تورفان
| ترفان 吐鲁番市 • تۇرپان شەھىرى | |
|---|---|
| پریفکچر سطح شہر | |
 ترفان، ترفان وچّ امین مینار | |
 شنجیانگ (سنتری) وچّ ترفان (لال) | |
| دیس | چین |
| علاقہ | شنجیانگ |
| کاؤنٹی سطح ونڈ | 3 |
| پریفکچر سیٹ | ضلع گاؤچانگ |
| پست ترین پیمائش | −۱۵۴ میٹر (−۵۰۵ فٹ) |
| منطقۂ وقت | China Standard (UTC+8) |
| ویب سائٹ | Turpan Prefecture-level city Government |
تُرفان (سادہ چینی: 吐鲁番; روایتی چینی: 吐魯番; ||پینین]]: Tǔlǔfān; (انگریزی: Turfan) جاں 'تورفان' (ایغور: تۇرپان, انگریزی: Turpan, چینی: 吐魯番) چین دے شنجیانگ صوبےدے ترفان پریفکچر وچّ واقع اک ضلع پدھر دا شہر ہے جو وچکارلے ایشیا دی مشہور ترفان درونی وچّ واقع اک نخلستان وی ہے۔ 2003 وچّ اس دی آبادی 254,900 گنی گئی سی۔ ایہہ شہر اتلے ریشم رستہ تے اک اہم پڑاؤ ہویا کردا سی۔[۱]
اتہاس
سودھوترپان کدے گوشی (Gushi) ناں دی رہتل دا گھر سی۔ اتھے اک 2,700 سال پرانی ارتھی ملی ہے جو چینی نسل دی نہیں ہے اتے ودواناں دا سوچنا ہے کہ جاں تاں اتھے یوئژی لوک وسدے سن جاں تشاری لوک۔ دھیان دیو کہ ایہہ دونوں ہی اتلے ہندستان دے لوکاں دی طرحاں ہند یورپی بولیاں بولن والے سن۔ اگے جا کے ریشم رستہ تے ہون دے کارن بہت ساریاں طاقتاں ترپان نوں اپنے قبضے وچّ کرن لئی جوجھدیاں رہندیاں سن۔ چین دے ہان راج ٹبر ویلےوچّ ہان فوجیاں اتے شیونگنُو لوکاں دے وچّ اتھے مٹھبھیڑاں ہندیاں سن اتے شہر کدے ایہناں دے اتے کدے اوہناں دے قبضے وچّ ہو جاندا سی۔ وچّ وچّ ایہہ ایہہ عللاقہ خودمختار وی ہو جاندا سی۔[۲] ہان راج ٹبر دے پتن دے بعد وی ایہہ علاقہ زیادہتر آزاد ہی رہا۔ سنّ 487 توں 541 عیسوی تکّ اتھے تیئیلے ترکی قبیلے دا خودمختار راج رہا، لیکن اس توں بعد پہلاں جو-جان خاگانت اتے پھر گوگ ترک اتھے طاقت وچّ رہے۔ 7ویں صدی عیسوی وچّ چین دے تانگ راج ٹبر نے اتھے قبضہ جمایا لیکن 7ویں توں 9ویں صدیاں تکّ اتھے چینیاں، ترکاں اتے تبتیاں دی کھچوتانی چلدی رہی۔ اس ویلے وچّ اتھے ترکاں، سوگدائیاں اتے چینیاں دے وچّ بہت وپار وی چلیا۔ 856 توں 1389 عیسوی دے ویلے وچّ ایغور لوکاں نے ترپان نوں اپنے کاراخوجا راج دا حصہ بنایا تاں اپنے انت ویلے وچّ منگول سلطنت دا اک تحت راج بن گیا۔ 15ویں صدی تکّ اتھے بدھ دھرم دا زور سی لیکن اس صدی دے دوجے حصے وچّ اتھے دے لوک مسلمان بن گئے۔
جغرافیہ
سودھونکی ونڈ
سودھوتورفان 1 ضلع تے 2 کاؤنٹیاں نوں کنٹرول کردا اے ۔
| نقشہ | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| # | ناں | ہان چینی | ہانیو پینین | ایغور (عربی لپی) | ایغور(لاطینی لپی) | آبادی (2010 جنگننا) |
رقبہ(کلومیٹر²) | کثافت (/کلومیٹر²) |
| 1 | ضلع گاؤچانگ | 高昌区 | Gāochāng Qū | قاراھوجا رايونى | Qarahoja Rayoni | 273,385 | 13,690 | 19.96 |
| 2 | شانشان کاؤنٹی | 鄯善县 | Shànshàn Xiàn | پىچان ناھىيىسى | Pichan Nahiyisi | 231,297 | 39,759 | 5.81 |
| 3 | توقسون کاؤنٹی | 托克逊县 | Tuōkèxùn Xiàn | توقسۇن ناھىيىسى | Toqsun Nahiyisi | 118,221 | 16,171 | 7.31 |
موسم
سودھو| تورفان | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Climate chart (explanation) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Turpan is located about ۱۵۰ کلومیٹر (۹۳ میل) southeast of Ürümqi, Xinjiang's capital, in a mountain basin, on the northern side of the Turpan Depression, at an elevation of ۳۰ میٹر (۹۸ فٹ) above sea level. Outside of Turpan is a small volcanic cone, the Turfan volcano, that is said to have erupted in 1120 as described in the Song Dynasty.[۴]
| تورفان(1971−2000) دا موسم | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| مہینا | جنوری | فروری | مارچ | اپریل | مئی | جون | جولائی | اگست | ستمبر | اکتوبر | نومبر | دسمبر | سال |
| اوسطاً ودھ سینٹی گریڈ (فارنہائیٹ) | −2.3 (27.9) |
6.0 (42.8) |
16.3 (61.3) |
26.5 (79.7) |
33.3 (91.9) |
37.9 (100.2) |
39.6 (103.3) |
38.0 (100.4) |
31.9 (89.4) |
21.8 (71.2) |
9.5 (49.1) |
−0.8 (30.6) |
۲۱.۵ (۷۰.۷) |
| اوسطاً گھٹ سینٹی گریڈ (فارنہائیٹ) | −12.1 (10.2) |
−6.0 (21) |
3.2 (37.8) |
12.4 (54.3) |
18.7 (65.7) |
23.2 (73.8) |
25.0 (77) |
22.8 (73) |
16.3 (61.3) |
7.1 (44.8) |
−2.1 (28.2) |
−9.6 (14.7) |
۸.۲ (۴۶.۸) |
| مینہہ م م (انچ) | 1.1 (0.043) |
0.5 (0.02) |
1.2 (0.047) |
0.5 (0.02) |
0.9 (0.035) |
2.9 (0.114) |
1.9 (0.075) |
1.8 (0.071) |
1.6 (0.063) |
1.7 (0.067) |
0.6 (0.024) |
1.0 (0.039) |
۱۵.۷ (۰.۶۱۸) |
| % نمی | 60 | 45 | 31 | 26 | 28 | 31 | 33 | 37 | 42 | 51 | 54 | 61 | ۴۱.۶ |
| اوسطاً روزانہ مینہہ (≥ 0.1 mm) | 1.5 | 0.3 | 0.3 | 0.6 | 0.9 | 2.3 | 2.0 | 1.9 | 1.2 | 0.7 | 0.3 | 1.1 | ۱۳.۱ |
| دھپ (گھینٹے) | 159.7 | 188.6 | 239.5 | 256.8 | 299.6 | 301.2 | 311.7 | 305.9 | 278.8 | 250.6 | 184.7 | 135.1 | ۲,۹۱۲.۲ |
| جتھوں لیا: China Meteorological Administration[۳] | |||||||||||||
ڈیموگرافی
سودھوAccording to the 2000 census, the city of Turpan had a population of 251,652 (population density 15.99 inh./km²). The breakdown by nationality was as follows:
| لوک | گنتی | فیصد |
|---|---|---|
| ایغور | 177,106 | 70.38% |
| ہان چینی | 55,238 | 21.95% |
| ہوئی لوک | 18,482 | 7.34% |
| توجیا لوک | 182 | 0.07% |
| مانچو | 132 | 0.05% |
| تو لوک | 98 | 0.04% |
| منگول | 77 | 0.03% |
| تبتی | 70 | 0.03% |
| قازاق | 56 | 0.02% |
| ہمونگ لوک | 45 | 0.02% |
| روسی | 33 | 0.01% |
| ژوآنگ لوک | 31 | 0.01% |
| ڈونگ ژیانگ | 30 | 0.01% |
| ایرانی | 72 | 0.03% |
حوالے
سودھو- ↑ The Silk Road Revisited: Markets, Merchants and Minarets, Julie Hill, AuthorHouse, 2006, ISBN 978-1-4259-7280-6, ... Our destination was Turfan, one of the great oasis cities of northwest China. To reach it we traveled on a splendid four-lane toll ... We reached the deep greens of the Turfan oasis. Turfan is located in the Turfan depression ...
- ↑ Xinjiang: China's Muslim Borderland, S. Frederick Starr, M.E. Sharpe, 2004, ISBN 978-0-7656-1318-9, ... Overall, between 162 BCE (when the Xiongnu established their headquarters south of the Tian Shan) and 150 CE (after which neither Han nor Xiongnu enjoyed any influence in the south), the Xiongnu controlled Turpan and the Tarim basin for some 70 years, while the Han held sway there for about 125 years ... the often-repeated assertion that all Xinjiang was Chinese during the Han dynasty is an oversimplification arising from later historians' selective reading of a rather mixed record ...
- ↑ ۳.۰ ۳.۱ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3438: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3438: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).