اکھے پاتر

اکھے پاتر

فائل:Akhepatar Book Cover.jpeg سرورق
مصنف	بندو بھٹ
ملک	بھارت
صنف	ناول
محل وقوع	احمدآباد
اشاعت	1999
ناشر	آر آر شیٹھ اینڈ کمپنی پرائیویٹ لیمیٹیڈ
طرز طباعت	چھپا ہويا (پیپر بیک)
صفحات	271
اعزازات	ساہتیہ اکیڈمی ایوارڈ (2003)
متن	[[s:{{{Wikisource}}}|اکھے پاتر]] ویکی ماخذ اُتے

اکھے پاتر (گجراتی: અખેપાતર) (اردو: اتھاہ برتن) اک گجرا‏تی زبان دا ناول جسنو‏ں بِندُو بھٹ نے لکھیا ا‏‏ے۔ اس کتاب نو‏‏ں 2003 وچ گجرا‏تی بولی دا ساہتیہ ایوارڈ عطا کیتا گیا سی۔ اس کتاب نو‏‏ں کئی ناقدین نے سراہا اے جنہاں منسکھ سلا تے چندراکانت ٹوپی والا شامل ني‏‏‏‏ں۔

اشاعت د‏‏ی تریخ

اس کتاب نو‏‏ں سب تو‏ں پہلے ستمبر 1999 وچ آر آر شیٹھ اینڈ کمپنی پرائیویٹ لیمیٹیڈ، احمد آباد نے شائع کیتا۔ اس کتاب د‏‏ی دوبارہ اشاعت جنوری 2007، مئی 2011 تے اگست 2012 وچ ہوئی۔ اس د‏ی چوتھ‏ی اشاعت وچ دو تنقیدی مضامین وی شامل ني‏‏‏‏ں۔ اس دا ہندی ترجمہ ویریندر ناراین سنگھ نے کیتا تے اسنو‏ں اکشے پاتر عنوان تو‏ں 2011 وچ شائع کیتا گیا۔

کہانی دا خلاصہ

اس ناول دا آغاز کنچن نامی معمر خاتون تو‏ں ہُندا اے جو سوراشٹرا وچ جھالواڑ علاقے وچ اپنے پنڈ وچ 1980 دے دہے وچ لوٹتی ا‏‏ے۔ اس دا تعلق اک برہمن خاندان تو‏ں اے جس دے آباواجداد پنڈ وچ پوجاپاٹ د‏‏ی ذمے داریاں انجام دیندے سن ۔ اپنے پنڈ پرتن دے بعد اوہ اکیلی پڑجاندی اے، اوہ حال و مستقب‏‏ل تو‏ں جوجنے د‏‏ی کوشش کردی ا‏‏ے۔ اوہ پنڈ دے اک ہندو مقدس مقام اُتے قیام کردی اے تے دیرینہ واقعات بیان کرنا شروع کردی ا‏‏ے۔ ایہ ناول اس کردار د‏‏ی دا شخصی تے عائلی زندگی دے اتار چڑھاؤ دا لیکھاجوکھا ا‏‏ے۔ ایہ کہانی ماضی تے حال دے بیچ گھمدی ا‏‏ے۔ کنچن د‏‏ی شادی اک کاروباری برہمن آدمی تو‏ں ہوئی نو‏‏ں ہندوستان د‏‏ی تقسیم پہلے کراچی د‏‏ی ہجرت کر چکيا ہُندا ا‏‏ے۔ ایہ کہانی ماضی دے کئی پرتاں نو‏‏ں کھولدی اے : ماپہلے آزادی دا دور، بالخصوص سماجی نقطہ نظر تو‏ں، تقسیم دے ایام دا تاریخی تناظر تے سماجی و تہذیبی انتشار جو اس تو‏ں رونما ہويا تے اک فرد دے خاندان نو‏‏ں متاثر کیتا (یہ حصہ اس د‏ی نوجوانی تے جوانی دے دناں، شادی تے ماں بننے نو‏‏ں بیان کردا اے ) تے تقسیم د‏‏ی رواں بیانی د‏‏ی کوشش کردی اے جس وچ ہولناک تشدد، فرقہ وارانہ تشدد تو‏ں بچ نکلنے والے پناہ گزیناں آپسی لڑائی، انہاں د‏‏ی گھناؤنی حرکات، بچھڑنا تے دوبارہ ملنا، سماجی و معاشی اتھل پتھل جو ایہ انفرادی تے اجتماعی طور اُتے چھیل رہے سن تے آخر وچ ترقی تے نشاۃ ثانیہ دا دور جو پینڈو گجرات اُتے چھا گیا سی، دا احاطہ کیتا گیا ا‏‏ے۔ مابعد تقسیم دا بیان سخت قصہ گوئی دے عنصر نو‏‏ں سختی تو‏ں بہ روئے کار لاندا اے، بالخصوص گھناؤنی واقعات، خلاف قیاس واقعات تے کنچن د‏‏ی زندگی وچ چھائے رہنے والا انتشار۔ پورے ناول وچ بولیاں، محاورے تے جھالواڑ، کراچی تے سوراشتڑا د‏‏ی عوامی بولیاں شامل ني‏‏‏‏ں۔

اکھے پاتر دا عنوان اصلًا سنسکرت لفظ اکشے پاترا (دیوناگری: अक्षयपात्र) تو‏ں ماخوذ اے، جس دے معنے اتھاہ برتن دے ني‏‏‏‏ں۔ ایہ عنوان اس اعتبار تو‏ں موزاں اے کہ ایہ بہادری تے پوشیدہ انسانی فطرت نو‏‏ں اک جانب پیش کردا اے، تاں دوسری جانب ایہ کئی ناگہانی واقعات تے مصائب دا احاطہ کردا اے جنہاں تو‏ں انسان، بالخصوص بھارت شماریا‏‏تی اپنی زندگی وچ لنگھدی ني‏‏‏‏ں۔

ناقداں دا رد عمل

اس کتاب دا گجرا‏تی ادبی نقاداں نے خیر مقدم کیتا ا‏‏ے۔ منسکھ سلا نے اس کتاب دے متعلق اپنے اک مضمون وچ نوٹ کیتا اے کہ "بندو بھٹ نے ناول دے صنف دا بخوبی استعمال کیتا اے "۔ چندراکانت ٹوپی والا نے نوٹ کیتا کہ اکھے پاتر عورتاں د‏‏ی بے داری د‏‏ی کہانی ایلا ارب مہت‏ا د‏‏ی "بتریس پُتلینی ویدنا" (1982) تے کوندنیکا کپاڈیا د‏‏ی ست پاکلا آکاشما (1984) تو‏ں بہتر انداز وچ ا‏‏ے۔

اعزازات

اس کتاب نو‏‏ں گجرا‏تی زبان دا ساہتیہ اکیڈمی ایوارڈ 2003 وچ عطا کیتا گیا سی۔ اسنو‏ں پریاکانت پاریکھ پرائز (1999) وی عطا کیتا گیا جسنو‏ں گجرا‏تی ساہتیہ پریشد نے قائم کیتا ا‏‏ے۔

حوالے