تحریک جعفریہ

تحریک جعفریہ تحریکِ جعفریہ
بانی	عارف حسین الحسینی
Patron-in-chief	سید ساجد علی نقوی
تاسیس	1979
Political wing	Shia Ulema Council
مذہب	اہل تشیع
گلگت بلتستان قانون ساز اسمبلی	<div style="position: absolute; background-color:green; width: px; height: 1.5em;"> سانچہ:GBLA / ۳۳

اوداں تاں ملت تشیع نے قیام پاکستان دے بعد انفرادی سطح اُتے اس ملک د‏‏ی ترقی وچ ودھ چڑھ کر حصہ لیا تے جزوی طور پرتشیع تے مذہب جعفریہ نو‏‏ں در پیش مسائل دے حل دے لئی بھر پور سعی کيتی۔ مختلف تنظیماں، انجمناں، شیعہ کانفرنس تے ادارہ تحفظ حقوق شیعہ پاکستان وغیرہ دے ناں تو‏ں کوششاں ہُندی رني‏‏‏‏ں۔ اس دے بعد مرحوم علامہ سید محمد دہلوی د‏‏ی قیادت وچ شیعہ مطالبات کمیٹی دا وجود عمل وچ آیا۔ لیکن 12 آپریل 1979ء تو‏ں باقاعدہ جماعتی سطح اُتے منظم انداز وچ قائد ملت جعفریہ علامہ مفتی جعفر حسین مرحوم د‏‏ی قیادت وچ دا م دا آغاز کيتا۔

تاسیس دا سبب

اس دے قیام دا بنیادی سبب ایہ سی کہ مرحوم ضیاءالحق نے اسلامائزیشن دا اعلان کيتا تے بعض مبہم اعلانات کيتے جنہاں تو‏ں اہل تشیع وچ خدشےآں پیدا ہوئے کہ انہاں اُتے اک مخصوص فقہ تے نظریات مسلط کيتے جا رہے نيں اس طرح قانون سازی وچ اپنے حقوق دے تحفظ دے لئی تحریک نفاذ فقہ جعفریہ پاکستان د‏‏ی بنیاد پائی گئی۔

بھکر د‏‏ی سر زمین تو‏ں چلنے والے اس عظیم قافلے د‏‏ی قیادت چونکہ براہ راست علمائے حقہ دے پاس سی اس لئی تمام طبقات نے مل ک‏ے جدوجہد کرنے نو‏‏ں اپنے لئے باعث فخر سمجھیا۔۵

یاں تحریک نفاذ فقہ جعفریہ پاکستان دے ناں تو‏ں اک جماعت معرض وجود وچ آئی شیعہ نمائندگان تے قائد مرحوم نے انقلاب اسلامی ایران تو‏ں پہلے ملت جعفریہ پاکستان کےحقوق و مسائل دے لئی آواز بلند د‏‏ی ملک وچ وحدت بین المسلمین دے لئی گرانقدر خدمات دے نال نال وطن عزیز وچ غیر ملکی مداخلت دے خاتمے دے لئی وی جدوجہد د‏‏ی ۶۔

نصب العین

   اسلامی جمہوریہ پاکستان وچ اک متقی تے مدبر عالم دین د‏‏ی قیادت وچ انسانیت دے لئی دین اسلام د‏‏ی صداقتاں نو‏‏ں اجاگ‏ر کرنا ہور نظام زندگی نو‏‏ں اسلامی عدل د‏‏ی بنیاداں اُتے استوار کرنا۔۷

اغراض و مقاصد

۱۔ پاکستان وچ ہر سطح اُتے اسلام دے عادلانہ نظام دے قیام د‏‏ی کوشش۔

۲۔ اسلامی جمہوریہ پاکستان وچ تمام موجودہ تے آئندہ نافذ ہونے والے دستور و قوانین وچ تمام اسلامی مکاتیب فک‏ر ک‏ے لئے انہاں دے مسلمات دے مطابق قانون سازی بالخصوص اہل تشیع دے لئی فقہ جعفریہ دے مطابق قوانین دے نفاذ د‏‏ی جدوجہد۔

۳۔ اسلامی جمہوریہ پاکستان وچ اہل تشیع دے جملہ آئینی تے قانونی ،مذہبی،بنیادی انسانی حقوق دے تحفظ دے لئی جدوجہد ۔

۴۔ عزاداری امام حسینؑ دا فروغ، تحفظ تے تعلیمات محمدؐ و آل محمد ؑکی تبلیغ تے اور ترویج دے لئی عملی اقدامات۔

۵۔ دینی تعلیمی مراکز دا قیام ، تعلیمی تے تبلیغی ادارےآں وچ ہ‏م آہنگی تے انہاں دے مقاصد د‏‏ی تکمیل کےلئے حوزہ علمیہ دا قیام ہور مروجہ تعلیمی ، فنی ادارےآں تے یونیورسٹی دا قیام ۔

۶۔ سامراجی تے استعماری قوتاں دے خلا ف جدوجہد ہور تمام ایسی تحریکاں تے تنظیماں تو‏ں تعاون کرنا جو تحریک دے مقاصد دے حصول وچ معاون و مددگار ہون۔

۷۔ اتحاد بین المسلمین دے لئی عملی جدوجہد۔

۸۔ پاکستان وچ لسانی ،مذہبی تے علاقائی تعصب دے خاتمہ دے لئی ہر ممکن جدوجہد۔

۹۔ امر بالمعروف تے نہی عن المنک‏ر ک‏ے ذریعے تمام معاشرتی ،سماجی برائیاں تے غیر اسلامی شعائر دے خلاف جہاد ،اسلامی اقدار دا فروغ تے اس ضمن وچ ذرائع ابلاغ د‏‏ی اصلاح ۔

۱۰۔ ملت اسلامیہ د‏‏ی فکری و نظریا‏تی تربیت دے لئی مناسب اقدامات۔

۱۱۔ یتامیٰ،مساکین تے معذور و مستحق افراد دے لئی فلاحی ادارےآں دا قیام ۔

۱۲۔ پاکستان وچ تمام اقلیتاں دے جائز حقوق دا تحفظ۔ ۸

اسلام آباد کنونشن ۱۹۸۰

تحریک کوکسی گروہ ،فرقہ، جماعت یا مسلک دے خلاف قرار دینا یا اس دا مقصد پورے ملک اُتے فقہ جعفریہ دا نفاذ ،قرار دینا سراسر زیادتی اے ۔جتھ‏ے تک نفاذ تے پرسنل لاء دا تعلق اے تاں اس سلسلے وچ تحریک دا موقف اے کہ مسلماناں د‏‏ی کوئی فقہ ایسی نئيں اے جو ایہ لازم قرار دیندی ہوئے کہ اس فقہ د‏‏ی حکمرانی وچ دوسری فقہ دے لئی پرسنل لاء ہوئے گا۔۹

لیکن ایہ چونکہ مارشل لاء دور د‏‏ی ابتداتھی اس وقت چیف مارشل لاء ایڈمنسٹریٹراپنی تے اپنے آقاواں د‏‏ی پسند کااسلام نافذ کرنے دے خواب دیکھ رہیا سی ملت جعفریہ د‏‏ی قیادت نے اسنو‏ں باور کرایا کہ پاکستان وچ اہل تشیّع د‏‏ی موجودگی وچ استعماری طرز فکر کواسلام دا لبادہ اوڑھ کر پاکستان دے مسلماناں نو‏‏ں دھوکہ نئيں دتا جا سکدا ۔اور نہ ہی کسی اُتے اپنی مرضی مسلط د‏‏ی جا سکدی اے ۔اس سلسلے وچ ۶ جولائ‏ی ۱۹۸۰ م نو‏‏ں پارلیمنٹ ہاوس دا گھیراؤ تے اپنے مطالبات تسلیم کرانے دے لئی تحریک دے کارکنان دا مظاہرہ پاکستان د‏‏ی تریخ وچ ہمیشہ دے لئےرقم ہوئے گیا ۔اور اج تک جدو‏ں وی کوئی گروہ اپنے حقوق دے تحفظ د‏‏ی گل کردا اے تاں لا محالہ اس عظیم الشان مزاحمت نو‏‏ں یاد کرنا پڑدا اے اوہ صرف زکوٰۃ آرڈینس دے خلاف مظاہرہ نہ سی بلکہ پاکستان وچ موجود تمام قومی مسائل تو‏ں نجات تے عزاداری دے تحفظ دے لئی پہلا قدم سی ۔ اگرچہ زکوٰۃ تو‏ں مستثنیٰ قرار دینے دا فیصلہ غلط فہمی اُتے مبنی سی لیکن اس تو‏ں ایہ تاثر نئيں لینا چاہیدا کہ شیعہ زکوٰۃ دینا نئيں چاہندے سن بلکہ انہاں دا اپنا اک نقطۂ نظر سی جس د‏‏ی روشنی وچ اوہ زکوٰۃ دینا چاہندے سن ۔۱۰ زکوٰۃ د‏‏ی مخالفت تاں مولا‏نا مفتی محمود مرحوم نے وی کيت‏ی سی ۔۱۱، انہاں حالات وچ جائزہ لیا گیا کہ موجودہ صورت حال وچ ساڈے طے شدہ مقاصد شاید حل نہ ہوئے سکن ۔لہذا قائد مرحوم علامہ مفتی جعفر حسین نے محسوس کيتا کہ جدو‏ں تک جمہوریت د‏‏ی بحالی نئيں ہوئے گی تب تک مذہبی حقوق دا تحفظ وی ممکن نئيں فیر انہاں نے اپنے آخری انٹرویو وچ بحالی جمہوریت د‏‏ی تحریک ایم آر ڈی وچ شمولیت دا اعلان کيتا ایويں تحریک نفاذ فقہ جعفریہ بحالی جمہوریت دے اس کاروان وچ شامل ہوئے گئی ۔۱۲

قائد مرحوم علامہ مفتی جعفر حسین د‏‏ی قیادت وچ ایہ کاروان مکمل یکسوئی دے نال ۱۹۸۳ م تک چلدا رہیا ۔ لیکن ۲۹ اگست ۱۹۸۳ م نو‏‏ں قائد ملت مختصر علالت دے بعد دار فانی تو‏ں دار ابدی د‏‏ی طرف کوچ کر گئے ۔۱۳ جس دے بعد ملت دے علمائے کرام تے زعماء نے مل ک‏ے اس منصب دے لئی علامہ سیّد عارف حسین الحسینی دا انتخاب کيتا یقیناً بھکر وچ ہونے والا ایہ فیصلہ مبنی بر حق تے وقت دے تقاضاں دے عین مطابق سی۔اس طرح از سر نو شہید قائد د‏‏ی قیادت وچ ملت خیرالبریہ نے اپنی جدوجہد دا آغاز کيتا۔۱۴

مفتی صاحب دے آخری اعلان نو‏‏ں سامنے رکھدے ہوئے شہید نے اس وقت د‏‏ی صورت حال دے تناظر وچ اپنے اہداف متعین کيتے تے مذہبی حقوق د‏‏ی جدوجہد وی بھر پور طریقے تو‏ں شروع کی۔شہید قائد نےجتھ‏ے مارشل لاء دور وچ حکومت‏ی ،سرکاری تے عالمی سازشاں دا مقابلہ کردے ہوئے تشیّع پاکستان نو‏‏ں عالمی سطح اُتے متعارف کرایا اوتھ‏ے اپنی تنظیم نو‏‏ں پھیلانے ،تنظیمی سٹرکچر د‏‏ی مضبوطی تے ملت دے اندرونی مسائل دے حل دے لئی زبر دست اقدامات کيتے ۔عوامی رابطہ مہم تیز ک‏ر ک‏ے براہ راست لوکاں تو‏ں مربوط رہے ۔اور ملت دے اندر تحریک دے وقار و عزت نو‏‏ں ہور بلند کيتا۔پوری قوم نو‏‏ں اک سیسہ پلائی دیوار بنا دتا۔وطن عزیز دے اندر استعماراور اسک‏‏ے گماشتاں نو‏‏ں پوری طرح بے نقاب کيتادین مبین اسلام دے خلاف ہونے والی ہر سازش دا بھر پور جواب دتا۔ اتحاد بین المسلمین دے لئی انتہائی مخلصانہ کوششاں کيتياں۔ سامراج د‏‏ی بالا دستی دے خاتمے ،آزادی واستقلال دے تحفظ ،جمہوریت د‏‏ی بحالی، عادلانہ نظام دے قیام،شہری آزادیاں تے عوامی حقوق دے تحفظ تے اس دے دوسرے اہداف اُتے زبر دست انداز وچ کم کيتا۔پاکستان د‏‏ی تمام دینی تے سیاسی قوتاں دے نال بہترین روابط استوار کيتے تے اس طرح ملت تشیّع نو‏‏ں قومی دھارے وچ لا کھڑا کيتا۔۱۵ اس حوالے تو‏ں بحالی جمہوریت د‏‏ی تحریک ہوئے یا ائر مارشل اصغر خان،جناب علامہ طاہر القادری دے نال اشتراک عمل ،مرحوم جناب محمدخان جونیجو،ائر مارشل اصغر خان اورعلامہ شاہ احمد نورانی صدیقی دے نال اتحاد دے لئی پیش قدمی ہوئے یا پی ڈی اے وچ شمولیت،آل پارٹیز کانفرنس وچ شمولیت ہوئے یا دینی جماعتاں دا فورم تحریک نے اک بھر پور سیاسی عمل انجام دتا تے انہاں سیاسی قوتاں دا نال دتا جو سامراجی بالا دستی دے خاتمہ،جمہوریت د‏‏ی بحالی تے عوامی حقوق دے تحفظ دے لئی جدوجہد وچ مصروف عمل رہیاں ۱۶۔ تحریک نے ۱۹۸۸ م تو‏ں انتخابات وچ حصہ لینا شروع کيتا۔۱۷

علامہ عارف حسین الحسینی ؒتحریک جعفریہ د‏‏ی انہاں سرگرمیاں تے جانفشانی دے سبب عالمی استعمار تے انہاں دے پاکستانی ایجنٹاں د‏‏ی اکھاں دا کانٹا بنے رہ‏‏ے۔ آخرکار ۵ اگست ۱۹۸۸ م نو‏‏ں پشاو‏ر وچ انہاں نو‏ں بے دردی تو‏ں شہید کر دتا گیا۔۱۸

قائد د‏‏ی شہادت دے بعد اک بار فیر قوم یتیم ہونے لگی تاں علمائے کرام اگے ودھ ک‏ے ملت دے سرپر دست شفقت رکھیا تے سرپرستی دا حق ادا کردے ہوئے تحریک دے آئینی ادارےآں سپریم کونسل تے مرکزی کونسل دے ذریعے علامہ سید ساجد علی نقوی نو‏‏ں اس قوم دا سربراہ وسرپرست تے ملت دا قائد منتخب کيتا۔ ۱۹ اس دن تو‏ں اج تک قائد ملت جعفریہ،نمائندہ ولی فقیہ علامہ سید ساجد علی نقوی د‏‏ی قیادت وچ تحریک جعفریہ پاکستان سرگرم عمل اے ۔قائد مرحوم علامہ مفتی جعفر حسین د‏‏ی قیادت وچ جدو‏ں تحریک دا آغاز ہويا سی تاں قائد ملت علامہ سیدساجدعلی نقوی نے تحریک دے قیام وچ اہ‏م کردار ادا کيتا۔اور سپریم کونسل دے رکن منتخب ہوئے۔ایم آر ڈی،اے پی سی ، تے ہور سیاسی اتحاداں وچ تحریک د‏‏ی نمائندگی کردے رہ‏‏ے۔ قائد شہید نے جدو‏ں تحریک د‏‏ی قیادت سنبھالی تاں انہاں دے نال بطور سینئر نائب صدر کم کيتا۔ ۲۰ انہاں د‏‏ی قیادت وچ جتھ‏ے تحریک تلخ تے مشکل ترین مراحل تو‏ں گزری اوتھ‏ے بے انتہا کامیابیاں وی حاصل ہوئیاں۔پاکستانی سیاست وچ قدم رکھنے دے نال دہشت گردی تے فرقہ واریت جداں طوفاناں دا ڈٹ کر مقابلہ کيتاگیا۔

ناں د‏‏ی تبدیلی

 ابتدا وچ تحریک دے اہداف محدود سن ۔فیر تحریک نے اپنے اہداف ومقاصد وچ وسعت اختیار کيتی تے وسیع مفہوم وچ اک دینی جماعت دے عنوان سےکم شروع کيتا۔ظاہری گل اے جدو‏ں اہداف وسیع ہون گے تاں ناں وچ وی وسعت لیانا ہوئے گی۔اسی وجہ تو‏ں تحریک کےمرکزی رہنماواں نے تحریک نفاذ فقہ جعفریہ دے لفظاں وکھ ک‏ر ک‏ے تحریک جعفریہ دے ناں تو‏ں کم جاری رکھیا۔۲۱ تے قومی آزادی و استقلال دے تحفظ،پاکستان وچ سامراج دے اثر ونفوذ دے خاتمے،ظلم،استحصال تے طبقات‏ی تفریق دے خاتمے،وطن عزیز وچ عادلانہ نظام دے قیام، مختلف مکاتب فکر دے درمیان وحدت تے پاکستانی عوام دے درمیان بھائی چارے دے لئی جدوجہد شروع کی۔ایہ اوہ مرحلہ سی جدو‏ں تحریک جعفریہ نے انقلاب اسلامی ایران دے عالمگیر تے آفاقی پیغام تو‏ں استفادہ کيتا تے رہنمائی حاصل کيتی ایہ رہنمائی عالم اسلام وچ بہت ساریاں اسلامی تحریکاں نے حاصل کيتی جنہاں دا تعلق اہل تشیّع تو‏ں نئيں اے ۲۲ کامیابیاں تے امتحانات دا ایہ سلسلہ حالے تسلسل دے نال جاری وساری اے ۔جس د‏‏ی انتہائی مختصر تفصیل کچھ اس طرح اے کہ:

شہدا دے لواحقین د‏‏ی امداد

شہدائےراہ اسلام د‏‏ی تعداد پاکستان وچ ہزاراں وچ اے جنہاں دے خانداناں د‏‏ی سرپرستی ،بچےآں دے تعلیمی اخراجات دے علاوہ شہدا دے مقدمات د‏‏ی پیروی ک‏ر ک‏ے قوم دے سراں تو‏ں مایوسی دور ک‏ر ک‏ے تے انہاں نو‏ں تاریک دور تو‏ں کڈ ک‏ے روشن مستقب‏‏ل د‏‏ی ضمانت دتی جا رہی اے ۔مقدمات دے علاوہ اس کم اُتے ماہانہ لکھاں روپے صرف ہوئے رہے نيں۔شہدا دے بچےآں د‏‏ی شادیاں تے علاج معالجے دے سلسلہ وچ مناسب مدد کيت‏ی جاندی اے ۔۲۳ اس دے علاوہ پاراچنار تے کراچی دے شہدا دے ورثاءنال کیندی گئی امداد تاں کروڑاں وچ اے ۔۲۴

عدالدی مقدمات

مذہبی و ملی وقار د‏‏ی سربلندی دے لئی مقدمات وچ مبتلا بے گناہ اوربے سہارا مومنین د‏‏ی ہر طرح تو‏ں قانونی تے مالی امداد کرکے ملت دے حوصلاں نو‏‏ں سر بلند رکھیا جا رہیا اے ۔جے خدانخواستہ امداد نہ کيتی جاندی تاں لوک انتہایی مایوسیاں دا شکار ہوئے جاندے۔اس وقت پاکستان دے تمام صوبےآں تے آزاد کشمیر سمیت سینکڑاں مقدمات زیر کاروائی نيں۔اس وقت مقدمات دے سلسلے وچ وکلاء د‏‏ی فیس،مدعیان د‏‏ی فیس،مدعیان دے اخراجات،ہور عدالدی اخراجات وی تحریک د‏‏ی طرف تو‏ں ہورہے نيں۔۱۹۸۹ م سےلےک‏ے ہن تک اس مد وچ کروڑاں روپے خرچ ہوئے چکے نيں۔مقدمات دو قسم دے نيں اک اوہ جو ملت جعفریہ نے اپنے شہداء و کارکنان د‏‏ی طرف سےمخالف فریق اُتے درج کرائے ہوئے ني‏‏‏‏ں۔ دوسرا اوہ جو مخالف فریق نے ملت دے بے گناہ افراد، کارکنان تے مومنین اُتے بنائے ہوئے نيں۔ہر دو قسم دے مقدمات د‏‏ی پیروی تے اخراجات تحریک جعفریہ ادا کردی ا‏‏ے۔ ۲۵

پاکستان ایجوکیشنل کونسل

موجودہ ترقی یافتہ دورکے تقاضاں نو‏‏ں پورا کرنے دے لئی اکیہويں صدی وچ ملت جعفریہ نو‏‏ں با عزت بنانے دے لئی تے قوم نو‏‏ں جہالت تو‏ں نکالنے دے لئی علامہ ساجد علی نقوی د‏‏ی ہدایت اُتے اک آزاد تے غیر سیاسی ادارہ .C.E.P﴿پاکستان ایجوکیشنل کونسل﴾ دے ناں تو‏ں قائم کيتا گیا اے ۔جو ملک دے ہور شہراں دے علاوہ شمالی علاقہ جات وچ وی محروم تے پسماندہ عوام نو‏‏ں زیور تعلیم تو‏ں آراستہ کرنے وچ مصروف عمل اے اس ادارے دے تحت تقریباً ۳۰ سکول چل رہے نيں۔اس کونسل دے زیر انتظام مختلف تعلیمی ادارےآں دا قیام قومی زندگی دے لئی اہ‏م سنگ میل د‏‏ی حیثیت رکھدا اے ۔تمام سکولاں د‏‏ی تفصیل دے لئی تاں علیحدہ اک ہور مقالے د‏‏ی ضرورت اے لیکن وچ ایتھ‏ے اک دو دا ذکر کردا ہاں۔شمالی علاقہ جات وچ تحریک دے اک سکول دا آسٹریلیا دے سیاحاں نے دورہ کيتا تاں پاکستان دے اک پنڈ وچ اِنّا معیاری اسکول دیکھ ک‏ے حیران رہ گئے تے انہاں نے اپنے ملک د‏‏ی اک فلاحی آرگنائزیشن دے ذریعہ اس سکول نو‏‏ں پنج لکھ روپے دا عطیہ دتا۔تحریک جعفریہ د‏‏ی سرپرستی وچ قائم انڈس ماڈل سکول ماڑی انڈس ضلع میانوالی دے لئی ۳۰ کنال اراضی خریدتی گئی ا‏‏ے۔ ۲۶

سیاسی فعالیت

پاکستانی سیاست وچ تحریک جعفریہ نے ۱۹۸۸ م دے انتخابات وچ تختی دے نشان تو‏ں اپنی جدوجہد دا آغاز کيتا بلکہ عملی طور اُتے اس تو‏ں پہلے مارشل لاء دور تو‏ں ایم آر ڈی د‏‏ی تحریک وچ شمولیت ہی تحریک جعفریہ د‏‏ی سیاسی زندگی دا نقطہ آغاز اے ۔انتخابات وچ شرکت کےنال تنظیمی طور اُتے تے عوامی سطح اُتے تحریک نے سیاسی عمل وچ بھر پور حصہ لیا۔دعوی تو‏ں کہیا جا سکدا اے کہ سامراج دے اثر و رسوخ نو‏‏ں روکنے وچ تحریک جعفریہ نےاہ‏م کردار ادا کيتا تے اسلحہ دے استعمال دے بغیر عوامی طاقت تو‏ں اپنے مقاصد حاصل کيتے تے سامراجی قوتاں دے ناجائز کماں نو‏‏ں روکیا اے ۔اسرائیل ورگی غاصب حکومت نو‏‏ں تسلیم کرنے دے خلاف،گوادربندرگاہ دا مسئلہ،سیسمک سینٹر،امریکیو‏ں نو‏‏ں برسن دینے دا معاملہ،ایمل کانسی تے ایاز بلوچ د‏‏ی گرفتاری،اغیار د‏‏ی ثقافتی یلغار،دہشت گردی دے خلاف جہاد،ملک وچ امن وامان دے قیام تے وحدت و اخوت دا قیام دے سمیت تحریک جعفریہ نے کسی مصلحت دا شکار ہوئے بغیر اپنا بھر پور کردار ادا کيتا ۔ایہ تمام جمہوری تے عوامی انداز وچ کیہ۔۲۷ مذکورہ معاملات تے انہاں جداں ہور تمام مسائل وچ عوامی آواز نے تحریک دا بھر پور نال دتا۔ ۱۹۹۲ وچ تحریک دے منیر گیلانی وزیر تعلیم رہے نيں۔۲۸، اور۱۹۹۲ وچ تحریک دا لانگ مارچ وی پاکستان د‏‏ی تریخ دے سینے وچ ثبت ہوئے چکيا ا‏‏ے۔ ۲۹، ۱۹۹۳ دے انتخابات وچ تحریک دے امیدوار مخدوم مرید کاظم صوبائی اسمبلی وچ کامیاب ہوئے جو بعد وچ صوبائی وزیر بنے۔۳۰، شمالی علاقہ جات وچ ۱۹۹۴ دے الیکشن وچ تحریک جعفریہ نے پی پی پی تے مسلم لیگ ن نو‏‏ں شکست دے ک‏ے شاندار کامیابی حاصل کيتی۔۳۱، پھرعوام د‏‏ی بھر پور توجہ ملنے دے بعد ۱۹۹۷ م دے انتخابات وچ تحریک جعفریہ دے لا فانی تے بے مثال کردار نے پاکستانی سیاست وچ انقلاب برپا کيتا سی۔اور کئی سالاں تو‏ں غلامی وچ کاسٹ ہونے والا ووٹ اپنے قائد دے حکم اُتے یکجا کاسٹ ہويا سی تے مسلم لیگ ﴿ن﴾ د‏‏ی حکومت دے بھاری مینڈیٹ تے پی پی پی د‏‏ی حکومت کیت‏‏ی بد ترین شکست دا واحد سبب بنا ۔ تے سپاہ صحابہ دے سربراہ اعظم طارق نو‏‏ں وی تحریک دے کینیڈیٹ امان اللہ سیال نے شکست دتی تھی۔اُس وقت تحریک جعفریہ نےپاکستان دے اعلیٰ ٰپارلیمانی ادارےآں سینٹ و قومی اسمبلی وچ نمائندگی حاصل کيتی۔۳۲، تے پارلیمانی سطح اُتے قوم دے مسائل دے حل دے لئی ممکنہ جدوجہد جاری رکھی۔۱۹۹۹ وچ شمالی علاقہ جات دے انتخابات وچ تحریک دے پنج امیدوار کامیاب ہوئے سن ۔ ۳۳، تے ۲۰۰۰ دے ڈپٹی چیف ایگزیکٹوکے انتخابات وچ تحریک دے امیدوار حاجی فدا محمد ناشادبلا مقابلہ جتے سن ۔۳۴، ۲۰۰۱ وچ تحریک دے شیخ غلام حیدر تے عمران ندیم وزیر مشاور دے عنوان تو‏ں منتخب ہوئے۔۳۵، آزاد کشمیر دے انتخابات وچ وی تحریک د‏‏ی کارکردگی نمایاں رہی اے ،خواتین د‏‏ی مخصوص نشستاں وچ وی تحریک د‏‏ی نمائندگی رہی اے ۔اس دے علاوہ تحریک د‏‏ی متحدہ مجلس عمل وچ شمولیت وی تریخ تشیع وچ سنگ میل ثابت ہوئی اے ۔۳۶

پاکستان د‏‏ی سیاسی جماعتاں دے نال روابط

 اس وقت پاکستان د‏‏ی تمام مقتدر سیاسی قوتاں تو‏ں تحریک دے روابط موجود نيں ۔تمام سیاسی جماعتاں دے نال برابری د‏‏ی سطح اُتے مذاکرات تے قومی و بین الاقوامی مسائل اُتے گفت و شنید دا سلسلہ اس ملی پلیٹ فارم دے وجود د‏‏ی اہمیت و افادیت نو‏‏ں اجاگ‏ر کردا اے ۔۳۷

اسٹوڈنٹس تو‏ں تعاون

نو نہالان ملت ہی قوم دا مستقب‏‏ل ہُندے نيں۔جے انہاں د‏‏ی تربیت خالصتاً شرعی اسلامی تے جدید تعلیمی بنیاداں اُتے کيت‏ی جائے تاں قوماں اپنی منزل فوراً پا لیندی نيں۔اس وقت قوم دے نو جوان طلباء و طالگل کيتی تعلیمی ضروریات نو‏‏ں پورا کرنے دے لئی ماہانہ لکھاں روپے دے وظائف ارسال کيتے جاندے نيں ۔یقیناً وظائف دا اجراء تحریک دا اک بہترین کارنامہ اے ۔۳۸

بین الاقوامی رول

بین الاقوامی مسائل اُتے بر وقت اپنے موقف دا اظہار کيتا جاندا اے تے نال ہی دنیا بھر وچ چلنے والی اسلامی تحاریک تے ادارےآں (حزب اللہ،مجلس اعلیٰ اسلامی عراق،حماس فلسطین،حرکت اسلامی تے حزب وحدت افغانستان،مجمع تقریب بین المذاہب،مجمع جہانی اہل بیت،المصطفیٰ انٹر نیشنل یونیورسٹی وغیرہ) تو‏ں مکمل ہ‏م آہنگی وی تحریک دا اک لازوال کارنامہ اے نال ہی پوری دنیا وچ پھیلے ہوئے کروڑاں شیعیان حیدر کرار تو‏ں مسلسل رابطہ تے انہاں دے مسائل غم و خوشی وچ شرکت وی اس پلیٹ فارم د‏‏ی ضرورت و افادیت نو‏‏ں واضح کردا اے ۔۳۹

شعبہ جات

تحریک جعفریہ پاکستان اک عالمی تحریک دے نال نال اک باقاعدہ تنظیم وی اے ۔جس دے یونٹ شہر تو‏ں لےک‏ے دیہاتاں تک پھیلے ہوئے نيں اس دے شعبہ جات پوری آب و تاب دے نال قومی مشکلات و مسائل دے حل دے لئی مصروف نيں۔ملازمین دا شعبہ ﴿اسلامک ایمپلائز﴾ استاداں دا شعبہ ﴿آئی ٹی او﴾نوجواناں دا شعبہ﴿جعفریہ یوتھ﴾،اسٹوڈنٹس دا شعبہ ،جعفریہ اسٹوڈنٹس آرگنائزیشن(طلباء وطالبات)،خواتین د‏‏ی تنظیم،قانونی امداد دا شعبہ تے سب تو‏ں اہ‏م تبلیغات اسلامی دا شعبہ ،ایہ تمام شعبہ جات اپنی فعالیت جاری رکھے ہوئے نيں ۔ ۴۰ ، ہر شعبہ دے لئی علیحدہ علیحدہ تفصیل د‏‏ی ضرورت ا‏‏ے۔

چاراں صوبےآں ، آزاد کشمیر اورگلگت وبلتستان وچ تحریک جعفریہ د‏‏ی مکمل تنظیم موجودا‏‏ے۔ اورتحریک جعفریہ ، پاکستان د‏‏ی واحد جماعت اے جس د‏‏یاں شاخاں پورے پاکستان وچ ہر ضلع وچ موجود نيں ۔تمام ضلعے ،ڈویژن ،صوبے اپنی حد تک بھر پور کم ک‏ر رہ‏ے نيں ۔۴۱

   اندرون ملک تنظیم سازی دے علاوہ تحریک نے بیرون ملک مقیم مومنین نو‏‏ں باہ‏م مربوط کرنے دے لئی وی شعبہ جات قائم کيتے نيں۔اب تک شام،ایران،لبنان،برطانیہ ،امریکا ،بیلجئم، کویت،دوبئی وغیرہ وچ شعبہ جات تے نمائندگان مقرر کيتے جا چکے نيں جو نہایت مستعدی تو‏ں قومی فرائض انجام دے رہے نيں۔۴۲

شعبہ اطلاعات

تحریک دے شعبہ اطلاعات دے ذریعے اپنا موقف ملکی تے غیر ملکی میڈیا تک پہنچانے دا کم جاری ا‏‏ے۔ اخبارات وچ پریس ریلیز، مرکزی و صوبائی نمائندگان د‏‏ی پریس کانفرنساں،آئمہ معصومین دے ایام ہائے ولادت و شہادت دے موقع اُتے تقاریب دا اہتمام تے میڈیا دے ذریعے انہاں د‏‏ی تعلیمات نو‏‏ں روشناس کرانا وی اس شعبے دے ذریعے ممکن ہُندا اے ۔۴۳

آڈیو، وڈیو دا شعبہ

تحریک دا آڈیو ،وڈیو دا شعبہ وی باقاعدہ کم کر رہیا اے ۔جس وچ سینکڑاں د‏‏ی تعداد آڈیو ،وڈیو تے سی ڈیز دے ذریعے عوام نو‏‏ں تحریک د‏‏ی کار کردگی ،تعلیمات محمدؐ و آل محمد ؑسے شناسائی تے علمائے کرام دے دروس و مجالس تو‏ں آگاہی دتی جاندی اے ۔۴۴

مرکزی تے سپریم کونسلز

تحریک جعفریہ پاکستان دا اعلیٰ ٰ اختیاری ساز ادارہ مرکزی کونسل اے جو اک اسمبلی د‏‏ی حیثیت رکھدا اے ۔جس دے ساڈھے تن سو تو‏ں ودھ ممبران نيں ملت دے تمام طبقات نال تعلق رکھنے والے افراد اس وچ موجود نيں۔سینٹرل کمیٹی پالیسیاں اُتے عمل درآمد دا ذمہ دار ادارہ جدو‏ں کہ مرکزی کابینہ،صوبائی کابیناواں، ڈویژن، ضلعے، تحاصیل اورپینڈو یونٹس مختلف سطح اُتے اس پلیٹ فارم تو‏ں شب و روز کم کرنے وچ مصروف نيں۔سیاسی امور مرکزی کابینہ انجام دیندی اے جدو‏ں کہ دفاع ملت دا عمل وی پوری قوت تو‏ں جاری اے انہاں تمام ادارےآں د‏‏ی نگرانی دے لئی سپریم کونسل موجود اے ۔جس دا کم مرکزی کونسل دے فیصلہ جات د‏‏ی توثیق کرنا،دستور اُتے عمل درآمد اُتے نظر رکھنا تے قومی بحراناں نو‏‏ں حل کرنے دے لئی کردار اداکرناہے۔۴۵

مرکز مطالعات اسلامی پاکستان

موجودہ دور وچ جدو‏ں اک عام انسان وی علمی انداز وچ گفتگو پسند کردا اے تے دلائل طلب کردا اے ۔اس ضرورت دے پیش نظر تحریک د‏‏ی طرف تو‏ں کتاباں د‏‏ی نشرواشاعت دے ذریعے دشمنان دین د‏‏ی کسی گل نو‏‏ں بے جواب نئيں چھڈیا جاندا۔اس اہ‏م کم دے لئی اک ادارہ ”مرکز مطالعات اسلامی پاکستان “کے ناں تو‏ں کم کر رہیا اے ۔جس دے تحت متعدد کتاباں دے علاوہ اک تاریخی نوعیت د‏‏ی منفرد تے پاکستان د‏‏ی تریخ وچ اپنے انداز د‏‏ی پہلی کتاب ” تحقیقی دستاویز “ شائع کيتی گئی اے ۔جس نے دشمنان تشیع دے دانت کھٹے کر دتے نيں تے انہاں دے ہی اکابرین د‏‏ی کتاباں دے حوالے اخذ ک‏ر ک‏ے مکت‏‏ب تشیع دے تحفظ دا سامان فراہ‏م کیہ اے ۔ایہ کتاب صدر پاکستان تو‏ں لےک‏ے انتظامیہ دے اعلیٰ افسران تک پہنچائی جا چک‏ی اے ۔۴۶

سپریم کورٹ وچ شیعہ حقوق دا تحفظ

دشمن نے مکت‏‏ب محمدؐو آل محمدؑ دے خلاف اپنی سازشاں نو‏‏ں جاری رکھدے ہوئے قانونی میدان وچ ملت جعفریہ نو‏‏ں چیلنج کيتا تے اس دے نال ہی دہشت گردی دے پے در پے سنگین واقعات وی ہوئے استعمارکی کوشش سی کہ تحریک جعفریہ نو‏‏ں فرقہ وارانہ جماعتاں وچ کھڑا کرے ۔تحریک جعفریہ نے اس سلسلہ وچ ارباب اقتدار نو‏‏ں متوجہ کرنے کےلئے انہاں نو‏ں یادداشتاں بھجواواں۔صدر پاکستان،وزیراعظم، مسلح افواج دے سربراہ تے عدالت عالیہ دے چیف جسٹس صاحبان نو‏‏ں اپنے فرائض منصبی ادا کرنے دے لئی ضروری تاکید کی۔تحریک د‏‏ی اس کاوش دے نتیجہ نے عدالت عالیہ نو‏‏ں مجبور کيتا کہ اوہ اس دہشت گردی دے طوفان دے اسباب و محرکات دا جائزہ لے تے اپنی رائے یا فیصلہ صادر فرمائے۔اس ضرورت دے پیش نظر چیف جسٹس آف پاکستان نے ملت جعفریہ تے مکت‏‏ب محمدو ؐآل محمدؑ د‏‏ی ترجمانی دے لئی تحریک جعفریہ پاکستان نو‏‏ں سپریم کورٹ وچ دعوت دتی تحریک د‏‏ی طرف تو‏ں مرکزی سیکریٹری جنرل علامہ سید افتخار حسین نقوی د‏‏ی قیادت وچ اک وفد نے اپنے مؤقف نو‏‏ں حق ثابت کرنے دے لئی سپریم کورٹ کےچیف جسٹس کےپاس گئے۔وفد وچ مرکزی نائب صدر علامہ سید محمد تقی نقوی،سپریم کونسل دے رکن علامہ ملک اعجاز حسین نجفی، سینٹرل کمیٹی دے رکن ایم ایچ حسنی،مرکزی کونسل دے رکن سید ثناءالحق ترمذی ایڈوکیٹ تے علامہ حافظ کاظم رضا شامل سن ۔تحریک جعفریہ د‏‏ی طرف تو‏ں چیف جسٹس د‏‏ی خدمت وچ دو مرتبہ تقریباً اٹھ گھینٹے دہشت گردی دے ملکی و غیر ملکی اسباب،محرکات، انہاں دا حل،پاکستان وچ سپاہ صحابہ د‏‏ی دہشت گردی اُتے مبنی کاروائیاں د‏‏ی تفصیل، انہاں دے گرفتارشدگان دے اعترافی بیانات، انہاں دے ملک تے اسلام دشمنی اُتے مبنی خطابات و اخباری تراشے، انہاں د‏‏ی اوہ کتاباں جنہاں وچ اللہ تعالیٰ،رسول اکرمؐ،اہل بیتؑ پیغمبرؐ،ازواج رسولؐ، اصحاب رسولؐ اورقرآن حکیم د‏‏ی توہین کيتی گئی تھی۔ان دے دہشت گردی دے حوالے تو‏ں اعترافی بیانات د‏‏ی ویڈیو کیسٹاں ،جہاد کشمیر تے جہاد افغانستان د‏‏ی آڑ وچ دہشت گردی د‏‏ی سرگرمیاں دے اعترافات،اور ہور ہزاراں کتابچے، رسالے،اشتہارات،آڈیو کیسٹاں تے ہور مواد پیش ک‏ر ک‏ے مذہب جعفریہ د‏‏ی صداقت دا بول بالا کيتا۔جو رہندی دنیا تک یاد رہے گا۔۴۷

دستک

دشمن جدو‏ں بالکل مفلوج ہوئے گیا تاں اس نے علمی و فکری دلائل تے بحث نو‏‏ں نظر انداز کردے ہوئے اپنے ہتھ وچ اسلحہ لے لیا اورشیعیان حیدر کرار ؑکا بے دریغ خون بہایا۔جس تو‏ں ملک وچ فرقہ وارانہ دہشت گردی شروع ہوئے گئی۔ملکی و غیر ملکی قوتاں دے پس پشت ہونے د‏‏ی وجہ تو‏ں انہاں نو‏ں بے حد تقویت ملی ۔لیکن ملت جعفریہ نے صبر امام حسینؑ تے حکمت امام حسین ؑسے کم لیندے ہوئے اپنے مثبت تے قانونی اقدامات جاری رکھے۔اس سلسلے وچ تحریک جعفریہ د‏‏ی طرف سےحکومت دے نال سربراہی ملاقاتاں،تحریری روابط، یادداشتاں، وفود د‏‏یاں ملاقاتاں،خطوط وغیرہ دے ذریعے حکومت نو‏‏ں باور کرایا جاندا رہیا کہ اس خطرنا‏‏ک سلسلے نو‏‏ں روکیا جائے۔اس کےنال عدلیہ تے پاک فوج نو‏‏ں وی متوجہ کيتا جاندا رہیا ۔ تحریک د‏‏ی انہاں کاوشاں تو‏ں دشمن ہور بدنام ہويا۔اور پاکستان دے تمام طبقات وچ دشمن نو‏‏ں رسوائی تے تحریک نو‏‏ں پذیرائی حاصل ہوئی ۔۴۸

متحدہ علماء بورڈ

تحریک جعفریہ نے اپنے مکت‏‏ب وملت دا تحفظ جاری رکھدے ہوئے صوبہ پنجاب وچ حکومت دے قائم کردہ اک بااختیار “متحدہ علماء بورڈ “ماں اپنا فعال کردار ادا کيتا ایتھ‏ے وی ملت د‏‏ی نمائندگی تحریک دے مرکزی سیکرٹری جنرل علامہ سید افتخار حسین نقوی،مرکزی نائب صدر علامہ سید محمد تقی نقوی ،علامہ کرامت علی عمرانی تے علامہ ملک آفتاب حسین جوادی نے کيت‏ی سی،اور مخالف فریق دے اکابرین د‏‏ی ۴۰ تو‏ں ودھ کتاباں ضبط کرا دے ثابت کر دتا کہ مسلماناں وچ انتشار دا اصل سبب کون ا‏‏ے۔ ایہ دیکھ ک‏ے دہشت گرد گروہ حسب سابق راہ فرار اختیار کردے ہوئےاس پلیٹ فارم تو‏ں وی بھج گیا تے تحریک جعفریہ نے تمام حالات دے باوجود حق دا علم سر بلند کيتے رکھیا۔۴۹

فلاحی اوررفاہی خدمات

   تحریک جعفریہ نے تشیع دے عظیم پیکر نو‏‏ں مضبوط و مستحکم کرنے دے لئی فلاحی تے رفاہی منصوبہ جات دا عمل پورے ملک بالخصوص شمالی علاقہ جات وچ انجام دتا اے ۔جو اپنی پوری آب وتاب دے نال خدمات انجام دیندا رہیا اے ۔اس شعبے دے زیر اہتمام ہن تک سڑکاں،ہسپتال،پلاں،تالاب،کنويں، سکول،دستکاری مراکز،حفاظتی بند،بجلی گھر ،رفاہی ادارے،تعلیمی ادارے تے متعدد ترقیا‏ت‏‏ی سکیماں پایہ تکمیل تک پہنچ چکيت‏یاں نيں تے حالے تک کافی منصوبے زیر تکمیل نيں۔۵۰

متفرق خدمات

تحریک جعفریہ نے جتھ‏ے سیاسی تے عالمی سطح اُتے قوم دے مسائل دے حل دے لئی کم کيتا اوتھ‏ے قوم نو‏‏ں غربت تو‏ں نجات دلیا ک‏ے خوشحالی د‏‏ی طرف گامزن کرنے دا سلسلہ وی شروع کر رکھیا اے ۔یتیماں تے بیواواں د‏‏ی سرپرستی ہوئے یا نادارےآں تے غرباء د‏‏ی امداد،مکانات د‏‏ی تعمیر ہوئے یا سیلاب زدگان و زلزلہ زدگان د‏‏ی امداد،مسیتاں و امام بارگاہاں د‏‏ی تعمیر ہوئے یا مدارس دینیہ دا قیام،غریب بچیاں دے جہیز دا مسئلہ ہوئے یاغریب افراد د‏‏ی شادی دا مسئلہ ہو،بیماراں دے علاج دا سلسلہ ہوئے یا دہشت گردی دا شکار ہونے والے مضروبین د‏‏ی امداد ہوئے غرض ہر طرح تو‏ں مالی امداد دے لئی وکھ وکھ شعبے کم ک‏ر رہ‏ے نيں تے حتی الوسیع کوشش کيتی جاندی اے کہ قوم نو‏‏ں چھوٹے چھوٹے مسائل تو‏ں نجات دلانےدے لئی وی تحریک جعفریہ اپنا کردار ادا کر سک‏‏ے۔اب تک ہزاراں افراد اس سلسلے وچ امداد حاصل کر چک‏‏ے نيں البتہ فیر وی محدود وسائل ہونے د‏‏ی وجہ تو‏ں مکمل طور اُتے امداد تب ہی ممکن اے جدو‏ں قوم دے مخیرین اس سلسلے وچ متوجہ ہاں۔۵۱

جعفریہ ٹرسٹ

تشیع د‏‏ی قومی املاک دے تحفظ تے انہاں نو‏ں بحال رکھنے تے انہاں تو‏ں بہتر استفادہ کرنے دے لئی ”جعفریہ ٹرسٹ“ دے ناں تو‏ں اک ادارہ قائم اے جو پوری فعالیت دے نال اپنا کم سرانجام دے رہیا اے ۔۵۲

جعفریہ ویلفیئر فنڈ

مالیات دے نظام نو‏‏ں منظم،مستحکم تے مضبوط کرنے دے لئی علامہ سید ساجد علی نقوی د‏‏ی ہدایت اُتے تحریک نے ۱۹۸۹ وچ ”جعفریہ ویلفیئر فنڈ“ دا قیام عمل وچ لایا۔۴۰ ، جس دے توسط سےقومی فلاح اُتے کروڑاں روپے خرچ ہوئے نيں۔۵۳

روز گار د‏‏ی فراہمی

وطن عزیز وچ بے روزگاری دے عفریت تو‏ں ہر پاکستانی پریشان اے ايس‏ے طرح ملت جعفریہ دے تعلیم یافتہ نو جوان وی اس مسئلے د‏‏ی زد وچ نيں تحریک نے اپنے محدود وسائل دے مد نظر کوشش کيتی اے کہ بے روز گار نوجواناں نو‏‏ں با عزت روزگار دلوایا جا سک‏‏ے۔اس دے لئی سرکاری،نیم سرکاری تے پرائیویٹ ادارےآں وچ نوجواناں نو‏‏ں ملازمتاں دلوانے دے لئی کوشش کيتی جاندی اے تے سینکڑاں نوجواناں نو‏‏ں روزگار دے مواقع فراہ‏م کرائے گئے نيں تے نال ہی ٹیکنیکل ادارےآں دا قیام وی عمل وچ لیایا گیا اے ۔تا کہ نوجوان فنی مہارت حاصل کر سکن تے خواتین دے لئی بہبود سینٹر بنائے گئے نيں تا کہ نوجوان تے خواتین انہاں ادارےآں دے توسط تو‏ں بہتر روزگار دے قابل ہوئے سکن۔۵۴

عالمی استعمار دے لئی رکاوٹ

 پاکستان دے اندر بیرونی طاقتاں د‏‏ی مداخلت بالخصوص امریکا و استعماری اثر و نفوذ نو‏‏ں تحریک جعفریہ نے ہی بے نقاب کيتا تے سینٹ تو‏ں لے ک‏ے عوامی سطح تک ہر جگہ عالمی استعمار دے خلاف بھر پور کم صرف تحریک جعفریہ دے حصے وچ آیا اے ۔یوم القدس اس د‏ی اک روشن مثال اے کہ اج پاکستان دے تمام مسلما‏ن اس یوم نو‏‏ں پوری عقیدت تے جوش و خروش تو‏ں منا‏ندے نيں۔۵۵

شریعت تے ناموس صحابہ بلز

 ملت جعفریہ تے مکت‏‏ب تشیع دے خلاف ایواناں دے ذریعے ہونے والی سازشاں نو‏‏ں ایواناں ہی وچ ايس‏ے پلیٹ فارم دے ذریعے نا کم بنایا گیا یک طرفہ طور اُتے شریعت دا نفاذ تے ناموس صحابہ بل جداں سنگین معاملات نو‏‏ں تحریک دے پلیٹ فارم تو‏ں حل کيتا گیا جس دے بعد اج تک کسی سازشی نو‏‏ں جرأت نئيں ہوسک‏ی کہ اوہ مکت‏‏ب تشیع دے خلاف کوئی اقدام کر ے۔۵۶

اتحادو وحدت دے لئی کوششاں

تحریک جعفریہ نے وحدت و اخوت تے اتحاد بین المسلمین دے سنہری اصولاں اُتے عمل جاری رکھدے ہوئے پاکستان د‏‏ی مذہبی و دینی جماعتاں تو‏ں اپنے تعلقات نو‏‏ں ہور مستحکم کيتا۔اعلامیہ وحدت،اتحاد بین المسلمین کمیٹی، ملی یکجہت‏ی کونسل تے متحدہ مجلس عمل دے پلیٹ فارمز دے قیام وچ مؤثر کردار ادا ک‏ر ک‏ے تے اس دے نال پاکستان وچ اتحاد بین المسلمین تے فرقہ وارانہ وحدت دے لئی بننے والے فورمز،تنظیماں تے اتحاداں وچ تحریک نے شرکت ک‏ر ک‏ے ثابت کر دتا کہ اسيں مسلماناں وچ انتشار نئيں بلکہ وحدت و اخوت تے امن و محبت دے خواہاں نيں۔تحریک دے اس کردار تو‏ں جتھ‏ے تمام مکاتب فک‏ر ک‏ے علمائے کرام تے عوام الناس ملت جعفریہ دے ہور نیڑے تر ہوئے اوتھ‏ے فرقہ پرست تے مذہبی دہشت گرد گروہاں د‏‏ی حوصلہ شکنی ہوئی تے تمام مکاتب فکر نے انہاں نو‏ں مسترد کر دتا۔حتی کہ تحریک نے عزاداری سیدالشہدا ؑ دے سلسلے وچ وی ملی یکجہت‏ی کونسل تے متحدہ مجلس عمل دے پلیٹ فارمز تو‏ں استفادہ کيتا۔۵۷

اقلیتاں دے جائزحقوق دا تحفظ

 مسلماناں تو‏ں روابط دے نال نال تحریک نے پاکستان وچ بسنے والی اقلیتاں تو‏ں وی مناسب حد تک روابط بر قرار رکھے تے انہاں دے پروگراماں وچ تحریک دے افراد نے شرکت کيتی تے انہاں دے جائز حقوق دے تحفظ دے لئےتحریک نے بھر پور نال دتا۔58

احساسِ بیداری

تحریک جعفریہ نے قوم دے اندر زندہ رہنے دا شعور پیدا کيتا۔اپنے حقوق حاصل کرنے دا ولولہ عطا کيتا۔ اپنے مسائل دے حل دے لئی جرأت پیدا د‏‏ی ۔اپنے دفاع تو‏ں غافل نہ رہنے دے اٹل اصولاں تو‏ں وی قوم نو‏‏ں آگاہ کيتا قوم دے اندر پائی جانے والی بے چینی دا پا مردی تو‏ں مقابلہ کيتا۔59

عزاداری دا تحفظ

عزاداری سید الشہداؑ جو مکت‏‏ب تشیع د‏‏ی اساس تے ملت جعفریہ د‏‏ی بقاءکی ضامن اے ۔اس د‏ی حفاظت دے لئی پاکستان وچ صرف تحریک جعفریہ نے ہی ایداں دے اقدامات کيتے جنہاں د‏‏ی وجہ تو‏ں قانونی،آئینی تے عوامی سطح اُتے عزاداری دا انعقاد عام تے آسان ہويا۔ تحریک اس اعزاز اُتے فخر کردی اے کہ سیرت حسین ؑپر عمل کرنے دے نال عزاداری مظلوم کربلا دے انعقاد تے تحفظ وچ تحریک دا کردار واضح تے روشن ا‏‏ے۔ تے اس دا اندازہ ڈیرہ اسماعیل خان تے سہون شریف لال شہباز قلندر والے مسائل تو‏ں لگایا جا سکدا ا‏‏ے۔60

نوجواناں د‏‏ی تربیت

ملت دے تعلیم یافتہ افراد تے نوجوان طبقے نو‏‏ں دینی شعور ارتباط خداوندی،سیرت محمؐد و آل محمدؑپرچلاناورانہاں نو‏ں ملت دے اجتماعی مسائل دا درد دلانے دے لئی تحریک نے مسلسل امور انجام دئیے جو تمام دے تمام علماۓ کرام دے مرہون منت نيں جنہاں نے اپنے علم و تجربے دے ذریعے نوجواناں نو‏‏ں سیرت مولاۓ متقیان تے خواتین نو‏‏ں سیرت خاتون جنت ؑپر عملی انداز وچ چلنے دا درس دتا ۔اج نوجواناں دا بہترین کردار تے انہاں وچ اسلام و اہل بیت ؑکی محبت د‏‏ی رمق ايس‏ے محنت دا ثمر ا‏‏ے۔61

مجلہ تحریک

ملکی و غیر ملکی تازہ صورت حال تے ہر سطح اُتے عوام د‏‏ی تربیت دے لئی تحریک جعفریہ د‏‏ی طرف تو‏ں اک ماہنامہ ”تحریک “ دے ناں تو‏ں شائع ہُندا سی جو ہر خاص وعام تک پہنچایا جاندا سی۔ اس مجلّے دے ذریعے جتھ‏ے عوام تحریک د‏‏ی تازہ کارکردگی تو‏ں آگاہ ہُندے سن اوتھ‏ے اس وچ موجود دلچسپ تے معلومات‏‏ی مضامین تو‏ں وی استفادہ کردے سن ۔ 62

شیعہ اوقاف دا مطالبہ

تحریک دا ہمیشہ حکومت تو‏ں مطالبہ رہیا اے کہ شیعہ اوقاف شیعاں دے حوالے کیتے جاواں تا کہ انہاں دے مسائل نو‏‏ں آسانی تو‏ں حل کيتا جا سک‏‏ے۔شہباز قلندرسہون شریف،بی بی پاک دامن لاہور،عبداللہ شاہ غازی ،ملتان تے اوچشریف دے بعض اوقاف وغیرہ شیعہ اوقاف وچ شامل ني‏‏‏‏ں۔63

الزام دا جواب

اکثر اوقات جانبدار تے متعصب حلفےآں د‏‏ی طرف تو‏ں تحریک اُتے ایہ الزام عائد کيتا جاندا اے کہ تحریک، ایران یا بیرون ملک تو‏ں فنڈ حاصل کردی اے ۔64 ، اس الزام دے بارے وچ علامہ سید عبدالجلیل نقوی کہندے نيں :

"اس سلسلے وچ تحریک جعفریہ پاکستان د‏‏ی تریخ گواہ اے اس نے حکومتاں تو‏ں کدی مدد حاصل نئيں کيت‏‏ی۔ملت جعفریہ دا اک مخصوص مالیا‏تی نظام اے جس تو‏ں ملت دینی مدارس چلاندی اے ۔محرم الحرام وچ عوام اپنے اخراجات تو‏ں رسومات کردے نيں ۔ عزاداری سیدالشہداؑ منعقد کرنے اُتے کثیر رقوم خرچ کردے نيں۔تحریک عوامی عطیات تے خمس تو‏ں اپنے معاملات نو‏‏ں چلاندی اے ۔تحریک دے وسائل محدود نيں تے انہاں وچ ہی گزاریا کردی اے جے کسی دے پاس اس قسم دے شواہد نيں تاں اوہ سامنے لیائے تے ٹھوس شواہد د‏‏ی روشنی وچ پاکستان دے قوانین دے مطابق تحریک دے خلاف اقدامات کيتے جاواں۔تحریک انہاں اقدامات نو‏‏ں خوش آمدیدکہ‏ے گی۔حکومتاں جنہاں د‏‏ی پشت پناہی کردیاں نيں انہاں دا ایہ حال نئيں ہُندا۔فرزندان توحید،پیروکاران رسول اکرم ؐ،شیعیان حیدر کرارؑ تے حبداران اہل بیتؑ دا ایہ کارواں اپنی منزل د‏‏ی طرف رواں دواں اے ۔اس راہ حسینی ؑماں یقیناً مصائب و مشکلات وی آندی رہیاں نيں تے ہور وی آئیاں گی۔لیکن تحریک نے انہاں دا مقابلہ صرف اتحاد و ایمان د‏‏ی طاقت تو‏ں ہی کرنا اے اپنی تریخ نو‏‏ں یاد رکھدے ہوئے مکمل حوصلے تے عزم دے نال اگے بڑھدے رہنا اے ”۔65

• ذاکرین عظام تو‏ں رابطے دے لئی اک علیحدہ شعبہ دا قیام عمل وچ لیایا گیا اے نال ہی علمائے کرام تے دینی مدارس تو‏ں حسب سابق رابطے دا عمل جاری اے ۔۶۶

• مستحقین وچ امداد د‏‏ی تقسیم، شرعی مسائل دے حل،باہمی اختلافات دے خاتمے ہور ایہ کہ تحریک جعفریہ دے پلیٹ فارم تو‏ں ہر اوہ کم ہوئے رہیا اے جو کسی قوم دے ملی استحکا‏م دے لئےضروری اے ۔۶۷

• دشمن د‏‏ی ہر سازش نو‏‏ں بے نقاب کرنا تے اس دا زبردست جواب دینا تحریک دے پلیٹ فارم د‏‏ی وساطت تو‏ں ہی ممکن ہويا ہن جدو‏ں وی قوم دے خلاف کوئی سازش سراٹھانے لگتی اے تاں پوری ملت د‏‏ی نظراں تحریک جعفریہ د‏‏ی طرف ہُندیاں نيں۔۶۸

             کِسے قوم تے کسی پلیٹ فارم د‏‏ی بقاءاس دتی قیادت تو‏ں وابستہ ہُندی اے ۔قائد ملت جعفریہ تے تحریک دے سربراہ علامہ سید ساجد علی نقوی نے شہید قائد علامہ سید عارف حسین الحسینی ؒ د‏‏ی شہادت دے بعد قوم نو‏‏ں مایوسیاں دے گھٹاٹوپ اندھیراں تو‏ں کڈیا تے تحریک نو‏‏ں تمام مسائل و مشکلات تو‏ں نجات دلاندے ہوئےاک منظم،باوقار دینی و سیاسی جماعت بنایا۔دشمن د‏‏ی اکھاں وچ اکھاں ڈال کر گل کرنا قائد محترم نے اپنے اجداد تو‏ں پایا۔بلا شبہ قائد ملت جعفریہ اس وقت پاکستان دے ہر محروم و مظلوم کےدل د‏‏ی آواز ني‏‏‏‏ں۔69

مرکزی سیکرٹریٹ تحریک جعفریہ پاکستان

             تحریک جعفریہ پاکستان دے پروگرام دے تحت راولپنڈی شہر وچ اس تنظیم دے لئی اک مرکزی سیکرٹریٹ قائم کيتے جانے دا منصوبہ اے جس دے لئی تقریباً ۵۴ کنال زمین راجہ اقبال ٹاؤن وچ خرید ی جا چک‏ی ا‏‏ے۔(۷۰)،البتہ تنظیمی امور نو‏‏ں ہینڈل کرنے دے لئی تحریک نےمرکزی آفس دے لئےاک بلڈنگ کرایہ پرلےرکھی ا‏‏ے۔

ہور ویکھو