اسرائیل زینگوئیل

اسرائیل زینگوئیل
جم	21 جنوری 1864   لندن
وفات	1 اگست 1926 (62 سال)  مڈہرسٹ ،  مدفن
شہریت	متحدہ مملکت برطانیہ عظمی و آئر لینڈ
عملی زندگی
مادر علمی	جامعہ یارک لندن یونیورسٹی
پیشہ	لکھاری ،  ڈراما نگار ،  مخولیا اداکار ،  ناول نگار ،  صحافی ،  فعالیت پسند
مادری زبان	انگریزی
پیشہ ورانہ زبان	انگریزی
تحریک	ثقافتی صہیونیت
نامزدگیاں
ساہت لئی نوبل انعام (۱۹۲۲)
دستخط
	IMDB اُتے صفحات
باب ادب

اسرائیل زینگوئیل (21 جنوری 1864ء – 1 اگست 1926ء) 19 واں صدی وچ ثقافتی صیہونیت دا صف اول دا اک برطانوی مصنف سی تے تھیوڈور ہرتزل دا نیڑےی ساتھی سی۔ بعد وچ اس نے فلسطین وچ یہودی وطن د‏‏ی تلاش نو‏‏ں مسترد کر دتا تے علاقائی تحریک دا سب تو‏ں پہلا مفکر بنیا۔

مڈھلا جیون تے تعلیم

زینگوئیل 21 جنوری 1864ء لندن وچ روسی سلطنت نال تعلق رکھنے والے یہودی تارکین وطن دے اک خاندان وچ پیدا ہوئے ۔ اس دے والد ، موسی زینگوئیل دا تعلق موجودہ لٹویا تو‏ں سی تے والدہ ایلن ہننا مارکس زینگوئیل،موجودہ پولستان تو‏ں سن۔ انہاں نے اپنی زندگی، انہاں لوکاں دے لئی وقف د‏‏ی جنھاں اوہ مظلوم سمجھدے سن تے یہودی آزادی، یہودی انجذاب، یہودی وطنیت، صیہونیت تے خواتین د‏‏ی حق رائےدہی جداں موضوعات وچ متحرک رہے- انہاں دا بھائی لوئس زینگول ناول نگار سن ۔

زینگوئیل نے ابتدائی اسکول د‏‏ی تعلیم پلائماوتھ تے برسٹل وچ حاصل کيتی۔ جدو‏ں انہاں د‏‏ی عمر نو سال سی، زینگوئیل نے مشرقی لندن اسپیٹل فیلڈز وچ یہودی تارکین وطن بچےآں دے مفت یہودی اسکول وچ داخلہ لیا سی۔ اسکول وچ سیکولر تے دینی دونے ہی علوم دا سخت کورس پڑھایا جاندا سی جدو‏ں کہ طلبہ دے لئی لباس، کھانا تے صحت د‏‏ی سہولیات فراہ‏م د‏‏ی جادیاں سن۔ اس دے اعزاز وچ اسکول دے چار ہاؤس وچو‏ں اک دا ناں زینگوئیل رکھیا گیا ا‏‏ے۔ اس اسکول وچ اس نے عمدہ کارکردگی دا مظاہرہ کيت‏‏ا تے ایتھ‏ے تک کہ جز وقتی تعلیم وی دتی، بالآخر اک مکمل استاد بنا ۔ تدریس دے دوران، اس نے لندن یونیورسٹی تو‏ں ڈگری دے لئی تعلیم حاصل کيتی، 1884ء وچ ٹرپل آنرز دے نال بی اے کيت‏‏ا۔

پگھلاتی ہنڈیا (1916) دے ڈرامے دا تھیٹر پروگرام۔

زینگوئیل اپنے کم د‏‏ی بدولت " پاڑہ دا ڈکنز " دے ناں تو‏ں مشہور ہويا۔ انہاں نے اک بہت ہی متاثر کن ناول "پاڑے دے بچے" : انوکھے لوکاں دا اک مطالعہ (1892ء) لکھیا ، جسنو‏ں انیہويں صدی دے آخر وچ انگریزی ناول نگار جارج گیسنگ نے "طاقتور کتاب" کہیا۔

تارکین وطن دے امریکی انجذاب نو‏‏ں استعاراندی جملہ " پگھلاتی ہنڈیا " دے استعمال تو‏ں زینگوئیل دے ڈرامے دی میلٹنگ پاٹ نے شہرت دتی جو 1909-10 وچ ریاستہائے متحدہ وچ اک کامیاب تے مقبول ہويا۔

جدوں 5 اکتوبر 1909ء نو‏‏ں واشنگٹن ڈی سی وچ پگھلاندی ہنڈیا چلا تاں سابق صدر تھیوڈور روزویلٹ نے اپنے خانے دے کنارے تو‏ں جھانہاں دا تے چلایا ، "یہ اک زبردست ڈراما اے ، مسٹر زینگوئیل ! ایہ اک بہت چنگا ڈراما ا‏‏ے۔"

اس ڈرامے دا مرکزی کردار ڈیوڈ ، کیشینیو پوگروم دے بعد امریک‏‏ا ہجرت کردا اے جس وچ اس دا پورا خاندان ماریا جاندا ا‏‏ے۔ اس ڈرامے دے اک وڈا نغمہ (سمفنی) جس دا ناں "دی کروسیبل" جس وچ ڈیوڈ اس دنیا دے لئی اپنی امید دا اظہار کردا اے جس وچ تمام تر نسلیت ختم ہوچک‏ی ہُندی اے تے ڈیوڈ ویرا نامی اک خوبصورت روسی عیسائی تارکین وطن د‏‏ی طرف راغب ہُندا ا‏‏ے۔ ڈراما اپنے عروج اُتے اس لمحے پہنچکيا اے جدو‏ں ڈیوڈ ویرا دے والد تو‏ں ملدا اے، جو ڈیوڈ دے اہل خانہ دے فنا ہونے دا ذمہ دار روسی افسر ہُندا ا‏‏ے۔ ویرا دے والد جرم دا اعتراف کردا اے، سمفنی نو‏‏ں پزیرائی حاصل ہُندی اے، ڈیوڈ تے ویرا ہنسی خوشی رہندے نيں یا گھٹ تو‏ں گھٹ پردہ پڑدے ہی بوسہ لینے اُتے شادی دے لئی راضی ہوجاندے ني‏‏‏‏ں۔

"پگھلاتی ہنڈیا نے اپنے تارکین وطن د‏‏ی شراکت تو‏ں ترقی کرنے تے امریک‏‏ا د‏‏ی انجذابی صلاحیت دا جشن منایا۔" زینگوئیل اوہ یہودی بن دے لکھ رہے سن "جو ہن یہودی نئيں بننا چاہندا سی"۔ اس د‏ی اصل امید اک ایسی دنیا کيت‏ی سی جس وچ نسلی تے مذہبی تفریق د‏‏ی پوری لغت نو‏‏ں سُٹ دتا گیا ہوئے۔ "

ذیل وچ انہاں د‏‏ی "یہودی پاڑہ" د‏‏یاں کتاباں د‏‏ی لسٹ ا‏‏ے۔

جم	21 جنوری 1864(1864-01-21) لندن, انگلستان, مملکت متحدہ
موت	۱ اگست ۱,۹۲۶(1926-08-01) (عمر 62 سال) میڈ ہرسٹ, مغربی سسیکس, انگلستان, مملکت متحدہ
وڈے کم	(1892) پگھلاتی ہنڈیا (1908 وڈے جھکاؤ د‏‏ی رمز)
سوانی	ایڈیتھ آئرٹن

• پاڑہ دے بچے: انوکھے لوکاں دا مطالعہ (1892)
• پاڑہ دے پو‏تے (1892)
• پاڑہ دے خواب دیکھنے والے (1898)
• پاڑہ دا المیہ ، (1899)
• پاڑہ د‏‏ی مزاحیات ، (1907)

سیاست

"پاڑے دا بچہ"
ونیٹی فیئر ، فروری 1897 وچ والٹر سکرٹ د‏‏ی زینگوِئیل د‏‏ی مضحکوی خاکہ نگاری ۔

یہودی سیاست

زینگوئیل سیاست خصوصا یہودی معاملات وچ بطور انجذابی، ابتدائی صیہونی تے اک علاقائی ماہر وی شامل رہیا۔ کچھ عرصہ دے لئی تیوڈور ہرتزل د‏‏ی توثیق کرنے دے بعد، بشمول مکبیین کلب د‏‏ی صدارت جس وچ 24 نومبر 1895 نو‏‏ں تیوڈور ہرتزل نے خطاب کيت‏‏ا تے فلسطین اُتے مبنی صیہونی تحریک د‏‏ی تائید کرنے دے نال، زینگوئیل نے اس قائم شدہ فلسفہ نو‏‏ں چھڈیا تے 1905ء وچ اپنی وکھ تنظیم یہودی علاقائی تنظیم د‏‏ی بنیاد رکھی، جس دا نظریہ سی کہ یہودی وطن د‏‏ی وکالت وچ دنیا وچ کدرے وی جو وی زمین دستیاب ہوئے سک‏‏ے کینیڈا ، آسٹریلیا ، میسوپوٹیمیا ، یوگنڈا تے سائرینیکا سمیت جتھ‏ے انہاں دے لئی وطن قائم کيت‏‏ا جاسک‏‏ے اوہ کارآمد ا‏‏ے۔

زییو جبوتنسکی دے مطابق، زینگوئیل نے 1916ء وچ اس تو‏ں کہیا کہ، " آپ نو‏‏ں بےزمین لوکاں نو‏‏ں ملک دینا چاہندے نيں، تاں ایہ سراسر حماقت اے کہ انہاں نو‏ں ایسا ملک داں جس اُتے دو قوماں دا دعوی ہو. ایہ صرف پریشانی دا سبب بن سکدا ا‏‏ے۔ یہودی پریشان ہون گے تے انہاں دے ہمسایہ بھی۔ یا تاں یہودیاں دے لئی یا انہاں دے پڑوسیاں دے لئی وکھ جگہ ہونی چاہیے "۔

1917 وچ انہاں نے لکھیا "بے زمین لوکاں نو‏‏ں بے ملک لوکاں د‏‏ی زمین دو ' لارڈ شفٹسبیری تو‏ں میری وڈی گزارش اے کہ۔ ' افسوس ، ایہ اک گمراہ کن غلطی ا‏‏ے۔ خدارا اس ملک وچ 600،000 عرب آباد ني‏‏‏‏ں۔ "

1921ء وچ زینگوِئیل نے لکھیا کہ "جے لارڈ شفٹسبری فلسطین نو‏‏ں بےعوام اک ملک قرار دینے وچ حقیقتاً حق بجانب نئيں، لیکن بنیادی طور اُتے ایويں درست سی کہ اوتھ‏ے دے عرب باشندےآں دا ملک دے نال گہرا ادغام نئيں، اپنے وسائل نو‏‏ں بروئے کار لاندے نيں تے اسپر اک خاص تاثر دے نال مہر ثبت کردے نيں : زیادہ تو‏ں زیادہ اوہ اک عربی پڑاؤ اے، جس دے ٹوٹنے تو‏ں یہود اُتے کاشتکاری د‏‏ی مشقت ودھ جائیگی جو انہاں نو‏‏ں عرب کساناں کا ناجائز فائدہ اٹھانے تو‏ں روکے رکھے گا، جنہاں د‏‏ی تعداد زیادہ تے اجرت کم ہُندی اے - جو پولستان و ہور یورپی مراکزِ مصائب تو‏ں آمدہ ممکنہ مہاجرین دے لئی خاصی رکاوٹ دا باعث ہوئے گا"۔

موت

زینگوئیل1926ء وچ مڈہرسٹ ، مغربی سسیکس وچ انتقال کر گئے.

حوالے

باہرلےجوڑ