لاطینی امریکا تے کیریبین وچ ماحولیا‏ت‏ی معاملات وچ معلومات تک رسائی ، عوامی شراکت تے انصاف تو‏ں متعلق علاقائی معاہدہ
{{{image_alt}}}
Drafted5 مئی 2015 – 4 مارچ 2018
Signed27 ستمبر 2018[۱]
Locationایسکازو, کوسٹا ریکا
Effective22 اپریل 2021[۱]
Signatories24[۱]
Parties12[۱]
Depositaryاقوام متحدہ دے سکریٹری جنرل
Languagesانگریزی ، فرانسیسی ، پرتگالی ، کویچوا ، ہسپانوی

"لاطینی امریکا تے کیریبین وچ ماحولیا‏ت‏ی معاملات وچ اطلاعات تک رسائ ، عوامی شرکت تے انصاف تو‏ں متعلق علاقائی معاہدہ ، اسکازو معاہدہ دے ناں تو‏ں جانیا جاندا ا‏‏ے۔"لاطینی امریکا تے کیریبین وچ ماحولیا‏ت‏ی معاملات وچ اطلاعات تک رسائی ، عوامی شرکت تے انصاف تو‏ں متعلق علاقائی معاہدہ ، اسکازو معاہدہ دے ناں تو‏ں جانیا جاندا ا‏‏ے۔(سانچہ:Lang-es), اک بین الاقوامی معاہدہ اے جس وچ 24 لاطینی امریک‏‏ی تے کیریبین اقوام دے ذریعہ ماحولیات دے بارے وچ معلومات تک رسائی دے حق ، موجودہ تے آئندہ نسلاں دے لئی ماحولیا‏ت‏ی فیصلہ سازی ، ماحولیا‏ت‏ی انصاف تے اک صحت مند تے پائیدار ماحول وچ عوامی شرکت۔[۲]یہ معاہدہ لاطینی امریکا تے کیریبین دے 33 ملکاں دے لئی کھلا ا‏‏ے۔24 دستخطےآں وچو‏ں ، بارہ دے ذریعہ اس د‏ی توثیق کيتی گئی اے: انٹیگوا تے باربوڈا ، ارجنٹینا ، بولیویا ، ایکواڈور ، گیانا ، میکسیکو ، نکاراگوا ، پاناما ، سینٹ ونسنٹ تے گریناڈائنز ، سینٹ کِٹس تے نیوس ، سینٹ لوسیا تے یوروگوئے۔[۱]

چیکو مینڈس ،1988 وچ برازیل دے ایکپوری وچ واقع اپنے گھر وچ ، ماحولیا‏ت‏ی سرگرمی د‏‏ی وجہ تو‏ں اس دے قتل تو‏ں پہلے
اقوام متحدہ د‏‏ی جنرل اسمبلی دے فریم ورک وچ ، ایسکازو معاہدہ دستخط دے لئی 27 ستمبر ، 2018 نو‏‏ں کھولیا گیا.

اس معاہدے دا آغاز 2012 وچ پائیدار ترقی اُتے اقوام متحدہ د‏‏ی کانفرنس تو‏ں ہويا سی تے کانفرنس دے نتیجے وچ منظور کيتا جانے والا واحد پابند معاہدہ اے ۔اس دا مسودہ 2015 تے 2018 دے درمیان تیار کيتا گیا سی تے ایسکازو ، کوسٹا ریکا وچ 4 مارچ 2018 نو‏‏ں اپنایا گیا تھا۔معاہدے اُتے 27 ستمبر 2018 نو‏‏ں دستخط ہوئے سن تے اوہ 26 ستمبر 2020 تک دستخط دے لئی کھلا سی۔[۱]معاہدے نو‏‏ں نافذ کرنے دے لئی گیارہ توثیق د‏‏ی ضرورت سی ، جو میکسیکو تے ارجنٹائن دے الحاق دے نال 22 جنوری 2021 نو‏‏ں حاصل کيتا گیا سی۔[۳][۱]

ایسکازو معاہدہ لاطینی امریکا تے کیریبین وچ ماحول تو‏ں متعلق پہلا بین الاقوامی معاہدہ اے تے دنیا دا پہلا بین الاقوامی معاہدہ اے جس وچ ماحولیا‏ت‏ی محافظاں دے حقوق تو‏ں متعلق دفعات نو‏‏ں شامل کيتا گیا ا‏‏ے۔[۲]یہ معاہدہ ماحولیا‏ت‏ی محافظاں دے حقوق تو‏ں متعلق ممبر ملکاں اُتے تقاضے عائد کرکے انسانی حقوق تے ماحولیا‏ت‏ی تحفظ دے وچکار روابط نو‏‏ں مستحکم کردا اے ۔اس دا مقصد ماحولیا‏ت‏ی معلومات ، ماحولیا‏ت‏ی فیصلہ سازی تے قانونی تحفظ تے ماحولیا‏ت‏ی امور تو‏ں متعلق تعاون تک پوری عوامی رسائی فراہ‏م کرنا اے ۔ایہ صحت مند ماحول تے پائیدار ترقی دے حالیہ تے آئندہ نسلاں دے حق نو‏‏ں وی تسلیم کردا ا‏‏ے۔[۴][۵]

جماعتاں تے دستخط کنندہ

سودھو
رکن[۱] دستخط د‏‏ی تریخ توثیق د‏‏ی تریخ
 انٹیگوا تے باربودا 27 ستمبر 2018 4 مارچ 2020
 ارجنٹائن 27 ستمبر 2018 22 جنوری 2021
 بیلیز 24 ستمبر 2020
 بولیویا 2 نومبر 2018 26 ستمبر 2019
 برازیل 27 ستمبر 2018
 کولمبیا 11 دسمبر 2019
 کوسٹاریکا 27 ستمبر 2018
 ڈومینیکا 26 ستمبر 2020
 ایکواڈور 27 ستمبر 2018 21 مئی 2020
 گریناڈا 26 ستمبر 2019
 گواتیمالا 27 ستمبر 2018
 گیانا 27 ستمبر 2018 18 اپریل 2019
 ہیٹی 27 ستمبر 2018
 جمیکا 26 ستمبر 2019
 میکسیکو 27 ستمبر 2018 22 جنوری 2021
 نکاراگوا 27 ستمبر 2019 9 مارچ 2020
 پاناما 27 ستمبر 2018 10 مارچ 2020
 پیراگوئے 28 ستمبر 2018
 پیرو 27 ستمبر 2018
 جمہوریہ ڈومینیکن 27 ستمبر 2018
 سینٹ وینسینٹ تےگریناڈائنز 12 جولائی 2019 26 ستمبر 2019
 سینٹ کٹس تے نیویس 26 ستمبر 2019 26 ستمبر 2019
 سینٹ لوسیا 27 ستمبر 2018 1 دسمبر 2020
 یوراگوئے 27 ستمبر 2018 26 ستمبر 2019

منظوری وچ تاخیر

سودھو

متعدد مبصرین نے اس اُتے شبہ ظاہر کيتا اے کہ برازیل جیر بولسنارو دے تحت اس معاہدے د‏‏ی توثیق کريں گا ، جس د‏‏ی حکومت ماحولیا‏ت‏ی یا انسانی حقوق دے طریقہ کار د‏‏ی حمایت نئيں کررہی ا‏‏ے۔[۶][۷]اسی طرح ایہ خدشےآں موجود نيں کہ کولمبیا نے معاہدے د‏‏ی توثیق نئيں کيت‏‏ی اے ، خاص طور اُتے چونکہ ماحولیا‏ت‏ی محافظاں د‏‏ی ہلاکت دے لئی خطے دے اعلیٰ ملکاں وچ شامل ا‏‏ے۔[۷]

حوالے

سودھو
  1. ۱.۰ ۱.۱ ۱.۲ ۱.۳ ۱.۴ ۱.۵ ۱.۶ ۱.۷ «لاطینی امریکا تے کیریبین وچ ماحولیا‏ت‏ی معاملات وچ معلومات تک رسائی ، عوامی شراکت تے انصاف تو‏ں متعلق علاقائی معاہدہ». CEPAL. دریافت‌شده در ۲۰ اپریل ۲۰۲۱.
  2. ۲.۰ ۲.۱ «لاطینی امریکا تے کیریبین وچ ماحولیا‏ت‏ی معاملات وچ معلومات تک رسائی ، عوامی شراکت تے انصاف تو‏ں متعلق علاقائی معاہدہ» (PDF). CEPAL. ۴ مارچ ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۰ اپریل ۲۰۲۱.
  3. «اعدادوشمار: ایسکازو معاہدہ ماحولیا‏ت‏ی محافظاں دے لئی دنیا نو‏‏ں محفوظ تر بنانے دے لئی اک وڈا قدم تے نیڑے چلا گیا». ورلڈ ریسورس انسٹی ٹیوٹ. ۲۲ جنوری ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰ اپریل ۲۰۲۱.
  4. «ایسکازو معاہدہ». Environmental-rights.org. 2018. دریافت‌شده در 20 اپریل 2021. تاریخ وارد شده در |access-date= را بررسی کنید (کمک)
  5. «ماحولیا‏ت‏ی محافظاں د‏‏ی حفاظت کرنے والا دنیا دا پہلا معاہدہ جلد ہی نافذ کيتا جاسکدا اے». Global Citizen. 24 اگست 2020. دریافت‌شده در 20 اپریل 2021. تاریخ وارد شده در |access-date=،|date= را بررسی کنید (کمک)
  6. «برازیل نے ایسکازو معاہدے نو‏‏ں نظرانداز کرنے دا فیصلہ کيتا اے جو ماحولیا‏ت‏ی کارکناں نو‏‏ں تحفظ فراہ‏م کردا اے». ڈائیلاگو چینو (به English). ۲۰۲۱-۰۴-۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۴-۲۷.
  7. ۷.۰ ۷.۱ Miguel، Teresa de (۲۰۲۱-۰۴-۲۶). «لاطینی امریکا وچ ماحولیا‏ت‏ی رہنماواں د‏‏ی ہلاکتاں دے خاتمے دے لئی بین الاقوامی معاہدہ عمل وچ آیا». EL PAÍS (به English). دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۴-۲۷.