک 15 شمارے شائع ہوئے چکے نيں، جنہاں وچ دو فیض احمد فیض اوراک جاوید اختر بیدی دی فن و شخصیت پرخصوصی شمارے وی شامل نيں۔ نامساعد حالات دے باوجود مجلہ تادیب انٹرنیشنل وقفے وقفے توں شائع ہُندا رہیا۔ ہن منٹو صدی دے حوالے توں چار سو صفحات پرمشتمل رسالہ تادیب دے منٹو نمبر دی تدوین مکمل ہوئے چکی اے۔ تادیب انٹرنیشنل نوں ویب میگزین بنانے دے حوالے توں کم جاری اے۔ رسالہ تادیب نوں برطانیہ وچ 2005 وچ 102 ادبی راسائل وچ پنجويں پوزیشن حاصل ہوئی جدوں کہ سال 2007ء وچ برطانیہ وچ 170 بائی لینگول رسالے وچ ستويں پوزیشن حاصل ہوئی۔
ملازمت
سودھوحمید قیصر نے 1981ء وچ اکادمی ادبیات پاکستان، اسلام آباد توں اپنی ملازمت دا آغاز کیتا۔ اوتھے توں آپ 1983ء وچ وزارت سبھیاچار و سیاحت دے محکمہ لوک ورثہ دے شعبہ مطبوعات وچ چلے گئے ۔ 1988ء وچ دوبارہ اکادمی ادبیات پاکستان وچ پرنٹنگ انچارج مقرر ہوئے اوربہترین کارکردگی دی بنا پر1992ء وچ سرکولیشن مینیجر دے عہدہ تک ترقی پائی ۔ فیر اگست 2000 وچ انہاں دی کتاب سیڑھیاں والا پل دی لندن وچ تنیڑے رونمائی ہوئی۔ واپس آکے انہاں نے اکادمی توں طویل رخصت لےکے برطانیہ وچ قیام دا فیصلہ کیتا۔
حمید قیصر نے 2009ء وچ مقتدرہ قومی زبان، اسلام آباد دے صدر نشین دے افسر تعلقات عامہ تے ماہر مضمون دی ذمہ داریاں سنبھالاں۔ اس حیثیت توں میرا جی، ن۔م راشد، فیض احمد فیض اورسعادت حسن منٹو جداں ممتاز اہل قلم دے صد سالہ جشن ولادت دے سلسلے وچ چار ضخیم کتاباں دی طباعت مکمل دی تے درجناں علمی و ادبی تقریبات دے انعقاد وچ معاونت کيتی۔ 2011ء وچ مقتدرہ قومی بولی دے تحت منصو بہ ختم ہونے دے بعد حمید قیصر نے متعدد اخبارات تے ایڈورٹائیزنگ ایجنسیاں وچ تخلیقی کم کیتے ۔اس دے نال تادیب دے عنوان توں روزنامہ پاکستان ، نوائے وقت تے الشرق وچ ہفتہ وار کالم تے روزنامہ جنگ کے سنڈے میگزین ماں مضامین وی لکھنے شروع کر دتے۔ استوں علاوہ اک آن لائن انگریزی۔ اُردو اخبار میڈیا ٹوڈے یو ایس اے دے نال بیورو چیف دی حیثیت توں منسلک ہوئے گئے۔ اج کل آپ ریڈیو پاکستان اسلام آباد دی ایکسٹرنل سروس دے نال ریسرچر تے سکرپٹ رائیٹر دی حیثیت توں گزشتہ چار سال توں منسلک نيں۔ آپ ریڈیو دے رسالہ آہنگ دے لئی ممتاز شخصیتاں دے انٹرویوز وی کردے نيں۔ ایويں حمید قیصر دا ادبی، ثقافتی و تخلیقی سفر ہر دم رواں دواں اے۔
اعزازات
سودھو- محمود اکیڈیمی آف لیٹرز میانوالی توں 2014 وچ کتاب "دوسرا آخری خط" اُتے فکشن دی بہترین کتاب دا ایوارڈ ملا۔
- ماہنامہ ریشم ڈائجسٹ توں بہترین لکھاری دا ایوارڈ 2013 تے 2014 وچ ملا۔
- بزم اردو بریڈ فورڈ دی جانب توں 2001 وچ رائٹر اینڈ اینٹلیکچوئل ایوارڈ ملا۔
- سانول ادبی سنگت پنجاب، ملتان توں 1997 "سچل لٹریری ایوارڈ" حاصل کیتا۔
- راولپنڈی آرٹ کونسل، راولپنڈی توں لٹریری ایوارڈ 1998 وچ ملا۔
- بین الاقوامی اسلامی یونیورسٹی ، اسلام آباد توں میڈیا ایوارڈ وصول کیتا۔