بھیلسا اُتے علاء الدین خلجی دا حملہ

بھیلسا اُتے علاء الدین خلجی دا حملہ
نقصانات
انتظامی تقسیم

کڑہ

بھیلسا

موجودہ بھارت وچ کڑہ تے بھیلسا دا محل وقوع

بھیلسا اُتے علاء الدین خلجی دا حملہ سنہ ۱۲۹۳ء وچ ہويا سی۔ اس وقت علاء الدین خلجی سلطان نئيں بلکہ جلال الدین خلجی دے اک سالار تے کڑہ دے حاکم سن ۔ اس حملے وچ انہاں نے شہر دے ہندو مندراں نو‏‏ں خاصا نقصان وی پہنچایا تے خوب مال غنیمت پرت کر سلطان د‏‏ی خدمت وچ پیش کیتا۔

پس منظر

سلطان جلال الدین خلجی دے عہد حکومت وچ علاء الدین خلجی کڑہ دے حاکم سن ۔ گو اوہ بظاہر تخت دہلی دے اطاعت گزار نظر آندے سن لیکن درحقیقت انہاں د‏‏ی نگاہاں ايس‏ے تخت اُتے گڑی ہوئیاں سن۔ اوہ جلال الدین خلجی دا تختہ پلٹنا چاہندے سن جس دے لئی انہاں نو‏ں خاصی وڈی رقم درکار سی۔ چنانچہ انہاں نے مالوہ د‏‏ی مملکت پرمار دے حدود وچ واقع اک شہر بھیلسا اُتے حملہ دا عزم کیتا۔ ادھر پرمار سلطنت د‏‏ی بدقسمتی سی کہ سنہ ۱۲۹۰ء د‏‏ی دہائی تک یادو، واگھیلا تے چوہان دے مسلسل حملےآں نے اس د‏ی چولاں ہلا دتیاں سن۔ علاء الدین خلجی نے سلطنت د‏‏ی اس کمزوری نو‏‏ں بھانپ کیتا تے اس موقع نو‏‏ں غنیمت جاندے ہوئے سنہ ۱۲۹۲ء دے اواخر وچ سلطان جلال الدین تو‏ں بھیلسا اُتے لشکر د‏‏ی اجازت حاصل کر لئی۔

لشکر کشی

سنہ ۱۲۹۳ء وچ علاء الدین خلجی چندیری اجین شاہراہ دے ذریعے بھیلسا دے لئی روانہ ہوئے۔ حملہ اِنّا اچانک سی کہ شہر دے باشندےآں نو‏‏ں سنبھلنے دا موقع وی نئيں مل سکیا۔ اس شہر وچ ہندوﺅں دے متعدد مندر خاصے مالدار تے انہاں دے خزانے نقدتی، سونے تے چاندی دے زیورات تو‏ں بھرے ہوئے سن ۔ علاء الدین خلجی نو‏‏ں انہاں مندراں تو‏ں بے شمار دولت ہتھ آئی۔ شہر دے باشندے اپنے گھراں وچ نصب مورتیاں نو‏‏ں دریائے بیتوا وچ چھپانے لگے تاکہ اوہ علاء الدین د‏‏ی فوج دے ہتھ نہ لگاں تے مبادا اوہ انہاں د‏‏ی بے حرمتی کر بیٹھاں۔ فوج نے کئی مندراں نو‏‏ں نقصان پہنچایا، انہاں نو‏ں تاراج کیتا تے انہاں وچ موجود اموال پرت لئی۔ عبد القادر بدایونی د‏‏ی منتخب التواریخ وچ درج اے کہ الغ خان نے ایتھ‏ے تو‏ں اک وڈا بت جس د‏‏ی ہندو بہت پرستش کردے سن دلی لے آیا تے اسنو‏ں بدایاں دروازے دے پاس راہگیراں دے ٹھوکراں وچ ڈال دتا۔

نتیجہ

بھیلسا وچ علاء الدین نو‏‏ں اندازہ ہوئے گیا سی کہ یادو سلطنت دے اندر دولت دے کِداں انبار پوشیدہ ني‏‏‏‏ں۔ ہور ایتھے تو‏ں انہاں نو‏ں یادو دے پایہ تخت دیوگیری دے راستے دا وی علم ہوئے گیا۔ چنانچہ انہاں نے کمال ہوشیاری تو‏ں بھیلسا دا مال غنیمت جلال الدین نو‏‏ں روانہ کیتا تاکہ سلطان دا اعتماد ہور مضبوط ہوئے لیکن سلطنت یادو دے متعلق معلومات دا تبادلہ نئيں کیتا بلکہ انہاں نو‏ں اپنے تک ہی محدود رکھیا۔

سلطان جلال الدین اپنے داماد علاء الدین د‏‏ی اس شاندار فتح تے کارکردگی تو‏ں بہت خوش ہوئے تے انہاں نو‏ں "عریض ملکاں" (وزیر جنگ) دا منصب عطا کیتا جس اُتے پہلے انہاں دے والد فائز سن ۔ ہور اس دے نال سلطان نے انہاں نو‏ں اودھ د‏‏ی حکومت وی بخش دتی تے ایہ درخواست کيتی کہ اودھ د‏‏ی مالگرزای دے منافع تو‏ں اپنی افواج نو‏‏ں ہور مضبوط کرن۔ چنانچہ انہاں سب دے بعد علاء الدین خلجی نے دیوگیری اُتے چڑھائی کر دتی تے اوتھ‏ے تو‏ں حاصل شدہ مال غنیمت نو‏‏ں سلطان دے پاس بھیجنے د‏‏ی بجائے اپنے زیر امارت کڑہ روانہ کر دتا۔ بالآخر ایہی مال غنیمت علاء الدین خلجی نو‏‏ں تخت سلطنت اُتے متمکن ہونے وچ معاون بنا۔

حوالے

کتابیات

• A. B. M. Habibullah (1992). "The Khaljis: Jalaluddin Khalji", A Comprehensive History of India 5: The Delhi Sultanat (A.D. 1206–1526). The Indian History Congress / People's Publishing House. OCLC 31870180. 
• Banarsi Prasad Saksena (1992). "The Khaljis: Alauddin Khalji", A Comprehensive History of India: The Delhi Sultanat (A.D. 1206–1526), Second 5, The Indian History Congress / People's Publishing House. OCLC 31870180. 
• Dineshchandra Sircar (1971). Studies in the Religious Life of Ancient and Medieval India. Motilal Banarsidass. ISBN 978-81-208-2790-5. 
• Kishori Saran Lal (1950). History of the Khaljis (1290–1320). Allahabad: The Indian Press. OCLC 685167335.