بخارا امارت دے امیر
بخارا امارت دے امیر | |
---|---|
ملک | امارت بخارا |
خطاب | یوئر ہائی نس (1910)[۱] |
رہائش | آرک ، ستارا ماہ خاصہ |
تشکیل | 1785 |
اولین حامل | مجمد رحیم |
آخری حامل | محمد عالم خان |
ختم کر دتا | 1920 |
بخارا امارت دے امیر ( بخارا امیر ، بخارا دے امیر ) ( ازبک: Buxoro Amiri بوخورو امیری ) – بخارا امارات دا 1785 توں 1920 تک سب توں بلند سرکاری عہدہ سی ۔
بخارا امارات وچ امیر دا لقب منگیت ازبک خاندان دے حکمراناں دے پاس سی۔
امیر نوں لامحدود طاقت حاصل سی تے انہاں نے شریعت دے اصول (مسلم روحانی تے اخلاقی ضابطہ اخلاق) تے روايتی قانون دی بنیاد اُتے ملک اُتے حکمرانی کيتی۔ امیر دی مرضی دے نیڑے توں پورا ہونے دے لئی، متعدد معززین انہاں دے نال کم کر رہے سن ، ہر اک اپنی اپنی حکومت کیتی شاخ وچ کم کردا سی۔
روسی فوج نے 1866–68 تے 1870 دی بخارا مہماں دے دوران حاصل کردہ فتوحات دے اثر و رسوخ دے تحت ، معاہداں ( 1868 دا روسی بخارا معاہدہ تے 1873 دا شار معاہدہ ) دے مطابق ، روسی سلطنت اُتے وازال انحصار نوں تسلیم کيتا۔ اس دے نتیجے وچ ، باجگزار انحصار دے باوجود ، بخارا امیریاں نے مطلق بادشاہ دی حیثیت توں اپنی ریاست دے اندرونی معاملات دی قیادت کيتی۔ ہور برآں ، انہاں دے پاس روسی فوج دے جرنیلاں دی صفاں سن تے انہاں نوں روسی اعلیٰ ترین اعزازات توں وی نوازیا گیا سی۔
روس وچ اکتوبر دے انقلاب دے بعد ، امیر نے کچھ عرصہ بخارا امارات وچ اقتدار برقرار رکھنے وچ کامیاب رہیا۔
ستمبر 1920 وچ ریڈ آرمی دے ذریعہ بخارا اُتے قبضہ کرنے دے نتیجے وچ ، بخارا امیر بخارا امارات دے مشرق وچ ، تے فیر افغانستان دی بادشاہی فرار ہوگئے۔ افغانستان وچ سیاسی پناہ حاصل کرنے دے بعد ، اس نے وسطی ایشیا وچ سوویت حکومت دے خلاف فعال طور اُتے لڑائی کيتی۔
تریخ
سودھومنگیت ازبک خاندان دے بانی ، محمد رحیم (1753–1758) نے بخارا خانیت اُتے اتالیق دے لقب توں سن 1747 توں حکمرانی کيتی تے ، 1753 وچ ، اشرافیہ تے مذہبی رہنماواں دی رضامندی توں ، امیر دے لقب توں بخارا دے تخت اُتے بیٹھیا ۔ اس حقیقت دے باوجود کہ مانگیت چنگیزی نئيں سن ، 1756 وچ محمد رحیم نے اپنے آپ نوں خان قرار دتا ۔ اس دی حکومت دے آغاز دے نال ہی ، بخارا خانیت نوں امارت کہیا جانے لگیا ۔ محمد رحیم خان دی موت دے بعد ، اقتدار انہاں دے چچا دانیال (1758–1785) دے پاس چلا گیا ، جو اتالیق دے لقب توں راضی سن ۔ سن 1785 وچ دانیال بائی دی وفات دے بعد ، انہاں دے وڈے بیٹے شاہموراد (1785–1800) نے نائب ، یعنی خان دے گورنر دے لقب توں ملک اُتے حکومت کرنا شروع کيتی۔
معمولی سی زندگی گزارنے دے لئی ، لوک اسنوں امیر معصوم کہندے سن ، جس دا مطلب سی اک بے خطا امیر [۲] ۔ شاہمراد نے جعلی خان ابوالغازی خان دی موت دے بعد امیر دا خطاب لیا۔ ہور بخارا امیراں نے جعلی خان کھڑا نئيں کيتا۔ آخری امیر سید علیم خان (1910–1920) سن ۔
بخارا امارات دے حکمراناں دی لسٹ
سودھولقب | ناں | دور حکومت |
---|---|---|
اتالیق اتالیق |
محمد رحیم محمد رحیم |
1747–1753 |
امیر امیر |
محمد رحیم محمد رحیم |
1753–1756 |
خان خان |
محمد رحیم محمد رحیم |
1756–1758 |
اتالیق اتالیق |
دانیال بے دانیال بیگ |
1758–1785 |
امیر معصوم امیر معصوم |
شاہ مراد ابن دانیال بے شاہ مراد بن دانیال بیگ |
1785–1800 |
امیر امیر |
حیدر تورہ ابن شاہمراد حیدر تورہ بن شاہ مراد |
1800–1826 |
امیر امیر |
حسین ابن حیدر تورہ حسین بن حیدر تورہ |
1826–1827 |
امیر امیر |
عمر بن خیدر تورہ عمر بن حیدر تورہ |
1827 |
امیر امیر |
نصراللہ ابن حیدر تورہ نصراللہ بن حیدر تورہ |
1827–1860 |
امیر امیر |
مظفرالدین ابن نصر اللہ مظفر الدین بن نصراللہ |
1860–1886 |
امیر امیر |
عبد الہاد ابن مظفرالدین عبد الأحد بن مظفر الدین |
1886–1910 |
امیر امیر |
محمد علیم خان ابن عبد الأحد محمد عالم خان بن عبد الأحد |
1910–1920 |
رہائش گاہاں
سودھواس ریاست دے پورے وجود وچ ریاست بخارا (بخارا امارات) دے امیراں دی اصل تے مرکزی رہائش گاہ بخارا وچ قلعہ قلعہ آرک سی۔ بخارا امارات دے وجود دے آخری سالاں وچ ، رہائش گاہاں وچوں اک اس وقت دے بخارا علاقے توں کچھ کلومیٹر شمال وچ ستورائی ماوہی کھوسہ نواحی محل سی ، ايسے طرح بخارا دے چند کلومیٹر مشرق وچ بخارا (کاگن) وچ امیر دا محل سی۔ سن 1868 وچ روسی سلطنت دے ذریعہ سمرقند اُتے قبضہ کرنے توں پہلے ، بخارا دے عمائدین وقتا فوقتا سمرقند دے قلعے اُتے واقع ، کوکسرہے دے محل وچ وقت گزاردے سن ۔ امارات دے شمال وچ واقع کرمان وچ بخارا دے امیراں دی اک چھوٹی رہائش سی۔ امارات دی امکانی رہائش گاہاں وی امارات دی دہلیاں تے ولایتاں دے مراکز وچ حکمراناں دے محلات سن ، لیکن حقیقت ایہ اے کہ ایہ خطے دے حکمران خصوصی طور اُتے استعمال کردے سن ۔ صرف آخری امیر ، سید علیم خان ، بخارا توں فرار ہونے دے بعد ، امارت دے انتہائی مشرق وچ ، حصار قلعے وچ مختصر طور اُتے مقیم سن ۔
بخارا دے امیر دے پاس امارات دے باہر محلات تے رہائش گاہاں سن ، خاص طور اُتے یالٹا وچ ( بخارا دے امیر دا یالٹا محل ) زیلزنووڈسک وچ (بخیل دے امیر دا زیلزنووڈسک محل) ، سینٹ پیٹرز برگ ( بخارا دے امیر دے گھر ). اورینبرگ وچ امیر بخارا دے نمائندے نوں امارات توں باہر اک ممکنہ رہائش گاہ وی سمجھیا جاسکدا اے۔
|
ایہ وی دیکھو
سودھونوٹ
سودھو- ↑ Почекаев Р. Ю. Российский фактор правового развития Средней Азии: 1717–1917. Юридические аспекты фронтирной модернизации. Издательский Дом ВШЭ, 2020. ISBN 9785759820567. С. 402. стр. 122.
- ↑ Анке фон Кюгельген, Легитимизация среднеазиатской династии мангитов в произведениях их историков (XVIII—XIX вв.). Алматы: Дайк пресс, 2004