جوار
پچھاݨ
دیس : بوٹے
آرڈر : پھلوالے بوٹے
ٹبر : گھاہ
جنس: Sorghum

جوار (انگریزی: Sorghum vulgare) اک پرمکھ فصل اے۔ جوار گھٹّ بارش والے کھیتر وچّ اناج تے چارے دیاں لوڑاں دی پورتی لئی بیجی جاندی اے۔ پر جوار دا زیادہ پریوگ پسواں دے چارے لئی ہندا اے۔ بھارت وچّ ایہہ فصل لگبھگ سوا چار کروڑ اےکڑ زمین وچّ بیجی جاندی اے۔ ایہ خریف دی مکھ فصل اے۔ ایہ اک پرکار دی گھاہ دی قسم اے جیہدے سٹے دے داݨے موٹے اناجاں وچّ گِݨے جاندے نیں۔

جاݨ پہچاݨ

سودھو

بارش توں پہلاں آبپاشی کر کے یا بارش شروع ہندے ہی ایہدی بجائی کیتی جاندی ہے۔ جیکر ورکھا توں پہلاں سنچائی کر کے ایہہ بیج دتی جاوے، تاں اس دی فصل جلدی تیار ہو جاندی ہے۔ پر ورکھا جدوں چنگی طرحاں ہو جاوے ادوں ہی اس دا چارہ پشواں نوں کھواؤنا چاہیدا ہے کیونکی گرمی وچّ اس دی فصل وچّ کجھ زہر پیدا ہو جاندا ہے جسدا پشواں اتے بہت بھیڑا پربھاو پے سکدا ہے۔ ایہہ زہر ورکھا وچّ نہیں ہندا ہندا ہے۔

جوار پیدا کرن والے ممالک

سودھو

جوار دیاں زیادہ تر پتری قسماں آسٹریلیا وچّ ہندیاں نیں پر کئی قسماں ایشیا تے افریقا وچّ وی ہندیاں نیں۔ [۱][۲][۳][۴][۵][۶]

کاشت تے ورتوں

سودھو

جوار دی اک مشہور "دو - رنگی" قسم جو مول روپ وچّ افریقا دی پتری قسم اے [۷] تے ہن اس دیاں کئی سدھریاں قسماں کئی دیساں وچّ بیجیاں جاندیاں ہن،[۸] جوار دیاں زیادہ قسماں گھٹ پانی دی ضرورت والیاں ہن اتے خشک علاقیاں وچّ بیجیاں جاݨ والیاں نیں۔ ایہ پسواں دے چارے توں علاوہ دیہاتی تے غریب لوکاں دے اناج وجہوں کھاݨ دے کم آؤندی اے۔ دو رنگی جوار جنوبی افریقا، وسطی امریکا تے جنوبی ایشیا وچّ اہم اناج فصل اے تے دنیا بھر وچّ پنجویں درجے تے بیجی جاݨ والی فصل اے۔[۹]


باہرلے جوڑ

سودھو


حوالے

سودھو
  1. Moench, Conrad. 1794. Methodus Plantas Horti Botanici et Agri Marburgensis: a staminum situ describendi page 207 in Latin
  2. Tropicos, Sorghum Moench
  3. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  4. Flora of Pakistan, Sorghum Moench., Meth. Bot. 207. 1794
  5. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  6. Atlas of Living Australia
  7. Mutegi, Evans; Fabrice Sagnard, Moses Muraya, Ben Kanyenji, Bernard Rono, Caroline Mwongera, Charles Marangu, Joseph Kamau, Heiko Parzies, Santie de Villiers, Kassa Semagn, Pierre Traoré, Maryke Labuschagne (2010-02-01). "Ecogeographical distribution of wild, weedy and cultivated Sorghum bicolor (L.) Moench in Kenya: implications for conservation and crop-to-wild gene flow". Genetic Resources and Crop Evolution 57 (2): 243–253. doi:10.1007/s10722-009-9466-7. 
  8. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  9. Sorghum, U.S. Grains Council.