برطانوی راج
بھارت برطانوی ہند | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1858–1947 | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| ترانہ: ربّ رانی/راجے دتی رکھیا کرے | |||||||||||||||||
.svg) 1936 وچ برطانوی بھارتی سلطنت | |||||||||||||||||
| حیثیت | برطانوی سلطنت دتی بستی | ||||||||||||||||
| راجگڑھ | کلکتہ (1858–1912) نويں دلی (1912–1947) شملہ (گرمیاں) | ||||||||||||||||
| عمومی زباناں | انگریزی، ہندوستانی اندے ہور مقامی بولیاں | ||||||||||||||||
| حکومت | آئینی بادشاہی | ||||||||||||||||
| بادشاہ (1876–1947) | |||||||||||||||||
• 1858–1901 | مہارانی وکٹوریا 1 | ||||||||||||||||
• 1901–1910 | ایڈورڈ 7واں | ||||||||||||||||
• 1910–1936 | جارج 5واں | ||||||||||||||||
• 1936 | ایڈورڈ 8واں | ||||||||||||||||
• 1936–1947 | جارج 6واں | ||||||||||||||||
| وائسرائے 2 | |||||||||||||||||
• 1858–1862 | چارلس کیننگ (پہلا) | ||||||||||||||||
• 1947 | لوئیس ماؤنٹبیٹن (آخری) | ||||||||||||||||
| مقننہ | شاہی ودھانک کونسل | ||||||||||||||||
| تاریخ | |||||||||||||||||
• 1857 دا بھارتی انقلاب | 10 مئی 1857 | ||||||||||||||||
• بھارت سرکار ادھینیم 1858 | 2 اگست 1858 | ||||||||||||||||
• بھارتی آزوغیرہ ادھینیم 1947 | 15 اگست 1947 | ||||||||||||||||
| 15 اگست 1947 | |||||||||||||||||
| کرنسی | برطانوی بھارتی روپیا | ||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| موجودہ حصہ |  بھارت پاکستان بنگلہ دیش برما | ||||||||||||||||
1: 1 مئی 1876 تاں بھارت دتی مہارانی وجاں راج کیندا؛ اس تاں پہلاں گریٹ برٹین اندے آئرلینڈ دتی متحدہ بادشاہی دتی مہارانی وجاں۔ 2: وائسرائے اندے بھارت دا گورنر-جنرل | |||||||||||||||||
.svg)
جنگ آزادی 1857ء دے بعد تاں لے دے 1947ء تک دے ، برطانیا دے قبضے وچ ، برصغیر یا ہندستان ناں برطانوی راج دے ناں نال پکاریا جاندا اے ۔ برطانوی راج 1858 تاں لے دے 1947 تک برصغیر پاک و ہنددی برطانوی حکومت ناں کہیا جاندا اے[۱]۔ اس پد تاں مطلب اس ستا دا دور وی ہو سکدا اے۔[۱][۲] برطانوی پرحکمرانی ہیٹھلے کھیتر، جس ناں ہمعصر ورتاں وچ عامَ طور اندے بھارت کیہا جاندا اے، وچ متحدہ بادشاہی ولاں سدھے طور تے پرشاست علاقے[۳] (ہمعصر طور اندے برطانوی بھارت) اندے برطانوی مکٹ دتی سرب-اچدا ہیٹھ نجی حکمراناں ولاں شاست کہندے جاندے شاہی راج شامل سن۔ اس کھیتر ناں برتانویاں ولاں کجھ وار بھارتی سامراج وی کیہا جاندا سی۔[۴] "بھارت" وجاں ایہہ لیگ آف نیشنز دا ستھاپک میمبر سی تے 1900، 1920، 1928، 1932 تے 1936 دیاں گرم-رتی اولمپک کھیڈاں دا حصیدار دیش سی۔
راج-پربندھ دتی قیام 1858 وچ ہوئی سی جداں بریٹیش ایسٹ انڈیا کمپنی دتی حکومت دا تبادلہ مہارانی وکٹوریا دے تاج ہیٹھ کر دتا گیا سی[۵] (جس ناں 1876 وچ بھارت دتی مہارانی ایلانیا گیا) اندے جو 1947 تک جاری رہیا جس تاں بعد برطانوی بھارتی سامراج ناں دو خدمختیار دیساں وچ ونڈ دتا گیا جو کہ بھارتی سنگھ (بعد وچ بھارت دا گنراج) اندے پاکستان دتی پربھدا (بعد وچ پاکستان دا اسلامی گنراج، جیہدا پوربی حصہ ہور بعد وچ بنگلہ دیش دا لوک گنراج بن گیا) سن۔ 1858 وچ برطانوی راج دے ارمبھ ویلے ہیٹھلا برما پہلاں تاں ہی برطانوی بھارت دا حصہ سی؛ اتلا برما 1886 وچ جوڑیا گیا تے نتیجے وجاں بنیا سنگھ، برما، 1937 تک اک صوبے وجاں پرشاست کیندا گیا تے اس تاں بعد ایہہ اک وکھ برطانوی بستی بن گیا جس ناں 1948 وچ آزادی ملی۔
اس راج دے بجٹ وچ میونسپلٹی کم، پولیس، چھوٹی اُتے بہت سچجی سکھلائی والی بھارتی سول سروس جو سرکاری کم کاج چلاؤندی سی تے بھارتی فوج شامل سی۔ اس بجٹ دا سارا خرچہ کر (خاص کر کے کھیتی اندے لون اندے) ولاں بھارتی لوک ہی دندے سن۔ وڈا تے چنگی سکھلائی والی بھارتی فوج نے داوتھے وشو-لڑائیاں وچ اک اہم رول ادا کیندا؛ باقی ویلے ایہہ افغانستان ولاں سمبھاوت روسی ہلے دا مقابلہ کرن لئی سکھلائی لہندی سی۔ زیادہ تر بھارتی لوک بہت ہی غریب کسان سن؛ 1٪ دے معاشی ترقی ناں 1٪ دا آبادی وادھا کریاہین بنا دندا سی۔
برطانوی بھارت دے صوبے
سودھوآزادی ویلے برطانوی بھارت دے ہیٹھ لکھے صوبے سن: ٭ اجمیر-مرواڑا-کیکری ٭ انڈیمان تے نکوبار ٭ آسام ٭ برٹش بلوچستان ٭ بنگال ٭ بہار ٭ بمبے صوبا – بمبے ٭ مرکزی صوبے اندے بیراڑ ٭ دلی صوبا – دلی ٭ مدراس صوبا – مدراس ٭ شمال مغربی سرحدی صوبا ٭ پنتھ پپلودا ٭ اوڑیسا ٭ برٹش پنجاب ٭ سندھ ٭ متحدہ صوبے (آگرہ تے اودھ)
-
مدراس پریزیڈینسی دا نقشہ، 1909 -
بڑودا راج دا نقشہ، 1909 -
حیدرآباد راج دا نقشہ، 1909 -
اتری بمبے پریزیڈینسی دا نقشہ، 1909
حوالے
سودھو- ↑ ۱.۰ ۱.۱ Oxford English Dictionary، 3rd edition (جون 2008)، on-line edition (ستمبر 2011): "spec. In full British Raj۔ Direct rule in India by the British (1858–1947)؛ this period of dominion."
- ↑ Oxford English Dictionary، 2nd edition، 1989. Examples: 1955 Times 25 Aug 9/7 It was effective against the British raj in India، and the conclusion drawn here is that the British knew that they were wrong. 1969 R. MILLAR Kut xv. 288 Sir Stanley Maude had taken command in Mesopotamia، displacing the raj of antique Indian Army commanders. 1975 H. R. ISAACS in H. M. Patel et al. Say not the Struggle Nought Availeth 251 The post-independence regime in all its incarnations since the passing of the British Raj.
- ↑ First the United Kingdom of Great Britain and Ireland then، after 1927، the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland
- ↑ The names "Empire of India" and "Federation of India" were also in use.
- ↑ Chandrika Kaul۔ "From Empire to Independence: The British Raj in India 1858–1947"۔ اخذ شدہ بتاریخ 3 مارچ 2011