بلوچستان زلزلہ، ۲۰۲۱ء

بلوچستان زلزلہ، 2021ء

UTC وقت	2021-10-06 22:01:10 Needs 'yyyy-mm-dd hh:mm'
ISC واقعہ	621126624
USGS-ANSS	ComCat
مقامی تریخ	۷ اکتوبر ۲۰۲۱ء (۲۰۲۱ء-10-۰۷)
مقامی وقت	03:01 PKT
شدت	5.9 صفحہ سجرا کرو
گہرائی	۹٫۰ کلومیٹر (۲۹٬۵۰۰ فٹ)
Epicenter	30.220°N 68.014°E / 30.220; 68.014
Max. intensity	VII (Very strong)
آفٹر شاک	صفحہ سجرا کرو 4.6
موتاں	24 اموات، 300 زخمی، "ذرائع" لاپتہ

7 اکتوبر 2021ء نو‏‏ں پاکستان دے صوبے بلوچستان وچ ہرنائی شہر دے نیڑے آیا، زلزلے د‏‏ی شدت 5.9 سی، زلزلہ مقامی وقت دے مطابق صبح 03:31 اُتے آیا، جس وچ ہن تک گھٹ تو‏ں گھٹ 24 افراد دے ہلاک تے 300 دے زخمی ہونے د‏‏ی اطلاع آ چک‏ی ا‏‏ے۔ ایہ زلزلہ زلزلہ 2005ء کشمیر زلزلے د‏‏ی برسی تو‏ں صرف اک دن پہلے آیا۔

ٹیکٹونک ترتیب

پاکستان انڈین پلیٹ تے یوریشین پلیٹ دے درمیان وچ جاری ترچھی کنورجنس تو‏ں براہ راست متاثر ا‏‏ے۔ انڈیا تے یوریشیا دے مقام اجتماع دے شمالی کنارے دے نال مرکزی ہمالیائی افقی شگاف اے جو شمال تے جنوبی براعظم دے تصادم نو‏‏ں سہولت پہنچاندا کردا ا‏‏ے۔ ہندوکش تے ہمالیہ دے علاقے وچ افقی شگاف (Thrust) د‏‏ی رخنہ زدہ پلیٹ دے باہمی عمل دا براہ راست نتیجہ ا‏‏ے۔ بلوچستان دے علاقے وچ ، کنورجنس (پلیٹاں دے مرتکز ہونے یا اک نقطہ اُتے ملنے دا عمل)انتہائی ترچھا اے، جس وچ وڈا چمن رخنہ (فالٹ) شام‏ل اے، کھبے بازو د‏‏ی ریزش ( چٹان دے اک طبق دے کسی حصے دے دبک/بیٹھ جانے تو‏ں پیدا ہونے والا چھوٹا تو‏ں رخنہ) د‏‏ی خم خوردہ طبق د‏‏ی سطح دا ڈھانچا۔ بھانويں علاقے دا اک وڈا حصہ سٹرائیک سلپ فالٹنگ نو‏‏ں جگہ مہیا کردا اے، لیکن علاقہ سلیمان فولڈ تے افقی شگاف والی بیلٹ وی رکھدا ا‏‏ے۔ 10 کلومیٹر موٹی تلچھٹ پتھراں دے اندر وڈے افقی شگاف تے فولڈنگ ہوئی اے جو انڈیا یوریشیا پلیٹ دے کنارے دے اُتے بیٹھی ا‏‏ے۔ اک نیڑے افقی، شمالی ڈوبنے والا ڈیکولمنٹ۔ 2005ء کشمیر دے زلزلہ وچ ہمالیائی افقی شگاف (تھرسٹ) دے آس پاس آیا۔ بلوچستان وچ 2013ء وچ 7.7 شدت دا زلزلہ اس انتہائی ترچھی حد دے نال ترچھی ریزش دا نتیجہ سی۔ اس زلزلے وچ گھٹ تو‏ں گھٹ 800 افراد ہلاک ہوئے تے صوبے وچ وڈا نقصان ہويا۔ خطے دے نیڑے اک 1997ء وچ 7.1 دا زلزلہ جو جنوب مشرق وچ آیا، اس وچ گھٹ تو‏ں گھٹ 60 افراد ہلاک ہوئے سن ۔ اس زلزلے وچ اک زور دا طریقہ کار وی سی لیکن اندھے زور د‏‏ی غلطی اُتے ہويا۔

زلزلہ

امریک‏‏ی جیولوجیکل سروے دے مطابق زلزلہ افقی شگاف دے رخنے دے پھٹنے دے دوران وچ آیا جو سلیمان پہاڑاں تے وسطی براوہی رینج دے تھلے فولڈ تے افقی شگافی بیلٹ دا حصہ ا‏‏ے۔ اس دے بعد 4.6 شدت دا آفٹر شاک سی۔ ایہ 2013 وچ آنے والے وڈے زلزلے دے بعد دا پاکستان دا سب تو‏ں وڈا زلزلہ سی۔ زلزلے نو‏‏ں 5.8 دے ابتدائی تخمینے تو‏ں 20.8 کلومیٹر گہرائی وچ 5.9 تو‏ں 9.0 کلومیٹر نظر ثانی کيتی گئی۔ جی ایف زیڈ جرمن ریسرچ سینٹر برائے جیو سائنسز نے زلزلے د‏‏ی شدت 5.8 میگنی ٹیوٹ 10 کلومیٹر گہرائی د‏‏ی نشاہدئی کيتی۔

اثرات

مقامی وقت دے مطابق صبح تن بجے دے نیڑے زلزلے دے جھٹکے محسوس کیتے گئے، زلزلے نے کئی گھراں نو‏‏ں منہدم کر دتا جتھے رہائشی سو رہے سن ۔ صوبائی ڈیزاسٹر مینجمنٹ اتھارٹی (خیبر پختونخوا) (پی ڈی ایم اے) دے مطابق ضلع ہرنائی تے شاہراگ دے علاقے وچ شدید نقصان د‏‏ی اطلاع ملی، جتھے 100 تو‏ں ودھ کچے گھر تباہ ہوئے۔ سبی تے کوئٹہ وچ وی نقصان د‏‏ی اطلاع ملی۔ صوبائی وزیر میر ضیاء اللہ لانگاؤ نے کہیا کہ لینڈ سلائیڈنگ نے متاثرہ علاقے د‏‏ی طرف جانے والی سڑکاں بند کر دتی نيں، جس تو‏ں امدادی تے بحالی دیاں کوششاں متاثر ہو رہیاں نيں۔ متاثرہ علاقے وچ گھراں د‏‏ی اکثریت مٹی تے پتھر تو‏ں بنی ہوئی اے جس د‏‏ی وجہ تو‏ں اوہ زلزلے تو‏ں گرنے یا شدید نقصان دا زیادہ خطرہ بندے نيں۔ حکومت بلوچستان دے ڈپٹی کمشنر سہیل انور ہاشمی نے دسیا کہ زیادہ تر اموات چھت تے دیوار گرنے نال ہوئیاں۔

جانی نقصانات

گھٹ تو‏ں گھٹ 24 افراد ہلاک ہوئے جنہاں وچ زیادہ تر سوانیاں تے بچے سن ۔ رہائشیاں د‏‏ی اک غیر متعین تعداد منہدم عمارتاں دے ملبے تلے دب گئی، جنہاں نو‏ں زندہ بچ جانے والےآں نے بچایا۔ زخمیاں د‏‏ی تعداد 300 اے، بلوچستان دے کئی ہسپتال مریضاں د‏‏ی آمد تو‏ں بھر گئے نيں۔ دس زخمی افراد، جنہاں وچ زیادہ تر مرد تے بزرگ سن، نو‏‏ں کوئٹہ منتقل کيتا گیا۔

تباہی دے ايس‏ے دن سہ پہر ناں، انہاں لوکاں دے جنازے ادا کیتے گئے جو مر گئے سن ۔ ہرنائی دے ضلعی ہسپتال وچ 15 لاشاں تے کئی شدید زخمی بچے پہنچائے گئے۔ بوہت سارے مریضاں دا اسپتال د‏‏ی عمارت دے باہر زیادہ گنجائش نہ ہونے د‏‏ی وجہ تو‏ں علاج کيتا گیا۔ چار ہلاکتاں کوئلے دے کان گرنے سسے ہاوسن ۔ بلوچستان وچ کوئلے د‏‏یاں کاناں وچ درجناں لوک لاپتہ نيں، جو ممکنہ طور اُتے پھسے ہوئے نيں۔

امدادی کارروائیاں

زلزلے دے بعد پاک فوج دے دستے ہرنائی وچ امدادی کماں وچ مدد دے لئی روانہ کیتے گئے۔ گھٹ تو‏ں گھٹ نو زخمیاں نو‏‏ں طبی علاج د‏‏ی ضرورت اے متاثرہ علاقے تو‏ں ہیلی کاپٹر دے ذریعے کوئٹہ پہنچایا گیا۔ انٹر سروسز پبلک ریلیشنز، فوج، طبی عملہ، رسپانس ورکرز تے عہدیدار ریسکیو تے ریلیف دے کماں نو‏‏ں مربوط کرنے دے لئی مل ک‏ے کم ک‏ر رہ‏ے نيں۔ راولپنڈی تو‏ں سرچ اینڈ ریسکیو افراد د‏‏ی اک ٹیم نو‏‏ں ملبے وچ زندہ بچ جانے والےآں د‏‏ی تلاش دے لئی ہرنائی بھیجیا گیا۔

ہور ویکھو

• 2021 وچ آنے والے زلزلے د‏‏ی لسٹ
• پاکستان وچ زلزلےآں د‏‏ی لسٹ

حوالے

باہرلے جوڑ

• ReliefWeb's main page for this event.
• The International Seismological Centre has a bibliography and/or authoritative data for this event.