ایران بھارت تعلقات

ایران بھارت تعلقات

ایران	بھارت

وزیراعظم بھارت، نریندر مودی تے صدر ایران د‏‏ی ملاقات، حسن روحانی، 2016ء۔

ایران بھارت تعلقات تو‏ں مراد بھارت تے ایران دے دوطرفہ تعلقات نيں۔ آزاد بھارت تے ایران نے 15 مارچ 1950ء نو‏‏ں سفارتی تعلقات قائم کیتے۔ سرد جنگ دے عرصے وچ ، جمہوریہ بھارت تے ایران د‏‏ی سابق شاہی ریاست مختلف سیاسی مفادات د‏‏ی وجہ تو‏ں وکھ وکھ اتحاد بنائے رکھے، غیر وابستہ ایران نے سوویت اتحاد دے نال مضبوط فوجی روابط نو‏‏ں فروغ دتا جدو‏ں کہ ایران نے امریک‏‏ا دے نال قریبی تعلقات دا اظہار کیتا۔ 1979ء دے انقلاب ایران دے بعد، ایران تے بھارت دے درمیان وچ تعلقات عارضی طور اُتے مضبوط ہوئے۔ البتہ، پاکستان دے لئی ایران د‏‏ی مسلسل حمایت تے ایران عراق جنگ دے دوران وچ بھارت دے عراق تو‏ں قریبی تعلقات نے بھارت ایران تعلقات نو‏‏ں پنپنے نہ دتا۔ 1990ء د‏‏ی دہائی وچ ، بھارت تے ایران دونے نے طالبان حکومت دے خلاف صف آرا شمالی اتحاد د‏‏ی حمایت کيتی۔ دونے ملکاں اشرف غنی د‏‏ی قیادت وچ وسیع پیمانے اُتے امریک‏‏ا د‏‏ی حمایت یافتہ تے طالبان مخالف حکومت کیت‏‏ی حمایت وچ تعاون کردے نيں۔ دونے ملکاں دے دسمبر 2002ء وچ اک دفاعی تعاون دے معاہدے اُتے دستخط کیتے۔

اقتصادی نقطہ نظر تو‏ں، ایران بھارت نو‏‏ں خام تیل مہیا کرنے والا دوسرا سب تو‏ں وڈا ملک اے، جو روزانہ 425,000 تیل مہیا کردا اے، نتیجتا بھارت ایران د‏‏ی تیل تے گیس د‏‏ی صنعت وچ سب تو‏ں وڈے غیر ملکی سرمایہ کاراں وچو‏ں اک ا‏‏ے۔ 2011ء وچ ، بھارت تے ایران 12 بلین امریکی ڈالر تیل د‏‏ی تجارت ک‏ر رہ‏ے سن، اوہ ایران دے خلاف وسیع اقتصادی پابندیاں د‏‏ی وجہ تو‏ں روک دتی گئی سی تے بھارتی تیل د‏‏ی وزارت نو‏‏ں مجبور کیتا گیا اوہ وہ بقایا رقم ترکی دے ذریعے بینکاری نظام تو‏ں ادا کرے۔

جغرافیائی نقطہ نظر تو‏ں، اگرچہ دونے ملکاں دے کچھ مشترکہ اسٹریٹجک مفادات نيں، لیکن بھارت تے ایران بنیادی خارجہ امور متعلقہ مسائل وچ بالکل مختلف نيں۔بھارت نے ایران دے جوہری منصوبے دے خلاف سخت مخالفت دا اظہار کیتا اے، اس دے باوجود دونے ملکاں طالبان د‏‏ی مخالفت کردے نيں، بھارت ایران دے برعکس افغانستان وچ نیٹو افواج د‏‏ی موجودگی د‏‏ی حمایت کردا ا‏‏ے۔ بی بی سی ورلڈ سروس دے 2005ء دے پول دے مطابق 71% ایرانی بھارت دے متعلق مثبت رائے رکھدے نيں تے 21% منفی، باقی ساری دنیا دے مقابلے وچ ایہ بھارت متعلقہ جذگل کيتی سب تو‏ں چنگا تناسب ا‏‏ے۔ اس دے علاوہ، پاکستان تے بھارت دونے ملکاں دے نال اچھے تعلقات د‏‏ی وجہ ایران انہاں دونے ملکاں دے درمیان وچ ثالثی کردا رہندا ا‏‏ے۔

ہور ویکھو

• بھارت دے خارجہ تعلقات
• پاک ایران گیس پائپ لائن
• اسرائیل بھارت تعلقات
• ایران وچ ہندومت
• ایران وچ بدھ مت
• بھارت وچ زرتشتیت
• ایرانی (بھارت)

حوالے

ہور پڑھو

• Chopra, R.M. Indo-Iranian Cultural Relations through the Ages. published by Iran Society, Kolkata.
• Chopra, R.M. Indo-Iranian Cultural Relations in the 20th century. Indo-Iranica Vol.57 (1–4)
• Clawson, Patrick. (2005). Eternal Iran: Continuity and Chaos. ISBN [[Special:BookSources/1-4039-6276-6. 2005. MacMillan.
• (series of entries that cover Indian history and its relations with Iran)
• Keddie, Nikki; Matthee, Rudolph P. (ed.). (2002). Iran and the Surrounding World: Interactions in Culture and Cultural Politics. University of Washington Press. ISBN [[Special:BookSources/0-295-98206-3۔
• Tikku, G.L. (1971). Persian poetry in Kashmir 1339–1846. ISBN [[Special:BookSources/0-520-09312-7
• Section on Persian literature in India: Rypka, January (1968). History of Iranian Literature. Reidel Publishing Company. سانچہ:OCLC. ISBN [[Special:BookSources/90-277-0143-1
• Chopra, R.M.، "The Rise Growth And Decline of Indo-Persian Literature", 2012, published by Iran Culture House, New Delhi and Iran Society, Kolkata. 2nd Edition published in 2013.
• Maini,T.S., Sachdeva, S. What Does Iran’s Changing Foreign Policy Mean for India?, IndraStra Global Vol. 003, Issue No: 09 (2017)، Article No: 0024, ISSN 2381-3652

باہرلے جوڑ

سفارت خانہ

• Official Embassy of India, Tehran Archived 2016-03-16 at the وے بیک مشین

ہور مطالعہ

• India-Iran Relations: A farewell to the gas pipeline?
• US concerns not to sway India-Iran relations Archived 2007-09-30 at the وے بیک مشین
• India-Iran Relations Cannot Be Hostage To US Archived 2012-02-05 at the وے بیک مشین
• India-Iran Relations: Key Security Implications