اغالبا

اغالبا

عام معلومات

دولة الأغالبة
دولة الأغالبة
800 م – 909 م
دولة الأغالبة في أقصى اتساع لها
عاصمة	القيروان
نظام الحكم	إمارة
اللغة	اللغة العربية لغات أخرى منتشرة : اللغة العربية والمالطية اللاتينية.
الديانة	الإسلام
أمير المؤمنين
إبراهيم بن الأغلب 812–800 م (الأول) زيادة الله الثالث 909–903 م (الأخير)
التاريخ
التأسيس 800 م الزوال 909 م
المساحة
السكان
بيانات أخرى
العملة	الدينار الأغالبي
اليوم جزء من	تیونس الجزائر لیبیا مالٹا سانچہ:Country data سسلی سارڈینیا اٹلی

اغلبی ، جسنو‏ں بنی اغلب تے اغالبہ ( ۲۹۶-۱۸۴ قمری / ۹۰۹-۸۰۰ ء) دے ناں تو‏ں وی جانیا جاندا اے، عرب مسلم حکمراناں دا اک خاندان سی جنہاں نے افریقہ تے بحرالکاہل د‏‏ی سرزمین اُتے حکومت کیت‏‏ی ۔

عباسی خلیفہ ہارون الرشید دے ویلے وچ افریقا دا علاقا (موجودا طرابلس ، تیونس تے الجزائر تے مشتمل) نیم خود مختار ہو گیا ۔ کیونکہ مرکز توں دور ہون پاروں اس علاقے دا انتظام مشکل ہو رہئیا سی اس لئی ہارون نے ایتھے دی حکومت مستقل طور تے اک بندے ابراہیم بن اغلب تے اس دی اولاد نوں دے دتی اینج افریقہ چ اک نوین حکومت دی بنیاد پئی جہڑی اغالبہ یاں اغلب ٹبر دی حکومت کہلاندی اے ۔ ایہہ اغلبی حکومت عملا خودمحتار سی پر خلافت عباسیہ توں تسلیم کردی سی تے ہر سال باقاعدگی نال خراج دیندی سی جہڑا اس گل دا ثبوت اے کہ ایہہ حکومت عباسی خلافت دا حصہ اے ۔

اغلبی ٹبر دی ایہہ حکومت 800ء توں 909ء تک یعنی 100 سال توں ودھ قائم رہی ۔ اس حکومت دا راجگڑھ قیروان سی جیہدی نینھ عقبہ بن نافع نے رکھی سی ۔ اغلبی ٹبر دا سبھ توں وڈا کارناما جزیرہ سسلی دی فتح تے سمندری قوت دی ترقی اے ۔ ایس دور وِچ نا صرف سسلی بلکہ لمے اٹلی وچ وی مسلماناں دا تسلط ہو گیا سی ۔

واقعات

ابراہیم ابن الغلب دے والد خراسان دے اک جرنیل سن جنہاں نے عباسی فوج وچ خدمات انجام دتیاں۔ ۱۸۴ھ/۸۰۰ء وچ ہارون الرشید نے افریقی ریاست (نیو تیونس ) د‏‏ی حکمرانی ابراہیم نو‏‏ں ۴۰٬۰۰۰ دینار سالانہ خراج دے عوض سونپ دتی ۔ ایہ منتقلی بغداد تو‏ں شمالی افریقہ دے دور دراز ہونے د‏‏ی وجہ تو‏ں بہت زیادہ خود مختاری دے نال سی ۔ زیاد اللہ اول دے دور حکومت وچ اکثریت نے بازنطینی قبضے والے سسلی (۲۱۷ھ / ۸۲۷ء) نو‏‏ں حاصل ک‏ر ليا۔ انہاں نے اکثر اک وڈا بحری بیڑا تشکیل دتا، جس د‏‏ی وجہ تو‏ں وسطی بحیرہ روم وچ انہاں د‏‏ی فتح ہوئی۔ سال ۲۵۵ ہجری / ۸۶۸ عیسوی وچ انہاں نے مالٹا نو‏‏ں وی فتح کيتا ۔

حکمران

• ابراہیم ابن اغلب (۸۱۲-۸۰۰)
• عبداللہ اول (۸۱۷-۸۱۲)
• زیاد اللہ اول (۸۳۸-۸۱۷)
• ابو عقال الاغلب (۸۴۱-۸۳۸)
• محمد اول (۸۵۶-۴۱)
• احمد (۸۶۳-۸۵۶)
• زیاد اللہ دوم (۸۷۵-۸۶۳)
• ابوالقرانیق محمد دوم (۹۰۲-۸۷۵)
• ابراہیم دوم (۹۰۳-۹۰۲)
• زیاد اللہ سوم (۹۰۹-۹۰۳)

کم

اکثر حکمران عمارت د‏‏ی ترقی تے تعمیر دے خواہشمند سن ۔

زیاد اللہ اول نے قیروان د‏‏ی عظیم مسجد تعمیر د‏‏ی تے احمد نے تیونس د‏‏ی عظیم مسجد نو‏‏ں دوبارہ تعمیر کيتا۔ اس دے علاوہ جنوبی افریقہ دے کم زرخیز علاقےآں وچ آبپاشی تے زراعت دے لئی بوہت سارے کم بنائے گئے۔

وسائل

اغلبی حکومت دا سمندری بیڑا اینا طاقتور ہو گیا سی کہ لہندے رومی سمندر وچ کوئی ایہناں دا مقابلا نئیں کر سکدا سی ۔ ابراہیم بن اغلب دے مگروں ایہدے پتر عبد اللہ بن ابراہیم نے حکومت سنبھالی ۔ رومی سمندر دا جزیرہ سسلی ایہدے جانشین زیادۃ اللہ دے دور ج فتح ہویا ۔ زیادہ اللہ نے 100 بحری جہازاں نوں ایس مہم تے بھیجیا تے کئی معرکےآں توں مگروں جزیرے نوں سلطنت اغالبا دا حصا بنا لیا ۔ ابو مضر زیادۃ اللہ اغالبا ٹبر دا آخری حکمران سی جیہدے دور وچ ابو عبداللہ الشیعی نے اغلبی حکومت دا خاتما کر کے خلافت فاطمیا دی بنیاد رکھی ۔

متعلقہ لیکھ

حوالے