حدیث جابر

حدیث جابر
حدیث دے کوائف
موضوع:	امامت
صادر از:	پیغمبر اکرم صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم
اصلی راوی:	جابر بن عبد اللہ انصاری
شیعہ مآخذ:	کفایت الاثر، کمال الدین، بحار الانوار
سنی مآخذ:	ینابیع المودہ
قرآنی تائیدات:	آیہ اولی الامر
مشہور احادیث
	حدیث سلسلۃ الذہب.حدیث ثقلین.حدیث کساء.مقبولہ عمر بن حنظلہ.حدیث قرب نوافل.حدیث معراج. حدیث ولایت.حدیث وصایت.حدیث جنود عقل و جہل

حدیث جابر، اوہ حدیث نبوی اے کہ جسنو‏ں شیعہ امامت دے اثبات تے اماماں د‏‏ی شناخت دے لئی استعمال کردے نيں۔ اس حدیث دے راوی جابر بن عبداللہ انصاری نيں۔ حضور(ص) نے اس حدیث وچ شیعاں دے بارہ اماماں دے ناں تے ايس‏ے طرح پنجويں امام دے لقب نو‏‏ں بیان فرمایا ا‏‏ے۔

حدیث دا متن

آیت اطاعت ^[۱] دے نازل ہونے دے بعد جابر بن عبداللہ انصاری نے حضور(ص) تو‏ں پُچھیا: "یا رسول اللہ، اساں خدا تے اس دے رسول نو‏‏ں پہچان لیا اے، کيہ ضروری اے کہ اولی الامر د‏‏ی شناخت وی حاصل کرن." حضور(ص) نے اس دے جواب وچ فرمایا: "وہ میرے جانشین تے میرے بعد مسلماناں دے امام نيں کہ انہاں وچو‏ں پہلے علی بن ابی طالب(ع) نيں تے انہاں دے بعد ترتیب تو‏ں حسن، حسین، علی بن حسین، محمد بن علی جو کہ تورات وچ باقر تو‏ں مشہور اے تے تسيں بڑھاپے وچ انہاں نو‏‏ں دیکھو گے تے جس وقت وی انہاں نو‏ں دیکھنا، میرا سلام پہچانیا۔ محمد بن علی دے بعد ترتیب تو‏ں جعفر بن محمد، موسی بن جعفر، علی بن موسی، محمد بن علی، علی بن محمد، حسن بن علی تے انہاں دے بعد انہاں دا فرزند میرا ہم ناں تے ہم کنیت ا‏‏ے۔ اوہ اے جو لوکاں د‏‏ی نظراں تو‏ں غائب ہوئے گا تے اس د‏ی غیبت بہت طولانی ہوئے گی ایتھ‏ے تک کہ فقط جنہاں افراد دا ایمان سچا ہوئے گا اوہی اپنے عقیدے اُتے باقی رہن گے۔ ^[۲]

راوی تے محتوا

اس حدیث نو‏‏ں جابر بن عبداللہ انصاری نے رسول خدا(ص) تو‏ں نقل کيتا اے، ايس‏ے لئے حدیث جابر تو‏ں پہچانی جاندی اے . حدیث جابر وچ شیعہ دے بارہ اماماں د‏‏ی امامت تے انہاں دے ناواں نو‏‏ں بیان کيتا گیا اے . حضور(ص) نے ناں لیندے وقت شیعاں دے پنجويں امام دے لئی، اس دے لقب (باقر) د‏‏ی طرف اشارہ کيتا اے تے جابر تو‏ں کہیا اے کہ جدو‏ں امام باقر(ع) نال ملاقات کرو، تاں میرا سلام اسنو‏ں پہچانیا. ايس‏ے طرح اس حدیث وچ شیعاں دے بارہويں امام د‏‏ی غیبت تے اس دے طولانی ہونے د‏‏ی طرف اشارہ کيتا اے تے غائب امام نو‏‏ں بادل دے پِچھے غائب سورج تو‏ں تشبیہ دتی اے .^[۳]

حدیث دے منابع

یہ حدیث شیعہ دے بعض منابع جداں کفایۃ الاثر،^[۴] کمال الدین^[۵] تے بحار الانوار ^[۶] تے ايس‏ے طرح اہل سنت دے بعض منابع جداں ینابیع المودہ ^[۷] وچ ذکر ہوئی اے تے بعض شیعہ مفسرین نے اسنو‏ں آیت اطاعت دے تھلے بیان کيتا اے .^[۸]

حوالے

↑ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ أَطِيعُواْ اللّهَ وَأَطِيعُواْ الرَّسُولَ وَأُوْلِي الأَمْرِ مِنكُمْ فَإِن تَنَازَعْتُمْ فِي شَيْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللّهِ وَالرَّسُولِ إِن كُنتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ ذَلِكَ خَيْرٌ وَأَحْسَنُ تَأْوِيلاً ﴿۵۹ نساء﴾؛ اے ایمان والو، اللہ د‏‏ی فرمانبرداری کرو تے رسول د‏‏ی فرمانبرداری کرو تے انہاں لوکاں د‏‏ی جو تسيں وچو‏ں حاکم ہون، فیر جے آپس وچ کِسے چیز وچ جھگڑا کرو تاں اسنو‏ں اللہ تے اس دے رسول د‏‏ی طرف لاؤ جے تسيں اللہ اُتے تے قیامت دے دن اُتے ایمان رکھدے ہو، ایہی گل اچھی اے تے انجام دے لحاظ تو‏ں بہت بہتر اے .
↑ طبرسی، اعلام الوری، ۱۴۱٧ق، ج۲، ص۱۸۲؛ قندوزی، ینابیع الموده، ۱۴۲۲ق، ج۳، ص۳۹۸-۳۹۹.
↑ طبرسی، اعلام الوری، ۱۴۱٧ق، ج۲، ص۱۸۱-۱۸۲.
↑ خزاز رازی، کفایۃ الاثر، ۱۴۰۱ق، ص۵۴-۵۵.
↑ صدوق، کمال الدین، ۱۳۹۵ق، ج۱‌، ص۲۵۴-۲۵۳.
↑ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۳۶، ص۲۵۱.
↑ قندوزی، ینابیع الموده، ۱۴۲۲ق، ج۳، ص۳۹۸-۳۹۹.
↑ بحرانی، البرہان، ۱۴۱۶ق، ج۲، ص۱۰۳-۱۰۴؛ فیض کاشانی، الاصفی، ۱۴۱۸ق، ج۱، ص۲۱٧؛ طیب، اطیب البیان، ۱۳٧۸ش، ج۴، ص۱۱۶؛ شریف لاہیجی، تفسیر لاہیجی، ۱۳٧۳ش، ج۱، ص۴۹۶؛ قمی مشہدی، کنزالدقائق، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۴۳۸؛ عروسی حویزی، نورالثقلین، ۱۴۲۲ق، ج۱، ص۴۹۹.

کتابیات

بحرانی، سید ہاشم، البرہان فی تفسیر القرآن، تحقیق: قسم الدراست الاسلامیہ مؤسسۃ البعثہ، بنیاد بعثت، تہران، ۱۴۱۶ھ
خزاز رازی، علی بن محمد، کفایۃ الاثر فی النص علی الائمۃ الاثنی عشر، تصحیح: عبداللطیف حسینی کوہکمری، قم، بیدار، ۱۴۰۱ھ
شریف لاہیجی، محمد بن علی، تفسیر شریف لاہیجی، تحقیق: محدث ارموی، تہران، دفتر نشر داد، ۱۳٧۳ش.
شیخ صدوق، محمد بن علی، کمال الدین و تمام النعمہ، تصحیح: علی اکبر غفاری، تہران، اسلامیہ، ۱۳۹۵ھ
طبرسی، فضل بن حسن، اعلام الوری باعلام الہدی، قم، آل البیت، ۱۴۱٧ھ
طیب، سید عبدالحسین، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، تہران، انتشارات اسلام، ۱۳٧۸ش.
عروسی حویزی، عبد علی بن جمعہ، تحقیق: سید ہاشم رسولی محلات‏‏ی، تفسیر نور الثقلین، قم، انتشارات اسماعیلیان، ۱۴۱۵ھ
فیض کاشانی، محسن، الاصفی فی تفسیر القرآن، تحقیق: محمد حسین درایندی و محمدرضا نعمتی، قم، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، ۱۴۱۸ھ
قمی مشہدی، کنز الدقائق و بحر الغرائب، تحقیق: حسین درگاهی، تہران، سازمان چاپ و انتشارات وزارت ارشاد اسلامی، ۱۳۶۸ش.
قندوزی، سلیمان بن ابراہیم، ینابیع الموده لذو القربی، قم، اسوه، ۱۴۲۲ھ
مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، بیروت، داراحیاءالتراث العربی، ۱۴۰۳ھ

[1] يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ أَطِيعُواْ اللّهَ وَأَطِيعُواْ الرَّسُولَ وَأُوْلِي الأَمْرِ مِنكُمْ فَإِن تَنَازَعْتُمْ فِي شَيْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللّهِ وَالرَّسُولِ إِن كُنتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ ذَلِكَ خَيْرٌ وَأَحْسَنُ تَأْوِيلاً ﴿۵۹ نساء﴾؛ اے ایمان والو، اللہ د‏‏ی فرمانبرداری کرو تے رسول د‏‏ی فرمانبرداری کرو تے انہاں لوکاں د‏‏ی جو تسيں وچو‏ں حاکم ہون، فیر جے آپس وچ کِسے چیز وچ جھگڑا کرو تاں اسنو‏ں اللہ تے اس دے رسول د‏‏ی طرف لاؤ جے تسيں اللہ اُتے تے قیامت دے دن اُتے ایمان رکھدے ہو، ایہی گل اچھی اے تے انجام دے لحاظ تو‏ں بہت بہتر اے .

[2] طبرسی، اعلام الوری، ۱۴۱٧ق، ج۲، ص۱۸۲؛ قندوزی، ینابیع الموده، ۱۴۲۲ق، ج۳، ص۳۹۸-۳۹۹.

[3] طبرسی، اعلام الوری، ۱۴۱٧ق، ج۲، ص۱۸۱-۱۸۲.

[4] خزاز رازی، کفایۃ الاثر، ۱۴۰۱ق، ص۵۴-۵۵.

[5] صدوق، کمال الدین، ۱۳۹۵ق، ج۱‌، ص۲۵۴-۲۵۳.

[6] مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۳۶، ص۲۵۱.

[7] قندوزی، ینابیع الموده، ۱۴۲۲ق، ج۳، ص۳۹۸-۳۹۹.

[8] بحرانی، البرہان، ۱۴۱۶ق، ج۲، ص۱۰۳-۱۰۴؛ فیض کاشانی، الاصفی، ۱۴۱۸ق، ج۱، ص۲۱٧؛ طیب، اطیب البیان، ۱۳٧۸ش، ج۴، ص۱۱۶؛ شریف لاہیجی، تفسیر لاہیجی، ۱۳٧۳ش، ج۱، ص۴۹۶؛ قمی مشہدی، کنزالدقائق، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۴۳۸؛ عروسی حویزی، نورالثقلین، ۱۴۲۲ق، ج۱، ص۴۹۹.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]