انیتا دیسائی

انیتا دیسائی (1937)

پرسدھ گلپ لکھارن انیتا دیسائی دا جنم 1937 وچّ اک وپاری سی.ڈی.این. مجومدار دے گھر مصوری وکھے ہویا۔ انیتا اجے ستّ سال دی ہی سی جدوں اس نے اک نکی کہانی لکھی۔

مڈھلی سکھیا

اس نے اپنی مڈھلی سکھیا دلی دے کئین میریز ہائر سیکنڈری سکول توں حاصل کیتی اتے 1957 وچّ میرانڈا ہاؤس توں انگریزی ساہت وچّ بی.اے. دی ڈگری پراپت کیتی۔

ویاہ

اگلے ہی سال انیتا دا ویاہ اک وپاری ایشون دیسائی نال ہو گیا۔ اوہناں دے چار بچے ہوئے۔ انیتا نے ویاہ توں پہلاں ہی چھوٹیاں کہانیاں لکھنیاں شروع کر دتیاں سن۔

پہلا ناول

1963 وچّ اس نے اپنا پہلا ناول دا پیکوک لکھیا جہڑا برطانیہ دے اک پرسدھ پرکاشک پیٹر اؤوین ولوں برٹین وچّ چھاپیا گیا۔ پیٹر اؤوین بریٹیش ساہت اتے یورپی براعظم دے ساہت دی چھپائی سنبندھی بہت پرسدھ سی۔

ہور نارل

1965 وچّ انیتا نے ووئسز آف دا سٹی لکھیا جس وچّ تنّ سکیاں بھیناں-عملاں، نائیروڈ، اتے منیشا دیاں جیون گتیودھیاں نوں درسایا گیا ہے۔ ایہہ تنوں بھیناں کلکتے وچّ رہندیاں سن۔ عملہ نوں کلکتہ شہر اک وڈے دینت ورگا لگدا ہے۔ نائیروڈ اپنے بھوکھ لئی سبھ کجھ قربان کر دندی ہے۔ منیشا نوں کلکتے دے پراتن امیر گھرانے دیاں پراتن رسماں-ریتاں اتے رہن-سہن وچّ گھٹن محسوس ہندی سی۔ فائر اون دا ماؤنٹین انیتا دا اگلا ناول ہے جس وچّ اس نے کسولی دیاں رہن والیاں تنّ عورتاں دے گنجھل دار جیون تجربیاں نوں مورتیمان کیتا ہے۔

1980 وچّ انیتا نے کلیئر لائٹ آف دا ڈے لکھیا۔ اس ناول وچّ اس نے دلی دے اتہاس نوں اک مدھ ورگ ہندو پریوار دے جیون اپر آدھارت کر کے پرگٹایا ہے۔ اس ناول دی کیندری پاتر بملا ہے جہڑی اتہاس دی پروفیسر ہے تے بیم دے نکے ناں نال جانی جاندی ہے۔ بیم بہت آزاد خیالاں دی عورت ہے جہڑی پرانی دلی دے اک عالیشان بنگلے وچّ رہندی ہوئی اپنے پریوار دے بھوتکال سنبندھی سوچ کے نراش جیون گزار رہی ہے۔ بیم دی بھین تارہ اک بے پرواہ قسم دی عورت ہے جس دیاں عادتاں صدقہ بیم ایوں محسوس کردی ہے جویں تارہ اس نوں دھوکھے وچّ رکھ رہی ہووے۔ اسے کر کے بیم نوں دلی والے عالیشان گھر دی بربادی ہندی پرتیت ہندی ہے۔ تارہ نوں سمجھ نہیں آؤندی کہ بیم نوں کسے طرحاں دی وی تبدیلی کیوں پسند نہیں جدوں کہ تارہ گھر دے گھٹیا قسم دے ماحول دا کھنڈن کردی ہے۔ 1947 دے فساداں نے دیش اتے پریوار نوں ونڈ کے رکھ دتا۔ ہندو اتے مسلمان ونڈ صدقہ الگّ-الگّ ہو گئے۔ تارہ اتے بیم دی مانسکتا وچوں دیسائی نے اکو جہیاں گھٹناواں نوں وی الگّ-الگّ پہلوآں توں ویکھیا ہے۔

ناولاں دے کردار

انیتا دے ناولاں دے پاتر(کردار) بھارتی ہندے ہوئے وی انگریز بنن دے یتناں وچّ دکھائی دندے ہن جس کر کے ویاہ سنبندھی انیک پرکار دیاں سمسیاواں اوہناں سامھنے آؤندیاں ہن۔ ایہہ پاتر بھارتی مدھ-ورگ وچوں لئے گئے ہن۔ ایہہ عامَ کر کے نتاپرتی دی نراشاجنک زندگی توں پرھے رہن دے یتن کردے ہن اتے آرام پرست ڈھنگ طریقیاں نال دن کٹی کردے ہن۔ انیتا نے 1975 وچّ وییر شیل ویء گو دس سمر دی رچنا کیتی جس دی مکھ پاتر سیتا اپنے پنجویں بچے نوں جنم دین سمیں اپنے مر چکے پتا دے جادو والے ٹاپو تے سہارا لین دی بھاونا نال جاندی ہے۔ اس دے اگلے ناول فائر اؤن دا ماؤنٹین وچّ نندہ قول ناں دی پاتر اپنی ہی دنیاں وچّ کھو جاندی ہے۔ ایہہ اکلیاں رہن دا طریقہ نندہ قول نے آپ ہی چنیا ہے۔ 2004 وچّ دیسائی نے د زگزیگ ویء ناول لکھیا جس وچّ اس نے اپنے نردھارت وشیاں توں لامبھے جا کے اپنی نجی زندگی نوں آدھار بنا کے اس ناول دی رچنا کیتی ہے جس دا پلاٹ میکسیکو دیس دی دھرتی اپر اساریا گیا ہے۔

اپنے ناولاں بارے ٹپنی

انیتا دیسائی نے اپنیاں رچناواں بارے ٹپنی کردیاں لکھیا ہے کہ :

میرے ناولاں اپر بھارتی سماج اتے راجنیتی دا کوئی پربھاو نہیں۔ ایہہ اپنی زندگی دیاں حقیقتاں نوں اپنیاں رچناواں وچّ پرگٹاؤن دا یتن ہن۔ ہور اگلے ناول== دیسائی نے 1980 دے نیڑے تیڑے بھارت دے دبے کچلے لوکاں دی زندگی دا ادھٔین کرنا شروع کیتا۔ 1984 وچّ لکھے اس دے ناول ان کسٹڈی وچّ دیسائی نے پرچلت ساہتک پرمپراواں اتے ودئک غلط-فہمیاں نوں روپمان کیتا ہے۔ اس ناول دا کیندری پاتر نور اک کوی ہے جو بہت تنگدستی دی زندگی بتیت کر رہا ہے۔ دیون ہندی دا اک پروفیسر ہے جس نوں انوبھوَ ہندا ہے کہ محبوب کوی جادو دا گیان وان نہیں ہے جس دی اس نے کلپنا کیتی ہوئی ہے۔ لیکھک دا جرمن ماں پیٹوں جمپل ہون صدقہ بوم گارٹنرز بمبے وراثت نوں پچھوکڑ وچّ رکھ کے چتریا گیا ناول ہے۔ دیسائی دی ماتری بھاشا جرمن سی۔ اس ناول دی کہانی اک یہودی وپاری دی ہے جو نازیاں توں بچ کے بھارت پہنچ گیا سی اتے غریبی وچّ رہندیاں وی آوارہ بلیاں دی دیکھ-بھال کردا سی۔ پندرھاں سال پچھوں اک جرمن ہپی دے بومگارٹنرز دے جیون وچّ آؤن نال اس دا اکلّ بھنگ ہو جاندا ہے۔

انیتا نے ایہناں دو کتاباں وچّ آلوچکاں نوں جھٹھلایا ہے جہڑے ایہہ سمجھدے ہن کہ انیتا دے پاتر عامَ کر کے مدھ ورگ دے کاروباری لوکاں وچوں ہن جنہاں دیاں سمسیاواں وی بھارتی لوکاں توں وکھ پچھمی پاٹھکاں دے نیڑے دیاں ہن۔ 1995 وچّ لکھے اپنے ناول جرمنی ٹو اتھاکا وچّ اس نے تنّ پاتراں میٹیؤ اتے سوفی دو یورپیئن اتے اک گنجھل دار اتے الوکاری قسم دی ماتا دے پاتراں راہیں بھارت یاترا دے مہتو نوں نرکھن پرکھن دا یتن کیتا ہے کیونکہ میٹیؤ اتے سوفی دی اپنی کہانی ماتا نال میل کھاندی ہے۔ 1999 وچّ لکھیا انیتا دا ناول فاسٹنگ، فیسٹنگ بھارتی اتے امریکی عورت مرد دیاں کارج ودھیاں نوں درساؤندا ہے۔ اس دی کہانی انوسار ارون میسچیوئیٹس وچّ پڑھدا ہے اتے اس دی بھین عما بھارت دے کسے چھوٹے شہر وچّ رہندی ہے۔ عما اپنے ماں-باپ نال رہندی ہے جنہاں بارے ایہہ قیاس نہیں کیتا جا سکدا کہ اوہ وکھ-وکھ ہن جاں اوہناں دی کوئی وکھ-وکھ پہچان ہے۔ عما دیاں گھر چھڈن دیاں کوششاں اتے ویاہ کراؤنا اک طوفان دا کم کردے ہن۔ ایہہ ناول 1999 دی بکر پرائز انتم انعامی لسٹ وچّ سی۔

ہور سرگرمیاں

1950 توں بعد دیسائی بھارت دے وکھ-وکھ شہراں جویں نویں دلی، کلکتہ، ممبئی آدی وچّ رہی ہے۔ اوہ ایڈوائزری بورڈ آف نیشنل اکیڈمی آف لیٹرز دلی دی میمبر اتے امریکن اکیڈمی آف آرٹس اتے لیٹرز دی وی میمبر رہی ہے۔ اس نے انگلینڈ دے گرٹن کالج، سمتھ کالج اتے امریکہ دے ماؤنٹ ہولؤک کالج وچّ وی پڑھایا۔ 1933 وچّ اوہ میسچیوئیٹس انسٹیچیوٹ آف ٹیکنالوجی وچّ مولک لیکھک وجوں ادھیاپک بنی۔ اوہ ہر سال چھ مہینے اتھے رہندی تے باقی سماں بھارت وچّ رہندی سی۔ دیسائی رائل سوسائٹی آف لٹریچر، لندن دی فیلو ہے۔

اعزاز

اس نوں 1982 وچّ دا ولیز بائی دا سی ناول اپر گارڈیئن اوارڈ فار چلڈرن فکشن ملیا۔ 1978 وچّ دیسائی نوں اس دے ناول ‘فائر اؤن دا ماؤنٹین` اپر نیشنل اکیڈمی آف لیٹرز اوارڈ پراپت ہویا۔