حصار بابا
تعارف
سودھوحضرت پیر سید محمد ابراہیم شاہ المعروف حصار باباؒ 953ھ بمطابق 1546 عیسوی ایران دے شہر شیراز وچ پیدا ہوئے۔ حصار بابا رحمتہ اللہ علیہ دے والد ماجد دا اسم گرامی سید شیر محمد ولی شاہ شیرازی سی۔جو ہمایون بادشاہ دے نال عادل شاہ سوری توں اپنی حکومت واپس لینے دے لئی شیراز، ایران توں آئے سن ۔[۱] آپؒ دا شجرۂ نسب مبارک سید ناصر الدین محمود بخاری ابن سید جلال الدین حسین مخدوم جہانیاں جہاں گشت بخاری (اوچ شریف) توں ہُندا ہويا حضرت امام حسین رضی اللہ تعالیٰ عنہ تک اکتسویں(31) پشت اُتے جا پہنچدا اے ۔آپؒ اک روحانی پیشوا شیخ سلیم چشتی فتح پوری (1478–1572) دے ممتاز شاگرداں تے خُلفاء وچوں سن ۔شیخ سلیم چشتی فتح پوری 891 ہجری نوں پیدا ہوئے۔اور 29 رمضان المبارک 979 ہجری نوں فتح پور، ہندوستان وچ رحلت فرمائی۔ان دناں صوفیاء کرام تے مشائخ عظام اپنے خاص شاگرداں، خُلفاء تے دینی طلبہ نوں دین دی اشاعت تے ترویج دے لئی ملک دے محتلف حصےآں وچ بھیجیا کردے سن ۔انہاں وچوں اک سید محمد ابراہیم شاہ ؒ سن جو 25 سال دی عمر وچ مغل بادشاہ جلال الدین محمد اکبر دے عہد ِحکومت (1555–1606) وچ 1571 عیسوی بمطابق 978 ہجری وچ اسلام دی اشاعت و تبلیغ دے لئی دہلی توں سوات رانیزئی جسنوں اج کل مالاکنڈ ایجنسی کہندے نيں تشریف لائے۔آپؒ نے موجودہ پنڈ پیر خیل دی بنیاد رکھی۔ اس وچ مسجد تے اسلامی تعلیمات دی ترویج دے لئی خانقاہ وی بنوایا۔
شخصیت
سودھوآپؒ اک نہایت پرہیزگار تے خداترس انسان سن ۔آپؒ فقہ، حدیث تے قرآن شریف دے بہت وڈے عالم سن ۔قرآن شریف زبانی یاد سی تے اپنے وقت دے وڈے وڈے صوفیائے کرام تے درویشاں وچ شمار ہُندے سن ۔آپ ؒ نہایت ہی نرم خو، صابر تے خوبصورت شخصیت دے مالک سن ۔آپؒ ہمیشہ سادہ زندگی بسر کردے تے اپنی پوری زندگی اللہ تعالیٰ دی عبادت تے مخلوقِ خدا دی خدمت وچ گزاردے سن ۔آپؒ نے ہزار ناؤ پہاڑ اُتے اک مسجد تے خانقاہ (بابا کوٹہ) وی تعمیر کروائی تھی۔جہاں آپ ؒنے کافی عرصہ دین دی اشاعت تے تبلیغ وچ گزاریا۔
استاد
سودھومیاں عبدالرشید دی کتاب تذکرۂ علماء کبائر و مشائخ عظام صوبہ سرحد دے مطابق حصار بابا، سید علی شاہ المعروف پیر باباؒ (بونیر) دے خلفاء تے شاگرداں وچوں سن ۔سید محمد ابراہیم شاہ شیرازی دہلی توں1571 عیسوی نوں جہلم آئے۔اور ایتھے توں آپ ؒسوات رانیزئی (موجودہ ملاکنڈ ایجنسی) اپنے پیرو مرشد شیخ سلیم چشتی فتح پوری رحمۃ اللہ علیہ دی ہدایت دے مطابق دین دی اشاعت دے لئی تشریف لے گئے[۲]
خلفاء و شاگرد
سودھوآپؒ نے سب توں پہلے پیر پیائی، نوشہرہ وچ کچھ عرصہ دے لئی قیام فرمایا فیر اس دے بعد پیران کلے ملاکنڈ ایجنسی تشریف لے گئے۔آپ ؒکے مریدانِ خاص اٹے بابا (جدامجد اتمان خیل) یوسف بابا، سلطان بابا، سید بابا تے حضرت خواجہ بابا جنہاں دا تعلق پٹھاناں دے مشہور قبیلہ یوسف زئی توں سی، نے آپ ؒ نوں پیران کلے توں طوطاکان لے آئے تاکہ آپؒ توں اسلامی تعلیمات حاصل کر سکن۔آپؒ نے اپنی بے مثال عبادت، سچائی تے دیانت داری توں لوکاں نوں بہت متاثرہ کيتا جس دی وجہ توں بوہت سارے غیر مسلم وی مشرف بہ اسلام ہوئے۔جداں جداں عمر ودھدتی گئی آپؒ دے علم وعرفان وچ وی وادھا ہُندا گیا۔اس اُتے آپؒ دے بشری حسن و جمال تے مردانہ وجاہت وجلال ہر ملنے والے نوں مسحور کر دیندا۔ جو شخص اک بار آپؒ دی محفل وچ اسيں کلامی توں مشرف ہو جاندا اوہ ہمیشہ دے لئی آپ ؒکا ہو جاندا۔ایہ آپؒ دی صحبت دا اعجاز سی کہ ہر آنے والے دن آپ ؒکے حلقہء احباب وچ وادھا ہُندا گیا۔اور آپؒ دی دعوت و تبلیغ تے پند و نصیحت کدی رائیگاں نئيں گئی بلکہ لکھاں راہ گم کردہ مسلماناں نوں راہ راست اُتے لیانے تے ہزاراں غیر مسلماں نوں اسلام دے نور توں منور کرنے دا سبب و موجب بنی۔آپ ؒراست گوئی تے حق بیانی وچ کھبی کسی مصلحت دا شکار ہوئے تے نہ ہی کوئی خوف آپؒ نوں روک سکا۔ہمیشہ ایہ کوشش رہی کہ کسی دی دل آزاری کیتے بغیر مسلک اہل السنت والجماعت دا پرچار تے عشق مصطفٰی دی تکرار کردے رہے۔
شادی و اولاد
سودھولوکاں نوں آپؒ دے نال اس قدر لگاؤ سی کہ اک دفعہ اوہ فکر مند ہوئے کہ ایسا نہ ہو کہ سید محمد ابراہیم شاہ باباؒ اپنے ملک واپس چلے جان تاں انہاں نے فیصلہ کيتا کہ آپ ؒکی شادی ایتھے کيتی جائے تاں آپ ؒایتھے توں کدرے نئيں جا سکن گے۔انہاں نے حضرت محمد ابراہیم شاہ باباؒ دی شادی اک معزز گھرانے وچ کرادتی۔لوک فیر وی فکر مند رہندے سن کہ آپؒ اپنی رفیقۂ حیات نوں کدرے وی لے جاسکدے نيں تاں انہاں نے باہم فیصلہ کيتا کہ حصار بابا نوں اپنی جائیداد وچوں پورا حصہ دتا جائے۔تو آپؒ دا ایتھے توں جانا مشکل ہو جائے گا لہٰذا انہاں نے آپؒ نوں بطور حصہ د ار کافی زمین عطیہ کر کے دیدی تے ايسے طرح انہاں نے حصار بابا نوں ہمیشہ دے لئی اپنا بنا لیا۔
اک روایت دے مطابق سید محمد ابراہیم شاہ شیرازی سید بہادر باباؒ دے داماد تے سید کستیر گل المقلب شیخ رحمکار کاکا صاحبؒ نوشہرہ دے بہنوئی سن ۔کاکا صاحبؒ 983 ہجری وچ پیدا ہوئے سن تے 1063 ہجری نوں رحلت فرمائی۔[۳] سید محمد ابراہیم شاہ شیرازی دے چار بیٹے تے تن بیٹیا ں سن۔ وڈے بیٹے دا ناں سید حسن شاہ عرف اسو بابا سی۔جو اپنے والد ماجد دے خلیفہ تے سجادہ نشین سن تے نہایت ہی پرہیزگار تے متقی انسان سن ۔اور ہر وقت قناعت و ریاضت تے عبادت وچ مشغول رہندے سن ۔ دوسرے بیٹے دا ناں سید محمد فتح خان شاہ سی اوہ وی نہایت ہی پرہیزگار تے نیک انسان سن ۔تیسرے بیٹے دا ناں سید محمد ریحان شاہ سی اوہ وی نہایت ہی پرہیزگار تے نیک انسان سن ۔چوتھے بیٹے دا ناں سید محمد رحمان شاہ سی۔جنہاں نے خرقہ ء خلافت اپنے والد ماجد توں حاصل کيتا سی آپؒ دنیاوی جاہ و جلال توں بے پرواہ تے مستغرق بہ یاد مولا سن ۔آپؒ نے تمام عمر شادی نئيں کيتی ساری عمر مجرد رہ کے یاد الہٰی وچ گزاری۔ آپ دی تن بیٹیاں، بی بی دُرمر جان (زوجہ قطب الدین عر ف شیخ بابا)، بی بی رابعہ عر ف پیر آبئی تے بی بی عائشہ سن۔ آپؒ دی تمام اولاد نوں بہت عرصہ تک روحانی اقتدار حاصل رہیا۔ آپؒ دی اولاد پیر خیل، بٹ خیلہ، باغکنڈی شریف، سفرونہ گلآباد (دیر پاواں) اُغزبانڈہ، لنڈی، باڑہ، کنشئی (بٹگرام) چنارکوٹ، سنگل کوٹ، جلوڑا، بالاکوٹ(مانسہرا) امبیلا (بونیر) ٹوپی، غازی (صوابی) تے تانگیر (کوہستان) وچ آباد نيں۔اور متمول زندگی گزار رہیاں نيں۔اللہ تعالیٰ توں دُعا اے کہ اوہ سید محمد ابراہیم شاہ شیرازی عرف حصار بابا دی اولاد نوں دینی، دنیاوی تے اُخروی کامیابیاں و کامرانیاں نصیب فرماواں۔آمین۔
وصال
سودھوحضرت پیر سید محمد ابراہیم شاہ شیرازی المعروف حصار بابا 12 رجب المرجب 1033ھ بمطابق 1624 عیسوی وچ پنڈ پیرخیل وچ وفات پائی، تے آپؒ پنڈ طوطاکان دے قبرستان وچ آسودۂ خاک نيں۔[۴] اللہ تعالیٰ آپؒ نوں اپنی جوارِ رحمت وچ اعلیٰ ٰمقام عطاء فرمائے۔آمین۔