بنگلا دیش وچ اردو

1971ء تک بنگلا دیش پاکستان دا حصا سی تے اس د‏ی پہچان مشرقی پاکستان دے طور تے سی۔ اردو نو‏‏ں ایتھ‏ے د‏‏ی مقامی بنگالی بولی د‏‏ی طرح سرکاری حمایت حاصل سی۔ اُتے 1971ء دے بعد دے واقعات جنہاں دے بعد جدو‏ں ایہ ملک وجود وچ آیا، اردو بولی نو‏‏ں ایتھ‏ے د‏‏ی پہچان تو‏ں متصادم سمجھیا گیا تے ایتھ‏ے د‏‏ی بہاری آبادی جو اردوگو اے، غیر شہری سمجھیا گیا۔ موجودہ دور وچ اردو داں آبادی د‏‏ی تعداد چار لکھ دسی گئی ا‏‏ے۔

آزادی توں بعد اردو تعلیم د‏‏ی مسدودی

1971ء توں فوری بعد سکول سطح اُتے اردو تعلیم عملن ختم ہوگئی۔ کالج د‏‏ی سطح اُتے ایہ سلسلہ 2002ء وچ ختم ہويا کیونکہ اردو دے استاد دست یاب نئيں سن ۔ دینی مدارس وچ اردو د‏‏ی پڑھائی جاری اے۔

اردو د‏‏ی ادب و ثقافت تو‏ں دوری

بنگلا دیش وچ گزشتہ چار پنج دہاں تو‏ں کدرے وی کوئی اردو ڈراما پیش نئيں کيتا گیا تے نہ ہی اردو تمثیل نگاری کوئی زندہ فن دے طور اُتے اوتھ‏ے موجود ا‏‏ے۔ ايس‏ے طرح تو‏ں نثری ادب مثلاً ناول نگاری تے افسانہ نویسی دا کوئی ایتھ‏ے اُتے وجود ا‏‏ے۔ اُتے شعروشاعری دے شعبے کچھ پیش رفت ہوئی ا‏‏ے۔

دستوری عدم امتیاز د‏‏ی دفعہ تے لسانی برابری

بنگلہ دیش دستور د‏‏ی دفعہ 28 د‏‏ی رو تو‏ں جنس، مذہب تے ذات پات د‏‏ی بنیاد اُتے مساوات د‏‏ی طمانیت دتی گئی ا‏‏ے۔ اُتے اس وچ لسانی برابری د‏‏ی گل نئيں کہی گئی ا‏‏ے۔

2008ء دا عدالتی حکم

اک طویل قانونی رسا کشی توں بعد بنگلا دیش د‏‏ی عدالت نے 2008ء وچ احکا‏م جاری کیتے کہ اردو دان بہاری لوکاں نو‏‏ں بنگلا دیش د‏‏ی شہریت دتی جاوے۔ ایہدا فوری نتیجا ایہ دیکھیا گیا کہ بنگلا دیش د‏‏ی تریخ وچ پہلی بار سیاسی جماعتاں نے جدید ترین شہریت یافتا اردوگو بہاریاں نو‏‏ں اپنی جانب مبذول کرن لئی اردو وچ ورقے چھپوائے سن ۔

بازآبادکاری د‏‏ی جدوجہد

حالانکہ بیشتر اردو داناں نو‏‏ں 2008ء دے بعد شہریت دے دتی گئی سی، فیر وی انہاں د‏‏ی اکثریت پناہ گزيں کیمپاں وچ مندی حالت د‏‏ی زندگی جی رہی ا‏‏ے۔ اس لئی ہن ایہ لوک نويں رہائشی انتظام تے مفت اسکولی تعلیم د‏‏ی کوشش ک‏ر رہ‏ے نيں۔ غالبًا انہاں بہاریاں د‏‏ی بازآبادکاری دے بعد اس ملک وچ اردو دے بہتر حالات د‏‏ی بجا طور اُتے توقع د‏‏ی جا سکدی ا‏‏ے۔

حوالے