بنگال دا وڈا قحط

1770 دا بنگال دا مہان قحط (Eng: Great Bengal Famine of 1770، بنگالی: 76-دے ممبنٹر، چہتورور موننوتور، 'د فیمین آف '76) 1769 اتے 1773 (بنگالی کیلنڈر وچ 1176 توں 1180) وچکار دور پیا سی، جس نال بہار دے گنگا دے ہیٹھلے کھیتر' تے اثر پیا سی۔ بنگال کھیتر نوں اندازہ اے کہ تقریباً اک کروڑ لوکاں دی موت ہوئی اے^[۱] وارن ہیسٹنگس دی 1772 رپورٹ مطابق اندازہ اے کہ متاثرہ کھیتر وچ آبادی دا تیجا حصہ موت بھکھ دی خاطر سی۔^[۲]

ایہہ قحط 18 ویں اتے 19 ویں صدی دے ویلے بہت سارے قحط اتے بھکھاں پیدا ہوئیاں مہانماریاں وچوں اک اے جس نے [برصغیر]] نوں تباہ کیتا۔ ایہہ عامَ طور تے بریٹیش ایسٹ انڈیا کمپنی دیاں کارناں اتے پالیسیاں دے سمیل دے کارن اے۔^[۳]^[۴]قرون وسطی اتہاس جرنل وچ ونیتا دامودرن مائیک ڈیوس نوں دسدے ہن کہ بھارت اتے آئرلینڈ جہے بستیواسی کھیتراں نوں آزاد مارکیٹ معیشت دیاں اثرات نوں سمجھن لئی تجربےآں وجوں ورتیا گیا سی۔ نتیجے وجوں لوکاں لئی قحط اتے تباہی سن۔قحط دی شروعات 1769 وچ اک ناکام مانسون کارن ہوئی اے جس کارن بہت زیادہ سودے اتے دو جاری چاول فصلاں ناکامیاب ہوئیاں۔^[۵] بریٹیش ایسٹ انڈیا کمپنی دے 1765 دے بعد پینڈو- آبادی دے معاشی وسیلیاں نوں خراب ہون توں پہلاں-پہلاں بریٹیش سوچ وچ بری بنیادی سرمایہ کاری،جنگ توں تباہی اتے بریٹیش ایسٹ انڈیا کمپنی دی استحصال کرن والی ٹیکس مالیا دی ودھ توں ودھ پالسی دیاں پالیسیاں نوبل انعام جتن والے بھارتی معیشت دان امرتی سین نے اس نوں انسان ولوں بنی تباہی دے طور تے ذکر کیتا اے۔^[۶]^[۷]

بنگالی ناں "چھیٹوریر موننوتوتر" بنگالی کیلنڈر سال 1176 توں لیا گیا اے اتے اناج لئی شبد ("چھیٹور" – "76"، "موننوتوآر" - بنگالی وچ "قحط")۔^[۸]

نواب نازز (سرلیکھ حکمران)

نجبت علی خان 1766 توں مارچ 1770
اشرف علی خان مارچ 1770
مبارک علی خان مارچ 1770 توں 1793

منی ظفر دی بیوی منی بیگن نے دوناں لئی ریجینٹ کیتی۔

قحط

فائل:Scarcity in India RMG PZ4974 (cropped)۔jpg

ہینری سنگلٹن اتے چارلس نائیٹ ولوں چھاپے گئے پرنٹ ولوں بھارت وچ سکارسیٹی ان انڈیا، 1794، اک بھارتی عورت نال دو مالکاں دی سودیبازی درساؤندی اے، جو پھل دی بدلی وچ اک شیشے دی پیش کش کردا اے

جنہاں علاقیاں وچ ادور نے خاص طور اُتے بہار اتے مغربی بنگال دے جدید بھارتی راجاں' تے اثر پایا، اُتے بھکھمری وی اڑیسہ، جھارکھنڈ اتے جدید بنگلہ دیش وچ وی پھیل گئی۔ سبھ توں ماڑے اثر والے علاقیاں وچوں بیربھوم اتے بنگال وچ مرشد آباد، بہار وچ ترہوٹ، چمپارن اتے بیٹیاہ۔

فصلاں وچ انشک کمی، عامَ توں کجھ وی ننیں سمجھی گئی، 1768 وچ آئی اتے 1769 دے اخیر وچ ہور ودھیرے گمبھیر حالات کردے اسدا پالن کیتا گیا۔ سال 1769 وچ سالانہ دکھنی-پوربی مانسون دی اسفلتا دے بعد اک گمبھیر سودے سی اتے پینڈو تناء وچ خطرناک رپورٹاں آ رہیاں سن۔ ایہہ، حالانکہ، کمپنی افسر ولوں مکھ طور تے اندیکھی کیتی گئی سی۔

1770 دی شروعات وچ بھکھمری ہوئی، اتے 1770 دے مدھ تک بھکھمری توں ہون والیاں موتاں وڈے پیمانے تے وااُتے رہیاں سن۔

وچ 1770، اک بہت وڈی مہاماری دے سمالپوکس وچ raged، Murshidabad اتے قتل 63،000 اس دے واسی، نوں دے اک ہون Nawab ناظم صیف اد-Daulah Najabat علی خان بہادر، اپنے آپ نوں مار لیاتے 10 مارچ 1770 اس دی موت ہو گئی۔ااوہ سی، کامیاب ہو دے اس دے بھرا نوں اشرف علی خان، جو وی موت ہو گئی تک چھوٹے پوکس دو ہفتے بعد اس دے تاجپوشی سی۔

بعد وچ 1770 وچ چنگی بارش نے چنگی فصل حاصل کیتی اتے ادور تھم گیا۔ حالانکہ، اگلے کجھ سالاں وچ ہور چھوٹاں ہوئیاں ہن، جس نال کل موت ہو جان دا امکان ودھ گئیا۔ تقریباً 10 ملیان لوک، متاثر کھیتر دی تقریباً اک تہائی آبادی، اناج وچ موت ہون دا اندازا اے۔^[۹]^[۱۰]

قحط دے سٹے وجوں، وڈے علاقیاں نوں چھڈّ دتا گیا اتے آؤن والے دساں سالاں توں جنگل نوں واپسی کر دتی گئی، کیونکہ بچے ہوئے لوکاں نے بھوجنہاں دی بھال وچ پرواس کیتا۔ کئی کھیتا والیاں کھیتاں نوں چھڈّ دتا گیا- جویں کہ بیربھوم، کئیاں نے جنگل وچ واپس پرتیا اتے کئی دہاکیاں توں لگپگ دگنا ہو گیا۔ 1772 توں، لٹیرے اتے ٹھگاں دے بینڈ بنگال دی اک قائم خاصیت بن گئی اتے 1890 دے دہادے وچ اوہناں نوں صرف دمنکاری کریاواں ولوں قابو وچ لیاندا گیا۔

حوالے

٭ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found. ٭ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.

٭

Heaven, Will (28 جولائی 2010). "The history of British India will serve David Cameron well – as long as he doesn't go on about it". London: The Telegraph. https://web.archive.org/web/20181226080901/https://www.telegraph.co.uk/opinion/. Retrieved on

۲۶ دسمبر ۲۰۱۸.

٭ Brooks Adams، The Laws of Civilizations and Decay. An Essays on History، New York، 1898 ٭ Kumkum Chatterjee، Merchants، Politics and Society in Early Modern India: Bihar: 1733–1820، Brill، 1996، ISBN [[Special:BookSources/90-04-10303-190-04-10303-1 ٭ Sushil Chaudhury، From Prosperity to Decline: Eighteenth Century Bengal، Manohar Publishers and Distributors، 1999، ISBN [[Special:BookSources/978-81-7304-297-3978-81-7304-297-3 ٭ Romesh Chunder Dutt، The Economic History of India under early British Rule، Routledge، 2001، ISBN [[Special:BookSources/0-415-24493-50-415-24493-5 ٭ John R. McLane، Land and Local Kingship in 18th century Bengal، Cambridge University Press، ISBN [[Special:BookSources/0-521-52654-X0-521-52654-X

پھٹنوٹ

نوٹس

↑ Amartya Sen (1981). Poverty and Famines: An Essay on Entitlement and Deprivation. Oxford University Press, 39. ISBN 978-0-19-828463-5.
↑ Fredrik Albritton Jonsson (18 جون 2013). Enlightenment's Frontier: The Scottish Highlands and the Origins of Environmentalism. Yale University Press, 167–170. ISBN 978-0-300-16374-2.
↑ Mike Davis (2001). Late Victorian Holocausts: El Nio Famines and the Making of the Third World. Verso, 5–7. ISBN 978-1-85984-739-8.
↑ Murton Brian (2001). The Cambridge world history of food. 2. Cambridge University Press, 1411–1427. ISBN 978-0-521-40215-6.
↑ Damodaran, Vinita (2016-10-12). "Famine in Bengal: A Comparison of the 1770 Famine in Bengal and the 1897 Famine in Chotanagpur" (in en). The Medieval History Journal 10 (1-2): 143–181. doi:10.1177/097194580701000206. http://journals.sagepub.com/doi/10.1177/097194580701000206.
↑ https://newrepublic.com/article/61784/imperial-illusions
↑ Dalrymple, William (4 مارچ 2015). "The East India Company: The original corporate raiders". The Guardian. https://web.archive.org/web/20181226080858/https://www.theguardian.com/world/2015/mar/04/east-india-company-original-corporate-raiders. Retrieved on
۲۶ دسمبر ۲۰۱۸.
، Quote: "Before long the province، already devastated by war، was struck down by the famine of 1769، then further ruined by high taxation. Company tax collectors were guilty of what today would be described as human rights violations. A senior official of the old Mughal regime in Bengal [or in other sources، an anonymous contemporary pamphleteer] wrote in his diaries: "Indians were tortured to disclose their treasure؛ cities، towns and villages ransacked؛ jaghires and provinces purloined: these were the ‘delights’ and ‘religions’ of the directors and their servants."
↑ Mazumdar، Kedarnath، Moymonshingher Itihash O Moymonsingher Biboron، 2005، (in Bengali)سانچہ:Bn icon، pp. 46–53، Anandadhara، 34/8 Banglabazar، Dhaka.
↑ Fiske, John (1942). The Unseen World and other essays. Kessinger Publishing، LLC. ISBN 0-7661-0424-9. Archived 2018-12-26 at the وے بیک مشین
↑ Dutt, Romesh Chunder (1908). The economic history of India under early British rule. Kegan Paul، Trench، Trbner & Co..

باہری کڑیاں

٭ Section VII Archived 2010-07-11 at the وے بیک مشین from Dharampal، India Before British Rule and the Basis for India's Resurgence، 1998. ٭ Chapter IX. The famine of 1770 in Bengal in John Fiske، The Unseen World، and other essays ٭ مغربی بنگال اتے کولکاتہ دا اتہاس ٭ R.C. Dutt، The Economic History of India. Archived 2017-07-19 at the وے بیک مشین ٭ بنگال دا مہان قحط(1770) Archived 2018-07-30 at the وے بیک مشین

[1] Amartya Sen (1981). Poverty and Famines: An Essay on Entitlement and Deprivation. Oxford University Press, 39. ISBN 978-0-19-828463-5.

[Jonsson2013p167-2] Fredrik Albritton Jonsson (18 جون 2013). Enlightenment's Frontier: The Scottish Highlands and the Origins of Environmentalism. Yale University Press, 167–170. ISBN 978-0-300-16374-2.

[3] Mike Davis (2001). Late Victorian Holocausts: El Nio Famines and the Making of the Third World. Verso, 5–7. ISBN 978-1-85984-739-8.

[4] Murton Brian (2001). The Cambridge world history of food. 2. Cambridge University Press, 1411–1427. ISBN 978-0-521-40215-6.

[5] Damodaran, Vinita (2016-10-12). "Famine in Bengal: A Comparison of the 1770 Famine in Bengal and the 1897 Famine in Chotanagpur" (in en). The Medieval History Journal 10 (1-2): 143–181. doi:10.1177/097194580701000206. http://journals.sagepub.com/doi/10.1177/097194580701000206.

[6] ttps://newrepublic.com/article/61784/imperial-illusions

[7] Dalrymple, William (4 مارچ 2015). "The East India Company: The original corporate raiders". The Guardian. https://web.archive.org/web/20181226080858/https://www.theguardian.com/world/2015/mar/04/east-india-company-original-corporate-raiders. Retrieved on
۲۶ دسمبر ۲۰۱۸.
، Quote: "Before long the province، already devastated by war، was struck down by the famine of 1769، then further ruined by high taxation. Company tax collectors were guilty of what today would be described as human rights violations. A senior official of the old Mughal regime in Bengal [or in other sources، an anonymous contemporary pamphleteer] wrote in his diaries: "Indians were tortured to disclose their treasure؛ cities، towns and villages ransacked؛ jaghires and provinces purloined: these were the ‘delights’ and ‘religions’ of the directors and their servants."

[8] Mazumdar، Kedarnath، Moymonshingher Itihash O Moymonsingher Biboron، 2005، (in Bengali)سانچہ:Bn icon، pp. 46–53، Anandadhara، 34/8 Banglabazar، Dhaka.

[9] Fiske, John (1942). The Unseen World and other essays. Kessinger Publishing، LLC. ISBN 0-7661-0424-9. Archived 2018-12-26 at the وے بیک مشین

[google1908-10] Dutt, Romesh Chunder (1908). The economic history of India under early British rule. Kegan Paul، Trench، Trbner & Co..

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]