حسن مثلث
| حسن مثلث | |
|---|---|
 |
|
| جم | سنہ 695 |
| وفات | سنہ 763 (67–68 سال) |
| وجہ وفات | جیل میں وفات |
| شہریت |  خلافت عباسیہ
|
| اولاد | علی العابد |
| تعداد اولاد | 6 |
| والد | حسن بن حسن |
| والدہ | فاطمہ صغریٰ |
| عملی زندگی | |
| پیشہ | محدث ، انقلابی |
ترمیم  | |
ابو علی حسن مثلث بن حسن مثنی بن حسن سبط بن علی بن ابی طالب ہاشمی قرشی (77ھ – 145ھ) منصور عباسی دے دور وچ سخت مبارزاں وچوں اک سن ۔ منصور توں سنجیدہ ٹکراؤ دے بعد کوفہ وچ سنہ 145ھ وچ قید خانہ وچ فوت ہوگئے۔
نسب
سودھووالد توں انہاں دا نسب ایہ اے: حسن مثلث بن حسن مثنی بن حسن سبط بن علی بن ابی طالب بن عبد المطلب بن ہاشم بن عبد مناف بن قصی بن کلاب بن مرہ بن کعب بن لؤی بن غالب بن فہر بن مالک بن قریس بن کنانہ بن خزیمہ بن مدرکہ بن الیاس بن مضر بن نزار بن معد بن عدنان۔
والدہ سے: فاطمہ بنت حسین بن علی بن ابی طالب بن عبد المطلب بن ہاشم بن عبد مناف بن قصی بن کلاب بن مرہ بن کعب بن لؤی بن غالب بن فہر بن مالک بن قریس بن کنانہ بن خزیمہ بن مدرکہ بن الیاس بن مضر بن نزار بن معد بن عدنان۔
لقب
سودھووالد تے انہاں وچ فرق کرنے دے لئی متاخرین نے انہاں نوں 'مثلث' دا لقب دتا۔ شہاب الدین قسطلانی کہندے نيں، انہاں دے والد حسن مثنی دے بارے وچ کہندے نيں: انہاں دا ناں انہاں دے والد دے ناں اُتے سی، انہاں دی وفات سنہ 97 ھ وچ ہوئی، ثقہ تابعی سن، انہاں دے وی لڑکے دا ناں حسن سی۔ چنانچہ انہاں دے والد (حسن سبط)، انہاں دا (حسن مثنیٰ) تے انہاں دے لڑکے (حسن مثلث) تِناں دا ناں حسن سی۔[۱]
ذریت
سودھوانہاں دے چھے بیٹے سن : طلحہ، عباس، حسن، ابراہیم، عبد اللہ تے علی العابد۔
روایت حدیث
سودھوابن سعد (متوفی 230ھ) کہندے نيں، ”قلیل الحدیث سن “،[۲] ابن حبان (354ھ) لکھدے نيں ”تبع تابعی سن “،[۳] مزی (متوفی 742ھ) کہندے نيں ”انہاں نے والد حسن بن حسن، تے والدہ فاطمہ بنت حسین بن علی بن ابی طالب توں روایت نقل کيتی تے انہاں توں عبید بن وسیم جمال، عمر بن شبیب مسلی، تے فضیل بن مرزوق نے روایت نقل کيتی۔“[۴] ابن حجر عسقلانی (متوفی 852ھ) نے کہیا، ”مقبول نيں، طبقہ السادسہ توں نيں۔ 145ھ وچ فوت ہوئے، 68 سال دے سن ۔“[۵] تے کہندے نيں، ”فاطمہ بنت حسین نے ہشام توں فرمایا جدوں انہاں توں انہاں دے صاحبزادے توں متعلق پُچھیا گیا کہ : حسن، ساڈے ترجمان نيں۔“[۶]
حسن بن حسن بن حسن (حسن مثلث) مدینہ دے رہنے والے سن، ثقہ تبع تابعین وچوں سن ۔ متقی، فاضل تے عبادت گزار شخص سن ۔ اجل طالبی علوی اہل بیت وچوں سن تے انہاں دے ترجمان منے جاندے سن ۔ ابن سعد نے انھاں چوتھے طبقے وچ شمار کيتا اے تے ابن خیاط (متوفی 240ھ) نے انہاں دی موافقت کيتی اے، ابن حجر نے چھیويں طبقے وچ شمار کيتا اے۔ ابن حبان نے ثقہ قرار دتا اے، ابن حجر نے مقبول کہیا اے، حسین سُلیم اسد نے مسند ابن یعلیٰ دے حاشیہ وچ انھاں ثقہ کہیا اے۔
کدرے کوئی ایسا نئيں نظر آیا جس نے انہاں اُتے جرح یا مذمت کيتی ہوئے۔ البتہ ابن ابی حاتم نے انہاں دا تذکرہ جرح وچ کیہ اے لیکن اوتھے انہاں اُتے کوئی جرح نئيں کيتی اے۔ ابن ماجہ (ح3296) تے ابو یعلیٰ موصلی (ح6749) نے انہاں توں روایت بیان کيتی اے۔
وفات
سودھوحسن مثلث ﻧﮯ ﻣﻨﺼﻮﺭ دﯽ ﻗﯿﺪ وچ 145 ﮪ نوں وفات ﭘﺎﺋﯽ۔