برصغیر دے جرائم پیشہ قبیلے
ایہ سیلانی ، جرائم پیشہ تے شکاری قبیلے نيں ۔ ایہ رقص ، گائیگی ، بازی گری تے ایداں دے ہی ہور مختلف مظاہرےآں دے ذریعے روزگار کماندے نيں تے اکثر جرائم وچ ملوث رہے نيں ۔ اُتے ایہ مکمل تاں نئيں لیکن کِسے حد تک جرائم پیشہ نيں ۔ انہاں دی اک خصوصیت ایہ اے کہ ایہ قدیمی روایات و اعتقادات نوں بدستور قائم رکھے ہوئے نيں ۔ ایہ زیادہ تر اچھوت قبیلے نيں ۔ انہاں وچوں بعض دی خوراک وچ لومڑ ، گیڈر ، چھپکلیاں ، کچھوے تے انہاں جداں دوسرے جانور شامل نيں ۔ انہاں دی بولیاں مقامی بولیاں دی ترمیم شدہ شکل اُتے مشتمل ہُندی اے ۔ ایہ اکثر خانہ بدوش نيں تے کِسے اک جگہ مستقل رہنا پسند نئيں کردے نيں ۔
باوریا سودھو
باوریا اک شکاری قبیلہ اے اس دا ناں بتے یعنی پھندے دی نسبت توں پيا ۔ جس دے نال اوہ جنگلی جانوراں دا شکار کردے نيں ۔ اس شکار وچ اوہ کپڑے دے چھتڑاں اُتے مشتمل اوہ بڈاداں دی دو قطاراں لگاندے نيں ۔ اس طرح دے بڈاداں درختاں تے گھاہ وچ بنھ کر جنگل وچ نکل جاندے نيں ۔ بڈاداں دی قطاراں دے درمیان بھٹک کر آنے والے خوفزدہ ہرن تے دوسرے جانور انہاں پھندےآں نوں غبور کردے ہوئے انہاں وچ انہاں دے پیر الجھ جاندے نيں ۔ باوریے شکار کرنے دے علاوہ گھاہ پیال تے نرسل دی اشیاء تیار کرکے دیہاتیاں دے ہتھ بیچدے نيں ۔ انہاں اصل مسکن راجپوتانہ دا مشرق شمالی علاقہ لگدا اے ۔ ایہ راجپوتانہ توں لاہور تک پائے جاندے نيں ۔ ایہ سیاہ رنگت تے ادنیٰ قامت والے نيں ۔ اگرچہ ایہ سیلانی نيں مگر کچھ علاقےآں وچ آباد وی ہوئے گئے نيں تے انہاں دی کثیر تعداد مزدوری تے زراعتی کماں وچ مزدوری وی کر رہے نيں تے اچھے کاشت دا مننے جاندے نيں ۔ اگرچہ اوہ جرائم پیشہ نئيں نيں لیکن انہاں دے بارے وچ بعض شکایات ملی نيں ۔ ایہ دیوی دی پوجا کردے نيں تے انہاں وچ کچھ سکھ وی نيں ۔ اُتے مسلمان اکا دوکا ہی ہاں ، ایہ چھکلی تے سور سمیت ہر جنگلی جانور تے مردار وی کھالیندے نيں ۔ لیکن کہیا جاندا اے کہ انہاں دی شادی کيتی رسومات اک برہمن ادا کردا اے تے انہاں نوں بمشکل اچھوت تسلیم کیتا جاسکدا اے ۔ لیکن اسنوں تسلیم نئيں کیتا جاسکدا اے ۔ ایہ اکثر چور طبقہ دی طرح دیوی دی پوجا کردے نيں تے بھینٹ کیتے جانے والے بکرےآں تے بھینساں دے خون توں اپنے ماتھے اُتے نشانات بناتے نيں ۔ ایہ گائے دا احترام کردے ، چوٹی رکھدے ، چکيا جلاندے تے راکھ گنگا وچ بہاندے نيں ۔ کہیا جاندا اے قبیلہ دا جرائم پیشہ طبقہ پیسے لے کے غیر ذاتاں نوں اپنی برادری وچ شامل کرلیندا اے ۔ انہاں دی وکھ بولی نيں جسنوں اوہ آپس وچ بولدے نيں ۔
انہاں دی تن شاخاں نيں ۔
(1) بیدادتی جو اپنا سلسلہ جے پور وچ بداوڑ توں ملاندے نيں ۔ ایہ خانہ بدوشی ختم کرچکے ، ایہ مردار نئيں کھاندے نيں تے چھوٹی موٹی چوریاں توں پرہیز کردے نيں ۔
(2) جنگلی یا کال کمالیا ۔ ایہ مشرقی پنجاب وچ آباد نيں تے انہاں دیاں عورتاں کالے کمبل پہندی نيں تے ایہ ہن تک شکار کردیاں نيں ۔ جدوں کہ ہور شاخاں اس پیشے نوں تحقیر توں دیکھدی نيں ۔
(3) کاپڑیا ۔ ایہ دہلی دے نواح وچ آباد نيں تے زیادہ تر سیلانی نيں تے ایہ بدناں جرائم پیشہ وی نيں ۔ ایہ تِناں شاخاں باہم شادی نئيں کردیاں نيں ۔ دلہا لاز وچ عمر وچ دلہن توں وڈا ہوئے ۔ کِسے تے ذات دی عورت توں میل ملاپ رکھنے والے مر نوں برادری وچ بیٹھ کر حقہ کشی دی اجازت نئيں اے تے نہ ہی نال کھاندی نيں ۔ بے وفائی کرنے والی عورت دی بولی ہر سرخ گرم لوہا رکھیا جاندا اے ۔
اہیری یا اہیر سودھو
ایہ موروثی شکاری تے چڑی مار نيں ۔ ایلیٹ دا کہنا اے کہ ایہ دھانکاں توں نکلے نيں ۔ اُتے ایہ داھانکاں دی طرح مردار نئيں کھاندے نيں ۔ انہاں دا ناں ہیر یعنی گوالےآں دے حوالے توں لگدا اے ۔ انہاں دی عادتاں سیلانی نيں مگر بوہت سارے پنڈ وچ آباد ہوئے گئے نيں تے ہر طرح دی جنگلی جانور پکڑدے تے کھاندے نيں تے نرسل تے گھاہ دا کم کردے نيں ۔ اس دے علاوہ اوہ کھیتاں وچ کم کردے تے خصوصاًً کٹائی دے وقت گروہاں دی صورت وچ کم دھونڈتے نيں ۔ اس دے علاوہ لکڑی تے گھاہ کٹنے تے عام مزدوراں دی حثیت توں شاہراواں اُتے مٹی دے ہور کم وی کردے نيں ۔ سرسا وچ ایہ کاشتکاری تے کرنال وچ عموما قلمی شورہ تیار کردے نيں ۔ راجپوتانہ وچ انہاں نوں گھر توں باہر دے کماں تے بطور مغنی وی ملازم رکھیا جاندا اے ۔ انہاں دا آبائی گھر راجپوتانہ بالخصوص جودھ پور تے بیکانیر دا علاقہ اے ۔ مگر اوہ پنجاب توں حصار دہلی تک ملدے نيں ۔ شکل و صورت وچ ایہ باوریاں دی طرح سیاہ رنگت تے کوہ قد نيں ۔ انہاں دی اپنی کوئی مخصوص بولی یا لہجہ نئيں اے ۔ ایہ جس علاقہ وچ رہندے نيں اوتھے دی بولی بولدے نيں ۔ انہاں کچھ سکھ تے باقی ہندو نيں ۔ انہاں نوں اچھوت خیال کیتا جاندا اے تے پنڈ دور انہاں نوں رکھیا جاندا اے ۔ اوہ گدھے نئيں رکھدے نيں تے ناہی وڈا گوشت تے مردار کھاندے نيں ۔ اوہ عام دیہاندی دیاں دی پوجا کردے نيں ۔ خصوصاً جودھ پور وچ کوہمند دے بابا جی تے کھترپال دی ۔ انہاں دی شادی وغیرہ دی تنیڑے چمڑوا برہمن ادا کردا اے ۔ ایہ اپنے مرداں نوں جلیا کے اس دی راکھ گنگا وچ بہاندے نيں ۔ انہاں وچ راجپوت ناواں دی ذاتاں ملدی نيں تے ایہ آپس وچ شادی کردے نيں ۔ کچھ علاقےآں وچ انہاں نوں عادی چور دسیا گیا اے ۔
سانسی سودھو
سانسی یا ساہنسی راجپوتانہ توں گجرات تک کہ علاقے وچ پھیلے ہوئے نيں ۔ اوہ اپنا سلسلہ نسب مارواڑ تے اجمیر توں ملاندے نيں ۔ جتھے اوہ وڈی تعداد وچ آباد نيں ۔ ایہ اک سیلانی قبیلہ اے تے کِسے علاقے وچ شاذ ہی آباد ہُندے نيں ۔ ایہ اک اچھے شکاری تے ہر قسم دے جنگلی جانور پکڑدے تے کھاندے تے مردار خور وی نيں ۔ ایہ بھیڑ ، بکریاں ، سور تے گدھے پالے تے گھاہ ، پیال ، نرسل دا کم کردے تے بھیک منگدے نيں ۔ انہاں دیاں عورتاں عموماً گاندی ، ناچکی تے جسم فروشی کردیاں نيں تے خصوصاً بدکرار نيں ۔ ایہ وسطی پنجاب دے جٹاں دے موروثی ماہر انساط یا گوئیے نيں ۔ اس دے علاوہ مشرقی پنجاب وچ راجپوتاں تے سوڈھیاں دے ماہر انساب کم کردے نيں ۔ ایہ راجپوتانہ وچ خود نوں بھرت یعنی بھاٹ کہندے نيں ۔ ایہ بشتر ہندو نيں ، انہاں وچ کچھ مسلمان تے چند اک سکھ نيں ۔ لیکن اچھوت نيں تے اپنا سلسلہ نسب بھرت پور دے اک سانس مل توں جوڑدے نيں ۔ جس دی اوہ گورو دی حثیت توں تعظیم کردے تے ملنگ شاہ دی پوجا وی کردے نيں ۔ انہاں دی شادیاں وچ دلہن نوں اک ٹوکری توں دھانپ دتا جاندا اے تے اس اُتے دولہا بیٹھدا اے ۔ ایہ دو قبیلے کالکا تے مالدا ميں تقسیم نيں تے باہم شادیاں نئيں کردے نيں ۔
پنجاب وچ سانسی سب زیادہ جرائم پیشہ طبقہ سی ۔ اُتے ایہ زیادہ تر چھوٹی موٹی چوریاں کردے نيں تے پیشہ ور چور نئيں نيں ۔ انہاں عادات علاقے دے لحاظ توں وی تبدیل ہوجاندیاں نيں ۔ ایہ جتھے جرائم پیشہ نيں اوتھے ڈاکہ تے نقب زنی وی کردے نيں ۔ انہاں دے گروہ شاذ ہی وڈے ہُندے نيں ۔ دسیا جاندا اے چور پیشہ ور سوائے دھیداں تے بھنگاں دے سوا کِسے توں وی معاوضہ لے اسنوں اپنی برادری وچ شامل کرلیندے نيں تے ایويں شامل کیتا جانے والا شخص سانسی بن جاندا اے ۔ سانسی عموماً لمبے بال رکھدے نيں جنہاں وچ چاقو چھپاندے نيں ۔ اوہ انگشت شہادت تے انگوٹھے وی اس مقصد دے لئی استعمال کردے نيں ۔
مینا سودھو
انہاں دا خاص وطن راجپوتانہ اے لیکن پنجاب وچ ایہ جرائم پیشہ افراد دی حثیت توں ملدے نيں ۔ ایہ زراعت پیشہ وچ مگر چوری وی کردے نيں ۔ مجرم طبقات وچ مینا سب توں بے خوف نيں ۔ انہاں دی مہم جوئی وسیع پیمانے اُتے ہُندی اے تے ضرورت پرنے اُتے ایہ تشد توں وی گریز نئيں کردے نيں ۔ ایہ پہلے چھوٹے تیر کماناں مسلح ہوکے انہاں دے بارہ توں ویہہ آدمیاں دی صورت وچ طویل سفر کرکے دور دراز دے علاقےآں وچ ڈاکہ زنی کرکے آندے سن ۔ ہر جگہ انہاں دے کارندے ہُندے سن جو انہاں نوں اطلاعات فراہم کردے سن ۔ کامیاب مہم دے بعد مال دا دسواں حصہ کالی دے مندر وچ نذر کردے سن ۔ انہاں دا راجپوت ہونے دا دعویٰ اے تے کہیا جاندا اے ایہ راجپوتاں دی ناجائز بیٹے دی اولاد نيں ۔ عورتاں وچ جدوں کوئی عورت کِسے دوسری عورت ناجائز دا طعنہ دیندی اے تاں اسنوں مینا دینا کہندی اے ۔ ایہ راجپوتاں دی طرح بیوہ دی شادی وی نئيں کردے نيں ۔ انہاں دی اک اپنی بولی اے ۔ ایہ زیادہ تر مشرقی پنجاب تے راجپوتانہ وچ آباد نيں تے سب ہندو نيں ۔
ہارنی یا ہرنی سودھو
ایہ اتنہائی مجرمانہ ذاتاں وچوں اک نيں ۔ کہیا جاندا اے ایہ قحط دے خوف توں بھجے ہوئے بھنٹیر دے راجپوت نيں ۔ انہاں نوں راجپوتانہ دے بھیل تے گونڈ وی دسیا جاندا اے ۔ انہاں دے کے خاص جرائم نقب زنی تے شاہراواں اُتے پرت مار کرنا نيں ۔ اس لئی اوہ جھتاں دی صورت وچ اکثر حمالاں دے بھیس وچ سفر کردے سن ۔ انہاں دیاں عورتاں وی پھیری لگانے دے بہانے ادھر ادھر گھوم کر معلومات حاصل کردیاں نيں تے ایہ سب مسلمان نيں ۔
بنگالی سودھو
بنگالیاں دا اک مجرمانہ طبقہ موجود سی ۔ ایہ سیلانی سن تے گدھے تے کتے پالدے تے سانپاں دا مظاہر کردے سن ۔ ہر طرح دے جانور کھاندے سن ۔ انہاں دیاں عورتاں گاندیاں ، ناچکی تے جسم فروشی کردیاں سن
بلوچی سودھو
بلوچیاں اک چھوٹا جہا طبقہ پنجاب وچ جرائم پیشہ سی ۔ اوہ اکثر جگہ چیدہ چیدہ نظر آندے سن ۔ انہاں دا مرکزی پنڈ سروندی دے کنارے اک ایسی جگہ آباد سی جتھے گھنے جنگل سن تے برسات وچ اک خاص کر جدوں سڑکاں زیر آب آجادیاں سن تاں انہاں دے پنڈ جانے دا راستہ بھُل بھلیاں توں گزر کر جاندا سی ۔ جتھے اک اجنبی نئيں پہنچ سکدا سی ۔
اوہ اک حقیقی بلوچ نسل توں نيں تے اپنے قبائلی ناں رند ، لاشاری ، جتوئی تے کورائی وغیرہ دسدے نيں ۔ لیکن اوہ عادات وچ بلوچ زمیندار تے شتربان بلوچ توں مختلف نيں ۔ انہاں نوں گہری رنگت والے اکہر شخصیت دے مالک تے وکھ تھلک رہنے والے بیان کیتا گیا اے ۔ مسروکہ ذیورات توں تے ہور جائداد توں مالا مال ہونے دے علاوہ کوئی ایسی گل نئيں سی جو انہاں نوں خاکروب ذات توں وکھ کردی ہوئے ۔ اوہ کہندے نيں کہ انہاں آبا اجداد قصور دے اگے آباد سن ۔ جتھے توں انہاں نوں پرت مار دی عادت دی وجہ توں کڈ دتا گیا ۔ اوہ اونٹھ پالدے نيں تے تھوڑی بہت زمین کاشت کردے نيں ۔ اوہ سال دے بشتر مہینےآں وچ اپنی عورتاں نوں گھراں وچ چھڈ کے فقیراں دے روپ وچ یا بھیڑاں خریدنے والے قصاباں دے بہانے دور دراز علاقےآں وچ پرت مار کردے سن ۔
تاگو سودھو
کرنال تے گنگا جمنا دے علاقہ وچ تاگو تسلیم شدہ برہمن نيں ۔ تاگو دا استعمال کِسے ایسی ذات دے ایداں دے حصے دی طرف اشارہ کردا اے کہ اوہ جو جیب تراشی تے چھوٹی موٹی چوریاں کردا اے ۔ ایہ صرف دن وچ چوریاں کردے تے اپنی عورتاں نوں گھر وچ بند رکھدے سن ۔ ایہ جینو یا مقدس دھاگہ پہندے سن ۔ کہیا جاندا اے ایہ درست تاکو اے عموماً تاگو بولا جاندا اے ۔
کنجر سودھو
 مکھ لیکھ لئی ویکھو: کنجر |
کنجراں نوں کدرے رنڈی یا دلال یا کنچن پکاریا جاندا اے ۔ ایہ کِسے وی رنڈی تے دلال دے لئی عام کلمہ اے ۔ کنجر اک ایسی ذات جو اپنی لڑکیوں توں جسم فروشی کرانے دے لئی مشہور نيں تے کئی تے دوسرے گروہ جو جسم فروشی کردے نيں مگر کنجر دے ناں توں مشہور نيں ۔ انہاں وچ کنجراں دے علاوہ کچن ، نٹ تے پرنا ذاتاں دے افراد شامل نيں تے انہاں سب دے لئی عموماً کنجر دی اصلاح استعمال ہُندی اے ۔ واضح رہے ملتان وچ آباد اک زراعت پیشہ جٹ قبیلہ کنجر اے تے انہاں دا جسم فروشی دے پیشہ توں کوئی تعلق نئيں اے ۔ اس دے علاوہ پنجاب وچ ساسی نوں وی کنجر کہیا جاندا اے ۔
کنجر جو جسم فروشی کراندے نيں تے تقسیم توں پہلے انہاں دی اک چوتھائی تعداد مسلمان سی ۔ انبالہ دے علاقہ وچ کنجر جلاد کہیا جاندا اے تے انہاں دے بارے وچ مشہور اے کہ انہاں دا مورث جلاد سی تے دہلی دربار توں وابستہ سی ۔ جلاد جلد توں بنا اے تے ایہ باشاہاں دے زمانے سزاواں دینے دا کم کردے سن ۔ جنہاں وچ پھانسی دینا ، ہتھ پیر قطع کرنا تے کھل اتارنا وغیرہ شامل سی ۔ سرسا دے علاقہ ہندو کنجر قبیلہ وی آباد نيں تے دہلی دے علاقہ وچ کنجر اک سیلانی یا خانہ بدوش قبیلہ آباد اے ۔ جو علاقہ وچ گھوم فیر کر گیڈر تے رینگنے والے جانور پکڑدے نيں تے انہاں نوں کھاندے وی نيں ۔ اس دے علاوہ گھاہ دی اشیاء جنہاں وچ رسے ، کوچیاں تے دوسری اشیاء بناتے نيں ۔ انہاں حثیت نٹ توں کچھ بلند اے اُتے پست یا اچھوت نيں ۔ ایہ ماندا یا کالی مائی دی پوجا کردے نيں ۔ لیکن غالباً ایہ کِسے تے دیوی دی پوجا کردے سن تے بعد اسنوں کالی دا ناں دتا اے تے ایہ گگا پیر دی تعظیم کردے نيں ۔ ایہ وی اپنی بیٹیاں دی دلالی یا جسم فروشی کراندے نيں ۔ ایہ انگریزی چھاونیاں وچ انہاں دے مرد پس ماندہ کم تے انہاں دیاں عورتاں گھریلو خدمت وی انجمام دیندی سی ۔
کنچن سودھو
کنچن جو سنسکرت دا کلمہ اے تے اس دے معنی چمکدار یا سونا اے ۔ لیکن کنچن توں مراد اک طواءف یا جسم فروش عورت دے نيں تے ایہ کنجر دا مترادف وی اے تے کنچن تقریباً تمام مسلمان نيں ۔ انہاں کچھ سکھ عورتاں وی کنچن کہلاندی نيں ۔ اس دے بلمقابل ہندو فاحشہ عام طور اُتے رام جنی کہلاندی اے تے کنچناں دی اولاداں تے انہاں دی خریدی ہوئی لڑکیاں وی کنچن کہلاندی اے ۔ بعض جگہ انہاں وچ جو نسل در نسل پیشہ کردیاں نيں اوہ وہ ڈیرہ دار کہلاندی نيں تے اوہ نويں آنے والی نوں تحفیر دی نذر توں دیکھدی نيں ۔ انہاں دے ایتھے بیٹی دی پیدائش وڈی مبارک سمجھی جاندی اے ۔ عموماً انہاں وچ غیر شادی شدہ لٹرکیاں پیشہ کردیاں نيں لیکن بیویاں تے بہوواں نوں باعزت عورتاں دی طرح پردے وچ رکھیا جاندا اے ۔ جدوں کوئی لڑکی بالغ ہُندی اے تاں پہلی مرتبہ کِسے مرد نوں پیش کردے وقت ضیافت مِسی منعقد کيتی جاندی اے ۔ اس توں پہلے لڑکی نتھ پہندی اے لیکن بعد وچ نئيں ۔ اس طرح حمل دے ستويں مہینہ بعد اک تنیڑے منقعد ہُندی اے جس وچ برادری دی دعوت کيتی جاندی اے ۔ برادری دا مراثی دادا کہلاندا اے تے کنچناں توں سالانہ کچھ رقم لیندا اے ۔ کِسے عورت نوں اپنی ذات یا برادری وچ شامل کردے وقت اسنوں اک گلاش شربت پلایا جاندا اے تے اسنوں وی حقیقی بیٹیاں دی طرح جائداد وچ حصہ دتا جاندا اے ۔ انہاں دے بارے وچ مشہور اے کہ ایہ اپنی لڑکیاں دو حصےآں وچ تقسیم کردے نيں ۔ اک اوہ جنہاں دے نال شادی کردے نيں تے انہاں توں جسم فروشی نئيں کراندے نيں ۔ دوسری انہاں توں جسم فروشی کراندے نيں ۔
نٹ سودھو
نٹ اک خانہ بدوش قبیلہ اے تے ایہ گھوم فیر کر کرتب تے شعبدہ بازی دے علاوہ گھاہ ، پیال تے نرسل دی اشیاء فروخت کردے نيں ۔ اکثر تھوڑی بہت جراہی تے امراض دا علاج وی کردے نيں ۔ انہاں وچ وی دو گروہ ہُندے نيں ۔ اک جس دے صرف مرد کرتب دیکھاندے نيں ۔ دوسرے گروہ وچ مرد دے علاوہ عورتاں وی کرتب دیکھانے دے علاوہ جسم فروشی وی کردیاں نيں تے کبوتری کہلاندی نيں ۔ انہاں دی وی اک چوتھائی تعداد مسلمان اے ۔ انہاں وچ ہندو اگرچہ پھیرے لگیا کر شادی کردے تے مردے نوں چکيا جلاندے نيں لیکن نيں اچھوت نيں ۔ ایہ شکار دے لئی کتے پالدے نيں جنگلاں دے چھوٹے موٹے ہر طرح دے جانور کھالیندے نيں ۔ ایہ دیوی ، سکھاں دے گرو تیغ بہادر جی تے ہنومان یا بندر دیوتا دی خصوصی تعظیم کردے نيں ۔ ہنومان دی تعظیم کرنے دی وجہ بندراں دی کرتب دیکھانے دی صلاحیت اے ۔ حیران کن گل ایہ اے انہاں وچ یورپ دے جبپسیاں دی طرح انہاں دے قبیلے وچ راجا تے رانی وی حکمران ہُندے نيں ۔
مسلمان نٹ اپنی کنواری لڑکیوں توں پیشہ کراندے نيں شادی شدہ توں نئيں ۔ جدوں نٹ عورت شادی کردی اے تاں جسم فروشی ہونے والے نقصان دے بدلے پہلا بچہ دادی نوں دتا جاندا اے تے اسنوں روپیہ دے کے واپس لیا جاسکدا اے ۔ ایہ روایت وی اے کہ مرد پہلی بیوی نوں خانہ نشین رکھدا اے تے باقی بیویاں توں جنہاں نوں خرید کر یا کِسے تے ذارءع توں حاصل کردا اے انہاں توں پیشہ کردا اے ۔
پرنا سودھو
پرنا وی خانہ بدوش نيں تے بہت حد تک نٹ توں مشابہ نيں تے ایہ وی کرتب دیکھاندے نيں ۔ مگر انہاں وچ نٹاں وچ فرق ایہ پرنے مبینہ عورتاں توں پیشہ کراندے نيں لیکن نٹ ایسا نئيں کردے نيں ۔ کچھ پرناں دے بارے وچ کہیا جاندا اے کہ انہاں دی ذات چوہڑا اے مگر ہن انہاں دی اکثیریت مسلمان اے تے باقیدہ انہاں وچ نکاح کیتا جاندا اے ۔ انہاں وچ دو طبقات نيں جو موسیقی اُتے بارہ تالی تے تیرہ تالی کہلاندا اے ۔
قلندری سودھو
ایہ اک مذہبی فرقہ اے ۔ مگر ایہ بندر والے دے لئی وی استعمال ہُندا اے ۔ اُتے ایہ فقیراں کہ لئی وی استعمال ہُندا اے ۔ جو مذہبی ڈھونگ رچاندے نيں ۔ ایہ رچھ ، باندر تے دوسرے جانوراں نوں لئی پھردے نيں تے تماشا دیکھیا کر تے لوکاں تعویز گنڈے فروخت کردے نيں ۔
ماخذ سودھو
پنجاب کی ذاتیں ۔ سر ڈیزل ایپسن
ذاتوں کا انسائیکلوپیڈیا ۔ ای ڈی میکلین ، ایچ روز