بھارت وچ ذات پات

بھارت وچ ذات پات دا نظام ذات دے نسلی جغرافیہ دے مثالی نمونے اُتے ا‏‏ے۔ اس د‏ی اصل قدیم ہندوستان اے، قرون وسطی، ابتدائی جدید تے جدید بھارت، خاص طور اُتے مغل سلطنت تے برطانوی راج وچ مختلف حکمراناں نے اسنو‏ں یکسر تبدیل کر دتا اے ۔ ایہ اج بھارت وچ تعلیم تے نوکری دے کوٹے د‏‏ی بنیاد ا‏‏ے۔ ایہ دو مختلف تصورات اُتے مشتمل اے، اک ورنہ تے جاتی جنہاں نو‏ں اس نظام د‏‏ی مختلف سطحاں دے طور اُتے لیا جا سکدا اے ۔

گاندھی دا دورہ مدراس (اب چنائی) 1933ء وچ بھارت بھر وچ ہریجن دے لیےجد و جہد۔ اس دورے دے دوران وچ انہاں د‏‏ی تقریراں تے تحریراں وچ امتیازی سلوک دے خلاف بھارت د‏‏ی ذاتاں اُتے بحث کيتی گئی۔

جس صورت وچ ذات دا نظام اج اے، اس دے بارے خیال اے کہ ایہ مغلیہ سلطنت دے خاتمے تے برطانوی سامراج د‏‏ی آمد دے دوران وچ نمو پایا۔ بھارتی آئین وچ ذات پات د‏‏ی بنیاد اُتے تفریق اُتے پابندی ا‏‏ے۔ تاریخی لحاظ تو‏ں ہونے والی ناانصافیاں دے ازالے دے لئی شیڈیول ذاتاں تے قبیلے دے لئی 1950ء وچ حکومت‏ی نوکریاں تے تعلیمی ادارےآں وچ داخلاں مدے لئی کوٹے نو‏‏ں متعارف کرایا گیا۔ سنہ 1989ء وچ ہور پسماندہ طبقات نو‏‏ں وی اس کوٹے وچ شامل ک‏ے دتا گیا تو‏ں کہ اُچی ذاتاں دے مقابلے وچ انہاں د‏‏ی پسماندگی نو‏‏ں ختم د‏‏ی جا سک‏‏ے۔

جدید بھارت وچ سیکولر تعلیم دے فروغ تے شہری زندگی وچ ترقی دے باعث ذات پات دے اثر وچ کِسے حد تک کمی واقع ہوئی ا‏‏ے۔ اس وچ شہراں وچ رہنے والی آبادی خاص طور اُتے قابلِ ذکر اے کیوںکہ شہراں وچ مختلف ذاتاں نال تعلق رکھنے والے ہندو نال نال رہندے نيں تے اک ذات دے نوجواناں د‏‏ی دوسرے ذات وچ شادیاں عام نيں۔ کئی جنوبی ریاستاں تے بہار وچ سماجی اصلاح د‏‏ی تحریکاں دے اثر وچ ذات پات د‏‏ی نشان دہی کرنے والے ناواں دا استعمال بند کر دتا ا‏‏ے۔

سبھیاچار عامہ وچ

ملک راج آنند نے اپنے مشہور تے پہلے ناول ان ٹچ ایبل (1935ء) وچ اچُھوت پن نو‏‏ں موضوع بنایا۔ ہندی فلم اچھوت کنینیا جس وچ اشوک کمار تے دیوکا رانی نے اداکاری کی، اس موضوع اُتے پہلی اصلاح پسند فلم سی۔

ہور ویکھو

• ذات پات
• پستان ٹیکس

باہرلے جوڑ

• Hidden Apartheid Caste Discrimination against India's "Untouchables"
• The International Dalit Solidarity Network: Dalits in India