افغانستان وچ ہندو دھرم
افغانستان وچ ہندو دھرم دے پیروکار بہت گھٹ ہن ۔ ایہناں دی گنتی اندازاً 1,000 دے قریب اے ۔ ایہہ لوک زیادہتر کابل اتے افغانستان دے ہور پرمکھ نگراں وچ رہندے ہن ۔
افغانستان اتے اسلام ولوں کیتی فتح توں پہلاں اتھوں دی جنتا بہو-مذہبی سی ۔ ہندو اتے بودھ دھرم دے دو پیروکار ودھیرے سن ۔ 11ویں صدی وچ سارے ہندو مندراں نوں تباہ کر دتا گیا جاں مسیتاں وچ بدل دتا گیا۔
اتہاس
سودھواتھے ہندو دھرم دی شروعات بارے کوئی بھروسے یوگ جانکاری نہیں اے، پر اتہاسکاراں دا مننا اے کہ پرانے دور وچ دکھن ہندوکش دا کھیتر سنسکرتک روپ توں سندھو گھاٹی رہتل دے نال جڑیا سی ۔ بوہتے اتہاسکاراں دا کہنا اے کہ ، خاندان پرمپرا توں ہی افغانستان پرانے آریاں دا نواس تھاں سی ، جو 330 ق م وچ سکندر اعظم اتے اوہناں دی یونانی (گریک) فوج دے آؤن توں پہلاں ہخامنشی سلطنت دے ماتحت ہو گیا سی ۔ تن سال دے بعد سکندر دے جان توں بعد سیلوقی سلطنت دا انگ بن گیا۔ 305 عیسیٰ سابق ، یونانی راج نے بھارت دے موریا راج دے نال معاہدہ کرکے دکھنی ہندوکش دا کنٹرول حاصل کر لیا۔
5ویں اتے 7ویں صدی دے وچکار وچ جدوں چینی یاتری فاہیان، گیت یوں اتے ہیونسانگ نے افغانستان کیتی سفر کیتی سی، تد اوہناں نے کئی سفر خبراں لکھے سن، جنہاں وچ افغانستان اتے بھروسے یوگ جانکاری اکٹھی کیتی ہوئی سی۔ اوہناں نے کیہا کہ، شمال وچ آمو دریا اتے سندھ دریا دے وچکار دے راجاں وچ بدھ دھرم دی پالنا ہندی سی۔ حالانکہ، اوہناں نے ہندتو دے موضوع وچ زیادہ چرچہ نہیں کیتی سی، پر گیت یوں نے چرچہ کیتا سی کہ ہفتھالی (hephthalite) حکمراناں نے کدے بدھ دھرم نوں نہیں جانیا، پر اوہناں نے چھدم دیوترپن دا پرچار کیتا اتے پسوآں دا اوہناں دے ماس لئی شکار کیتا ۔ چینی بھکشو بدھ دھرم دے ساتھی سن ۔ ایہہ ممکن اے کہ کسے ہور دھرم دے موضوع وچ لکھن وچ اوہناں دی دلجسپی نہیں سی۔ اسدے علاوہ جنگجوآں اتے ڈاکواں دے کارن افغانستان دا سفر اوہناں دے لئی بہت خطرے والی سی۔