بے انت سنگھ (وزیر اعلا)

بے انت سنگھ (وزیر اعلا)
تفصیل=
جم	19 فروری 1922   پٹیالہ
وفات	31 اگست 1995 (73 سال)  چندی گڑھ
قاتل	دلاور سنگھ ببر
طرز وفات	مردم کشی
شہریت	بھارت (۲۶ جنوری ۱۹۵۰–) برطانوی ہندستان (–۱۴ اگست ۱۹۴۷) ڈومنین بھارت (۱۵ اگست ۱۹۴۷–۲۶ جنوری ۱۹۵۰)
مذہب	سکھ
جماعت	انڈین نیشنل کانگرس
اولاد	تیز پرکاش سنگھ منجیت کور گرکنول کور سورنجیت سنگھ نونی سکھونت سنگھ
عملی زندگی
مادر علمی	گورنمنٹ کالج لہور
پیشہ	سیاست دان

بے انت سنگھ (19 فروری 1924–31 اگست 1995) کانگرس دا آگوُ تے پنجاب دا 1992 توں 1995 تک وزیر اعلیٰ سی۔ اوہناں نوں خالصتانی علیحدگی پسنداں نے اوہناں دی کار نوں بمب نال اڈاؤن راہیں مار دتا سی۔

جیونی

مڈھلا جیون

سردار بے انت سنگھ دا جم 19 فروری 1924 نوں کیپٹن ہزورا سنگھ تے ماں صاحب کور دے گھر ضلع لدھیاݨا دے پنڈ بلاسپور وچ ہویا۔ اوہناں دے پیؤ فوج وچ اچّ افسر سن۔ اوہناں دے دوویں بھرا بچن سنگھ اتے بھجن سنگھ وی فوج وچ سیوا نبھا راے سن۔ اوہناں دیاں تن بھینا بیبی بھجن کور، بچن کور اتے راجندر کور، اوہناں دناں وچ پڑھیاں لکھیاں سن۔ بے انت سنگھ نے اپنی مڈھلی پڑھائی پنڈ دے سکول توں اتے بی۔اے۔سرکاری کالج لاہور توں پاس کیتی۔ پھر قانون دی ڈگری وچ داخلہ لے لیا، پر پیؤ دی موت توں بعد پڑھائی ادھ وچکار ہی چھڈنی پئی تے کھیتی باڑی دا کم کرن لگ پئے۔ دوویں بھرا فوج وچ ہون کرکے زمین دی سانبھ سنبھال والا ہور کوئی نہیں سی۔ بے انت سنگھ کالج دی فٹ بال ٹیم دے وی میمبر سن۔ اوہناں دا ویاہ 7 اپریل 1941 نوں لدھیانہ ضلعے دے سودی پنڈ دی بیبی جسونت کور نال ہویا۔ سال 1947 وچ دیش دی ونڈ ویلے اوہناں دا پروار پیؤ دے فوج وچ نوکری کرن کرکے منٹگمری ضلعے دے اکاڑا نیڑے چکّ 43 ایل۔ وچ رہِ رہا سی۔دیش دی ونڈ توں بعد اوہناں دا پروار اپنے پنڈ بلاسپور آ گیا۔ اوہناں نوں کوٹلی افغاناں وکھے زمین الاٹ ہو گئی۔

سیاسی جیون

1960 وچ آپنوں بلاسپور پنڈ دا سرپنچ چن لیا گیا۔ آپ نوں سیاست دی چیٹک سرپنچ توں ہی لگ گئی سی۔ پھر 1960ویاں دے شروع وچ ہی اوہ لدھیانہ ضلعے وچ، دوراہا بلاک سمتی (کمیٹی) دے چیئرمین چنے گئے سن۔ لدھیانہ چ سینٹرل سہکاری بیک دے ڈائریکٹر دے طور تے وی کجھ سماں کم کردے رہے۔ بے انت سنگھ نے 1969 وچ آزاد امیدوار دے طور تے پنجاب صوبائی دی چون لڑی اتے پہلی وار ممبر اسمبلی بنے۔

پنجاب وچ عوامی جمہوری روایتاں نوں مڑ بحال کرن وچ آپدا اہم یوگدان ہمیشہ یاد کیتا جاندا رہے گا۔ اوہناں نوں عوامی جمہوری نظام وچ اتھاہ یعقین سی کیونکہ اوہ محسوس کردے سن کہ عامَ لوکاں نوں اس نظام وچ شامل کرن توں بناں کوئی وی حکمران کامیاب نہیں ہو سکدا۔ اس دے نال ہی راج حصہ وچ لوکاں دی شمولیت ہی ترقی دی رفتار نوں تیز کر سکدی اے۔ جہناں لوکاں لئی ترقی کرنا اے تے پھر اوہناں توں ہی ترقی کیوں نہ کروایا جاوے۔ اوہ اپنے جدی پنڈ بلاسپر دے سرپنچ راے سن۔ اوہناں اپنا سیاسی سفر سرپنچی توں ہی شروع کرکے،بلاک سمتی،ضلع کونسل،سہکاری بینک دے ڈائریکٹر تک پہنچن کرکے لوکتنتر دی ہیٹھلے پدھر دی ساری جانکاری سی، اس کرکے اوہناں نوں احساس سی کہ پرجاتنتر دی پہلی پوڑی دے تعاون توں بنا سفلتا حاصل ہی نہیں ہو سکدی۔

اسے لئی اوہناں وزیر اعلیٰ بندیاں ہی جمہوری نظام نوں مضبوط کرن لئی پہلاں سہکاری سبھاواں،پنچاں-سرپنچاں،بلاک سمتیاں اتے ضلع کمیٹیاں دیاں چوناں کروائیاں۔ اپنے وزیر سہباناں نوں پنڈاں وچ لوکاں نال تالمیل جوڑن لئی بھیجیا کیونکہ اوہ لوکتنتر دی اہمیت نوں چنگی طرحاں سمجھدے سن۔ پنجاب اس ویلے نہایت ہی نازک حالات وچوں لنگھ رہا سی۔ افسرشاہی راج حصہ دا آنند مان رہی سی ،اوہ نہیں چاہندے سن کہ اوہناں دی طاقت کھسے، اس لئی اوہ لوکاں دے تعاون اتے راج حصہ وچ اوہناں دی حصیداری کراؤنی ہی نہیں چاہندے سن۔ لوکاں دے مناں وچوں ڈر کڈھنا بڑا ضروری سی۔ اوہ بڑے لمے ویلے توں پنجاب دی سیاست وچ وچر راے سن ،اوہ سیاستدانا،لالپھیتاشاہی اتے گپتچر ایجنسیاں دیاں لومبڑچالاں توں وی بھلیبھانت جانوں سن، اسے لئی اوہ لوکاں نوں آپس وچ میل ملاپ ودھاؤن تے زور دندے سن۔

اوہناں نوں پتہ سی کہ پنجاب دا مسئلہ آپسی وشواشگھات دی مسئلہ اے۔ دوہاں فرقیاں وچ تریڑاں کجھ کو خودغرض سیاستداناں اتے گپتچر ایجنسیاں نے پیدا کیتیاں ہوئیاں ہن،اسے لئی آپنیاں توں آپنیاں نوں ہی قتل کروایا جا رہا سی،چااے اوہ کتھت اتوادی جاں پولیس تنتر ہووے۔ اوہناں نوں ایہہ وی پتہ سی کہ پولیس سٹیشناں نے ہی ایہہ سارا تانابانا الجھایا ہویا اے۔ اس لئی ہیٹھلے پدھر تے لوکاں وچ وشواش پیدا کرکے اوہناں دا تعاون لینا ضروری اے۔ پولیس جسنے لوکاں دے جان مال دی حفاظت کرنی ہندی اے ،اوہی انسانی حقان دی اُلنگھناں کتھت ات خدرل دے ناں تے کر رہی سی۔ پلستنتتر اتے لوکاں وچ پاڑا ودھاؤن دا کم وی کجھ کو چونویں انسان کر رہے سن۔ معصوماں، بچیاں، عورتاں، پلسیاں، بزرگاں دے قتل اتے ہور گھناؤنیاں حرکتاں اوہناں نوں دماغی طور تے بہت ہی پریشان کر رہیاں سن۔

اوہناں اس مسئلہ دی گہرائی نوں سمجھدیاں پولیس سٹیشناں نوں درست کرن دی کوشش کیتی مگر کجھ کو سرکاری تنتر دے منہ نوں خون لگ چکا سی اوہ آنے بہانے امن قانون قایم رکھن دی آڑ وچ انسانی ادھیکاراں دی النگھنا کر رہے سن، جسنوں اوہناں روکن دی کوشش کیتی اتے کجھ حد تک کامیاب وی ہوئے، جس کرکے دوہاں فرقیاں وچ آپسی بھروسے پیدا ہون توں بعد ہی پنجاب وچ شترقی قائم ہوئی اتے پنجابیاں نے سکھ دا ساہ لیا، بھاویں سر۔ بے انت سنگھ نوں اس شترقی دے عوضانے وجوں اپنی جان دی اہوتی وی دینی پئی۔ تریخ اوہناں دی قربانی نوں کدی وی انڈٹھ نہیں کر سکیگا۔ مرکز اتے پنجاب سرکار نے اوہناں دی یادگار نوں ادھوچکار لٹکا کے اوہناں دی قربانی نوں انگولیاں کرن وچ کوئی قصر باقی نہیں چھڈی۔

حوالے