ایران دے صدراں دی لسٹ
ایہ 1980ء وچ اس دفتر دے قیام دے بعد توں اسلامی جمہوریہ ایران دے صدور دی لسٹ اے۔ ایران دے صدر ملک وچ سب توں زیادہ مقبول منتخب عہدیدار نيں۔ 3 اگست 2021ء توں موجودہ صدر ابراہیم رئیسی نيں۔
پس منظر
سودھو1979ء دے ایرانی انقلاب تے 29 تے 30 مارچ نوں اسلامی جمہوریہ بنانے دے لئی ریفرنڈم دے بعد، نويں حکومت نوں اک نواں آئین بنانے دی ضرورت سی۔ آیت اللہ خمینی تے روح اللہ خمینی نے ماہرین دی اسمبلی دے لئی انتخاب دا حکم دتا، جس نوں آئین لکھنے دا کم سونپیا گیا سی۔[۱] اسمبلی نے 24 اکتوبر 1979ء نوں آئین پیش کيتا تے سپریم لیڈر روح اللہ خمینی تے وزیر اعظم مہدی بازرگان نے اس دی منظوری دی۔ دسمبر 1979ء دے آئینی ریفرنڈم وچ وی اس دی منظوری دتی گئی۔
1979ء دے آئین نے سپریم لیڈر نوں ریاست دا سربراہ تے صدر تے وزیر اعظم نوں حکومت دے سربراہاں دے طور اُتے نامزد کيتا۔ وزیراعظم دا عہدہ 1989ء وچ ختم کر دتا گیا۔
پہلا ایرانی صدارتی انتخاب 25 جنوری 1980ء نوں ہويا تے اس دے نتیجے وچ ابوالحسن بنی صدر 76 فیصد ووٹ لے کے منتخب ہوئے۔ بنی صدر دا مواخذہ 22 جون 1981ء نوں پارلیمنٹ نے کيتا سی۔ 24 جولائی 1981ء نوں ویلے تاں پہلے انتخابات تک صدر دے فرائض عارضی صدارتی کونسل دے ذریعے انجام دتے جاندے سن ۔ محمد علی رجائی 24 جولائی 198ء نوں صدر منتخب ہوئے تے انہاں نے 2 اگست نوں عہدہ سنبھالیا۔ راجائی اک ماہ توں وی کم عرصے تک اس عہدے اُتے فائز رہے، 30 اگست 1981 نوں انہاں نوں تے انہاں دے وزیر اعظم دوناں نوں قتل کر دتا گیا۔ اک بار فیر، اک عارضی صدارتی کونسل نے 13 اکتوبر 1981 تک دفتر بھریا جدوں سید علی خامنہ ای صدر منتخب ہوئے۔
سید علی خامنہ ای، اکبر ہاشمی رفسنجانی، محمد خاتمی تے محمود احمدی نژاد دو بار صدر منتخب ہوئے۔ حسن روحانی موجودہ صدر نيں، جو جون 2013ء دے صدارتی انتخابات وچ منتخب ہوئے سن ۔ انہاں نے 2017ء دے صدارتی انتخابات وچ دوبارہ انتخاب جِتیا سی۔
لسٹ
سودھوآزاد گورنر اصلاح پسند
نمث | صدر | تصویر | عمر
(پیدائش-وفات) |
عہدہ سنبھالیا | عہدہ چھڈیا | سیاسی جماعت | کابینہ |
---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | ابوالحسن بنی صدر | 1933-2021ء | 4 فروری 1980 | 2 اگست 1981 (انہاں نوں ایرانی شوریٰ کونسل نے معزول کر دتا سی۔) |
آزاد | پہلا دور | |
2 | محمد علی رجائی | 1933–1981 | 2 اگست 1981 | 30 اگست 1981 (وہ اپنے وزیر اعظم محمد جواد باہنر دے نال کابینہ دے اجلاس دے دوران اک بیگ بم توں مارے گئے سن ۔) |
اسلامی جمہوریہ پارٹی (حزب جمهوری اسلامی) |
پہلا دور | |
3 | سید علی خامنہ ای | 1939- | 13 أكتوبر 1981 | 16 اگست 1985 | انجمن مجاہدین مذہبی علماء (جامعه روحانيت مبارز) |
پہلا دور | |
16 اگست 1985 | 2 اگست 1989 | دوسرا دور | |||||
4 | علي أكبر هاشمي رفسنجاني (بهرماني) | 1934–2017 | 3 اگست 1989 | 2 اگست 1993 | انجمن مجاہدین مذہبی علماء (جامعه روحانيت مبارز) |
پہلا دور | |
3 اگست 1993 | 2 اگست 1997 | دوسرا دور | |||||
5 | محمد خاتمی | 1943- | 3 اگست 1997 | 8 اگست 2001 | جنگجو علماء دی انجمن (مجمع روحانيون مبارز) |
پہلا دور | |
8 اگست 2001 | 2 اگست 2005 | دوسرا دور | |||||
6 | محمود احمدی نژاد | 1956- | 3 اگست 2005 | 5 اگست 2009 | اسلامی ایران آبادگاران اتحاد (ائتلاف آبادگران ایران إسلامی) |
پہلا دور | |
5 اگست 2009 | 2 اگست 2013 | دوسرا دور | |||||
7 | حسن روحانی | 1948- | 3 اگست 2013 | 2 اگست 2017 | اعتدال پسندی تے ترقی پارٹی (حزب اعتدال وتوسعه) |
پہلا دور | |
3 اگست 2017 | 2 اگست 2021 | دوسرا دور | |||||
8 | ابراہیم رئیسی | 1960- | 3 اگست 2021 | تا حال | انجمن مجاہدین مذہبی علماء (جامعه روحانيت مبارز) |
پہلا دور |
- ↑ «Assembly of Experts». دریافتشده در ۱۵ اگست ۲۰۰۹.