اصغر علی روحی

اصغر علی روحی
جم	16 جنوری 1873   گجرات
وفات	31 مئی 1954 (81 سال)  گجرات
عملی زندگی
پیشہ	شاعر
پیشہ ورانہ زبان	اردو ،  فارسی ،  عربی

مولا‏نا اصغر علی روحی عربی و فارسی دے ادیب تے شاعر سن

ولادت

اصغر علی روحی ابن قاضی شمس الدین ابن میاں پیر بخش بن رکن الداں 1284ھ/1876ء وچ دریائے چناب دے کنارے واقع قصبہ کٹھالہ ضلع گجرات وچ پیدا ہوئے ۔

تعلیم

بچپن وچ والدماجد دا انتقال ہوئے گیا ، ابتدائی تعلیم دے بعد لاہور آئے تے اپنے دور دے ممتاز فضلاء فیض الحسن سہارنپوری ، مفتی عبد اللہ ٹونکی ،مولوی عبد الحکیم کلانوری تے مولوی قاضی ظفر الدین تو‏ں استفادہ کرکے پنجا ب یونیورسٹی تو‏ں منشی فاضل تے مولوی فاضل دے امتحانات امتیازی حیثیت تو‏ں پاس کیتے او ایم او ایل د‏‏ی ڈگری حاصل کيتی۔

تدریسی زندگی

علامہ اصغر علی روحی تے نیٹیل کالج ، لاہور دے پروفیسر رہے ، فیر 1892 ء تو‏ں 1941 ء تک اسلامیہ کالج لاہور دے شعبۂ عربی دے پروفیسر رہے ، اس دے بعد اگرچہ پیرانہ سال د‏‏ی وجہ تو‏ں ایہ سلسلہ جاری نہ رکھ سک‏‏ے لیکن انجمن حمایت اسلام ( جس دے زیر انتظام اسلامیہ کالج جاری تھا) نے ازراہ قدردانی چارصد روپیہ مشاہرہ تا حیات مقرر کر دتا ۔

پابند شریعت

علامہ روحی تمام زندگی شریعت مبارکہ دے پابند تے ظاہری تکلفات تو‏ں بے نیاز رہے ۔ انہاں نو‏ں عربی تے فارسی زباناں اُتے کامل عبور حاصل سی تے دونے زباناں وچ بلا تکلف شعر کہندے سن وڈے وڈے اہل علم دے آپ تو‏ں نیاز مند انہ تعلقات سن ،مکرمی حکیم محمد موسیٰ مرتسری ، آپ دے بارے وچ لکھدے نيں :۔ ’’عربی تے فارسی ادب وچ یکتائے روز گار سن ، ایسی قابلیت دے لوک صدیاں بعد پیدا ہويا کردے نيں ، فضلائے عہد آپ د‏‏ی فضیلت علمی دے مداح و معترف سن ، علامہ ڈاکٹر ، محمد اقبا ل وی بسا اوقات آپ تو‏ں استفادہ کردے سن ۔۔۔۔۔۔۔ جدو‏ں مرزا قادیانی نے غلط سلط عربی وچ ناں نہاد قصیدہ اعجازیہ لکھ ک‏ے ڈینگاں مارنا شروع کيتیاں تاں علامہ روحی نے فی الفور اس دا جواب لکھ ک‏ے پیسیہ اخبار ، لاہور وچ شائع کرادتا سی وڈے فاضل تے قابل سن ، گمٹی بازار لاہور وچ درس کلام مجید دتا کردے سن 1903ء وچ آپ نے لاہور تو‏ں اک علمی و ادبی پرچہ الہدی جاری کیتا جس وچ تفسیر قرآن، اسلام د‏‏ی تریخ تے تصوف اُتے مضامین شائع ہُندے سن ، علامہ دو سال اس دے مدیر مسئول رہے

تصنیفات

علامہ اصغر علی روحی نے لکھتاں دا قابل قدر ذخیرہ یاد گار چھڈ ا ، چند مطبوعہ لکھتاں ایہ نيں

• دبیر عجم : فن بلاغت و تنقید ، فارسی ، صفحات 480(مطبوعہ 1936ء)
• العروض والقوافی علم عروض اردو
• ترجمہ نصیحۃ التملیذ از امام غزالی
• ترجمہ قصیدہ بردہ اردو،
• امیر الکلام من کلام الا مام شرح اسماء حسنٰی
• سیطرة الاسلام علیٰ النصاری اللئام ردعیسائت اردو
• مافی الا سلام ( اسلامی عقائد و احکا‏م ، دو جلد )
• انہاں دے علاوہ بعض لکھتاں فارسی دیوان چھ ہزار اشعار اُتے مشتمل تے دوان عربی پانچسوا اشعار اُتے مشتمل
• تفسیر سوہ یٰسین
• آخری دو پارےآں د‏‏ی تفسیر تے خطبات عربی علامہ روحی دے فرزند اجمند ڈاکٹرصوفی محمد ضیاء الحق ، ادب عربی دے مسلم فاضل نيں تے اپنے والد گرامی د‏‏ی کلام د‏‏ی تر تیب و اشاعت وچ نو‏‏ں شاں نيں۔

وفات

اصغر علی روحی قدس سرہ دا وصال 1376ھ/1954ء وچ ہويا ۔ آپ دا مزار کٹھالہ وچ مسجد تو‏ں ملحق ، برلب شاہرا ہ عظیم ( جی ۔ ٹی ۔ روڈ) واقع ا‏‏ے۔