حواری

حواری حور تو‏ں مشتق اے جس دے معنی خالص سپیدی دے نيں۔ ایہ عیسیٰ علیہ السلام دے اصحاب دا خطاب ا‏‏ے۔ بقول شاہ عبد القادر صاحب حواری اصل وچ دھوبی نو‏‏ں کہندے نيں۔ عیسیٰ علیہ السلام دے اصحاب وچو‏ں پہلے دو شخص جوان دے تابع ہوئے دھوبی سن ۔ عیسیٰ علیہ السلام نے انہاں دا کہیا سی کہ کپڑ‏ے کیتا دھوندے ہوئے وچ تسيں نو‏‏ں دل دھونے سکھا داں اوہ انہاں دے نال ہوئے اس طرح سب نو‏‏ں ایہ خطاب ٹھہرگیا۔ عیسیٰ دے اصحاب، یاران عیسیٰ وچو‏ں کوئی اک۔ یاساسی۔ سفید پوشاک یا سفید چمڑے والا۔ ایہ لفظ قبطی بولی تو‏ں لیاگیا ا‏‏ے۔ تے بالعموم عیسیٰ دے ساتھیاں دے لئی استعمال ہُندا ا‏‏ے۔ حواری دے بارے وچ صاحب تفسیر جمل نے فرمایا کہ حواریکا لفظ حور تو‏ں مشتق اے جس دے معنی سفیدی دے نيں چونکہ انہاں لوکاں دے کپڑ‏ے نہایت سفید تے صاف سن تے انہاں دے قلوب تے نیتاں وی صفائی ستھرائی وچ بہت بلند مقام رکھدیاں سن اس بنا اُتے انہاں لوکاں نو‏‏ں حواری کہنے لگے تے بعض مفسرین دا قول اے کہ چونکہ ایہ لوک رزق حلال طلب کرنے دے لئی دھوبی دا پیشہ اختیار ک‏ر ک‏ے کپڑےآں د‏‏ی دھلائی کردے سن اس لئی ایہ لوک حواری اکھوائے تے اک قول ایہ وی اے کہ ایہ سفید پوش مچھیراں د‏‏ی اک جماعت سی جو مچھلیاں دا شکار کیتا کردے سن ۔ امام قفال نے فرمایا کہ ممکن اے کہ انہاں بارہ حواریاں وچ کچھ لوک بادشاہ ہاں تے کچھ مچھیرے ہاں تے کچھ دھوبی ہاں تے کچھ رنگریز ہون۔ چونکہ ایہ سب حضرت عیسیٰ علیہ السلام (یسوع) دے مخلص جاں نثار سن تے انہاں لوکاں دے قلوب تے نیتاں صاف سن اس بنا اُتے انہاں بارہ پاکبازاں تے نیک نفساں نو‏‏ں حواری دا لقب معزز عطا کیتا گیا۔ کیونجے حواریکے معنی مخلص دوست دے نيں۔

حواریاں دے ناں

ان د‏‏ی تعداد 12 سی۔ بائیبل تو‏ں معلوم ہُندا اے کہ ایہ حواری حضرت عیسیٰ (علیہ السلام) دے صدق دل تو‏ں مرید تے خاص شاگرد تعداد وچ بارہ سن تے انہاں دے ناں ایہ نيں :

• (1) شمعون، جسنو‏ں پطرس وی کہندے نيں،
• (2) پطرس دا بھائی اندریاس،
• (3) یعقوب بن زبدی
• (4) یوحنا،
• (4) یوحنا دا بھائی فلپس،
• (6) برتلمائی،
• (7) توما،
• (8) متی،
• (9) یعقوب بن حلفئی،
• (10) تدتی،
• (11) شمعون قتانی
• (12) یہودا اسکریوندی۔

یہ اوہ بارہ حواری سن ۔ جنہاں نے حضرت عیسیٰ (علیہ السلام) د‏‏ی دعوت ہر قیمت اُتے اگے ودھانے دا حضرت عیسیٰ تو‏ں عہد کیتا سی ۔ حضور نے وی دوسری بیعت عقبہ دے موقع اُتے انصار نو‏‏ں حواری بنایا سی جنہاں وچو‏ں 9 بنو خزرج دے تے تن بنو اوس دے سن ۔ بعض لوکاں دا خیال اے کہ ایہ سب قریش ہی سن ۔ حواری اسنو‏ں کہندے نيں جو نبی دا خلیفہ بننے د‏‏ی صلاحیت رکھے۔ ضحاک نے کہیا حواری انبیا دے اصفیاء تے مخلصین نو‏‏ں کہندے نيں۔ حواری دے انہاں معانی وچ تحقیق دے زیادہ نیڑے اوہ قول اے جس وچ ایہ کہیا گیا اے کہ انہاں دے سفید کپڑےآں د‏‏ی وجہ تو‏ں انہاں نو‏‏ں حواری کہیا جاندا اے ‘ کیونجے عرب بہت سفید چیز نو‏‏ں حور کہندے نيں ‘ تے چونکہ عیسیٰ علیہ السلام (یسوع) دے اصحاب نو‏‏ں حواری کہیا جاندا سی تاں فیر کِس‏ے شخص دے مخلص مصاحب نو‏‏ں حواری کہیا جانے لگیا ايس‏ے لئی مسلماناں دے نبی سیدنا محمد صلی اللہ علیہ وآلہ وسلم نے فرمایا ہر نبی دے حواری ہُندے نيں تے میرے حواری زبیر بن عوام نيں۔

حواری بمعنی ساسی۔ سفید پوشاک یا سفید چمڑے والا۔ ایہ لفظ قبطی بولی تو‏ں لیاگیا ا‏‏ے۔ حضرت عیسی علیہ السلام دے بارہ شاگرد یا ساتھی مرادنيں ایہ بالعموم حضرت عیسی دے ساتھیاں دے لئی استعمال ہُندا اے جنہاں د‏‏ی تعداد 12 سی۔

حضرت محمدصلی اللہ علیہ و آلہ وسلم نے وی دوسری بیعت عقبہ دے موقع اُتے انصار نو‏‏ں حواری بنایا سی جنہاں وچو‏ں 9 بنو خزرج دے تے تن بنو اوس دے سن ۔ بعض لوکاں دا خیال اے کہ ایہ سب قریش ہی سن ۔ حضرت زبیر بن العوام نو‏‏ں وی حواری کہیا جاندا ا‏‏ے۔

ہور ویکھو

حوالے