حجرہ نبوی
حجرہ نبوی توں مراد رسول اللہ ﷺ دے رہنے دے لئی کمرہ، کوٹھڑی، گھر یا خلوت خانہ اے۔
حجرہ زمین دا ایسا ٹکڑا جس نوں چاراں طرف توں دیوار کھچ کر بند کر دتا گیا ہو، اس دی جمع حُجُرات اے۔ جداں رسول اللہ ﷺ دی ازواج دے حجرات سن ۔ ہر زوجہ محترمہ دے لئی اک حجرہ سی۔[۱] حضرت محمد دی وفات دے بعد تعلیمات نبوی دے مطابق آپ نوں ايسے حجرہ نبوی وچ دفن کيتا گیا جتھے آپ دا انتقال ہويا تے ایہ حجرہ ام المومنین عائشہ صدیقہ دا سی تے ہن ایہی گنبد خضرا کہلاندا اے [۲] اک خواب دی تعبیر وچ ابوبکر صدیق نے عائشہ صدیقہ نوں فرمایا تھاکہ تیرے حجرے وچ زمین دے افضل ترین لوک دفن ہون گے اس توں مراد رسول للہﷺ ابوبکر صدیق تے عمر فاروق سن [۳]
- ام المومنین عائشہ صدیقہ نے کہیا ميں نے خواب وچ دیکھیا کہ میرے حجرے وچ تن چاند گرپئے سو ميں نے اس خواب نوں ابوبکر صدیق توں بیان کيتا جدوں رسول اللہ (صلی اللہ علیہ وآلہ وسلم) دی وفات ہوئی تاں حضرت عائشہ دے حجرہ وچ دفن ہوچکے سن ابوبکر نے کہیا کہ انہاں تن چانداں وچوں اک چاند آپ (صلی اللہ علیہ وآلہ وسلم) سن تے ایہ تِناں چانداں وچ بہتر نيں۔[۴]
- ابن سعد نے بروایت عطاء خراسانی لکھیا اے کہ ایہ حجرات کھجور دی شاخاں توں بنے ہوئے سن تے انہاں دے دروازےآں اُتے موسیاہ اون دے پردے پئے ہوئے سن، امام بخاری نے الادب المفرد وچ تے بیہقی نے داؤد بن قیس توں روایت کيتا اے اوہ فرماندے نيں کہ ميں نے انہاں حجراں دی ریارت کيتی اے، میرا گمان ایہ اے کہ حجرے دے دروازے توں مسقف حصہ تک چھ یا ست ہتھ تے کمرہ دس ہتھ تے چھت دی اونچائی ست یا اٹھ ہتھ ہوئے گی، امہات المومنین دے ایہ حجرے ولید بن عبد الملک دے دور وچ اسا دے حکم توں مسجد نبوی وچ شامل کے دتے گئے، مدینہ منورہ وچ اس روز گریہ و بکا دا سماں سی۔[۵]