ایڈمنڈ ہلری
ایڈمنڈ ہلری اک پہاڑاں چڑن آلا مہم جو سی۔ اوہ نیوزیلینڈ چ 1919 نوں پیدا ہویا۔ 1953 چ اوہ دنیا دی سب توں اچی چوٹی ماؤنٹ ایورسٹ تے چڑھیا۔ 2008 چ اوہ مر گیا۔ ایڈمنڈ ہلاری ( بلائت وچّ سر ایڈمنڈ ہلاری ) ( 19 جولائی 1919 - 11 جنوری 2008 ) نیوزیلینڈ دے اک پرمکھ انویشک ہن۔ ایڈمنڈ ہلاری اتے نیپال دے تینجن نورگے شیرپا دوناں سنسار دے سرووچّ سکھر ساگرماتھا اتے پجن والے پہلاں لوک سن۔ پیشے ولوں اوہ اک مدھمکھی پالک سن۔ اوہناں نوں نیپال اتے ولایت وچّ بہت سنمان دتا گیا۔ انھاننے نیپال اتے ساگرماتھا دے کول رہن والے شیرپا لوکاں دے جیونستر دے وکاس اتے ہور بہت کھیتراں وچّ یوگدان دتا ہے۔ جولائی 20، 1919 نوں نیوزی لینڈ وچّ جمے سر ایڈمنڈ ہلیری، کیجی، اوئینجیڈ، کیبیئی، اک پہڑی اتے کھوجکرتا سن۔ ایوریسٹ سکھر اتے سروپرتھم پہنچکے سرکھات واپس آؤن والے ہلیری اتے شیرپا تین جنگ نوروے ہی سن جنوں انھاننے مئی 29، 1953 نوں پورا کیتا۔ اوہ لوک جان ہنٹ دے اگوائی وچّ ایوریسٹ اتے 9ویاں چڑائی وچّ بھاگ لے رہے سن۔
سال 1950، 1960 - 61 اتے سال 1963 - 65 دے اپنے ابھیاناں وچّ ہلیری نے ہمالہ دے 10 ہور سکھراں اتے چڑائی کیتی۔ جنوری 4، 1958 نوں نیوزی لینڈ بھاگ دا اگوائی کردے ہوئے کامنویلتھ انٹارکٹکا پار یاترا وچّ بھاگ لیندے ہوئے اوہ دکھن دھرو اتے وی پجے۔ سال 1977 وچّ گنگا ندی دے مہانے ولوں اسدے ادگم تکّ دی یاترا جیٹبوٹ اتے جاندے ہوئے انھاننے جتھے دا اگوائی وی کیتا۔ سال 1985 وچّ ہلیری نیل آرمسٹرانگ دے نال آرکٹیک مہاساگر دے اتے اک چھوٹے دو انجن یکت ہوائی جہاز ولوں اتری دھرو اتے وی اترے۔ اس پرکار دوناں دھرواں اتے اتے ایوریسٹ اتے جان والے اوہ پہلاں ویکتی سن۔ اسی سال ہلیری نوں بھارت، نیپال اتے بانگلادیش لئی نیوزی لینڈ دا ہائی کمیشنر نیوکت کیتا گیا جتھے اوہ ساڑھے چار سالاں تکّ رہے۔ انھاننے اپنے جیون دا بہت بھاگ ہمالئن ٹرسٹ دے دوارے نیپال دیشیرپاواندی سہائتا وچّ گزاریا۔ اس ٹرسٹ دی ستھاپنا انھاننے آپ کیتی سی، اتے اپنا کافی سماں اتے محنت اسوچّ لگایا سی۔ ہمالہ دے اس نرجن کھیتر وچّ کئی سکولاں اتے اسپتالوں نوں بنواؤن اتے چلان وچّ اوہ سفل ہوئے۔