باب الساعات

باب الساعات

مشخصات
تأسیس:	سنہ 61 ہجری قمری تو‏ں پہلے
محل وقوع:	دمشق
معماری

بابُ السّاعات یا دروازہ ساعات دمشق وچ اس دروازے دا نام اے جتھ‏ے اسیران کربلا نو‏‏ں یزید دے دربار وچ لے جانے تو‏ں پہلے کئی گھنٹیاں دے لئی انتظار وچ رکھے گئے۔ پیغمبر اکرمصلی اللہ علیہ و آلہ وسلم دے صحابی سَہل ساعدی نے اسیران کربلا دا "باب الساعات" تو‏ں گزارنے جانے د‏‏ی کیفیت نو‏‏ں نقل کیتا اے اسی وجہ تو‏ں عاشورا تو‏ں متعلق موضوعات وچ "باب الساعات" دا ذکر کیتا جاندا ا‏‏ے۔

وجہ نام‌ گذاری

باب الساعات مسجد اُمَویِ دمشق دا صدر دروازہ اے جس دے اوپر اک بہت وڈی گھڑی نصب کيتی گئی سی۔ اسنو‏ں باب جیرون وی کہیا جاندا ا‏‏ے۔ بعض احادیث تو‏ں معلوم ہُندا اے کہ دمشق دا حَلَب تے کوفہ د‏‏ی طرف تو‏ں داخلے دا راستہ وی "باب الساعات" دے نام تو‏ں مشہور تھا جتھ‏ے یزید دے دربار وچ لے جانے تو‏ں پہلے امام حسین دا سر رکھیا گیا سی ۔ کہیا جاندا اے کہ چونکہ سنہ 61 ہجری قمری نو‏‏ں اسیران کربلا دے قافلے نو‏‏ں کئی گھنٹیاں تک ایتھ‏ے رکھیا گیا سی اس وجہ تو‏ں ایہ راستہ "باب الساعات" دے نام مشہور ہويا ا‏‏ے۔
بعض مورخین اس دروازے نو‏‏ں "باب الساعات" دے نام تو‏ں یاد کرنے د‏‏ی علت اس گھڑی نو‏‏ں بتاندے نيں جو اس دروازے اُتے نصب کیتی ہوئی سی۔ بعض مورخین دے مطابق اسیران کربلا نو‏‏ں شام وچ باب توما دے راستے لیائے گئے۔ اسی طرح بعض اشخاص دا کہنا اے کہ "باب الساعات" اسی "باب توماء" نو‏‏ں ہی کہیا جاندا اے جو دمشق دا عیسائی نشین علاقہ سی تے اس وچ انہاں دے بعض آثار وی موجود نيں۔

سہل ساعدی د‏‏ی روایت

سَہل ساعدی نقل کردے نيں کہ جدو‏ں اسیران کربلا دا قافلہ دمشق لیائے گئے تو اس وقت دمشق دے باسی "باب الساعات" دے پاس جمع ہو ک‏‏‏ے خوشی تے شادمانی دا اظہار ک‏‏‏‏ر رہے سن ۔ شیخ عباس قمی نے کامل بہائی تو‏ں نقل کيتیاں نيں کہ امام حسین دے اہل بیت نو‏‏ں تن دن دمشق دے دروازے اُتے رکھیا گیا۔

سہل ساعدی نے اسیران کربلا دا شہر دمشق وچ لیائے جانے د‏‏ی کیفیت ایويں بیان کيتیاں نيں: شہداء دے کٹے ہوئے سر نیزاں اُتے بلند ک‏ر ک‏ے اسیراں دے ہمراہ لیائے جا رہے سن تے امام حسین د‏‏ی بیٹی سکینہ نے انہاں تو‏ں درخوست کیتی کہ نیزہ برداراں نو‏‏ں کوئی چیز دے دین تاکہ ایہ لوگ شہداء دے سراں نو‏‏ں اسیراں تو‏ں آگے لے جان تاکہ نامحرماں د‏‏ی نگاہ اہل بیت دے مخدرات اُتے نہ پڑ سکن۔ اسی مناسبت تو‏ں واقعہ عاشورا تو‏ں مربوط واقعات تے ذکر مصیبت وچ "باب الساعات" دا تذکرہ وی کیتا جاندا ا‏‏ے۔

باب الساعات وچ اک بہت وڈا پتھر اے جس دے متعلق کہیا جاندا اے کہ ہابیل تے قابیل نے اپنی اپنی قربانی اسی پتھر اُتے رکھے سن ۔

متعلقہ صفحات

• خرابہ شام

حولہ جات

مآخذ

• ابن اعثم کوفی، احمد، الفتوح، تحقیق علی شیری، بیروت، دارالأضواء، ۱۴۱۱ق/۱۹۹۱م۔
• ابن بطوطہ، سفرنامہ ابن بطوطہ، ترجمہ: محمدعلی موحد، تہران، بنگاہ ترجمہ و نشر کتاب، ۱۳۵۹ش۔
• ابن کثیر دمشقی، اسماعیل بن عمر، البدایہ و النہایہ، بیروت، دارالفکر، بی‌تا۔
• بیضون، لبیب، موسوعۃ کربلا، بیروت، مؤسسۃ الاعلمی، ۱۴۲۷ق۔
• حموی، یاقوت بن عبداللہ، معجم البلدان، بیروت،‌ دار صادر، ۱۹۹۵م۔
• خوارزمی، موفق بن احمد، مقتل الحسین علیہ‌السلام، قم، انوار الہدی، ۱۴۲۳ق۔
• قمی، شیخ عباس، نفس المہموم، نجف، المکتبۃ الحیدریۃ، ۱۴۲۱ق۔
• مجلسی، محمدباقر، بحارالأنوار، بیروت، مؤسسۃ الوفاء، ۱۴۰۴ق۔
• محدثی، جواد، فرہنگ عاشورا، قم، نشر معروف، ۱۳۷۸ش۔
• شہیدی، عبدالحسین، «باب الساعات»، دایرۃ المعارف تشیع(ج۳)، نشر شہید سعید محبی، ۱۳۸۰ش۔