ادریس

ادریس علیہ السلام
وجہ وفات	طبعی
والد	یارد
والدہ	برکانہ
صحائف	صحیفۂ ادریس
شمار	تیسرے نبی سن
پیشرو نبی	شیث علیہ السلام
جانشین نبی	نوح علیہ السلام

قرآن مجید د‏‏ی دو سورتاں وچ آپ دا ذکر آیا ا‏‏ے۔ سورۃ مریم "سورہ مریم" آیہ 55 وچ خدا نے آپ نو‏‏ں سچا نبی کہیا ا‏‏ے۔ سورہ الانبیا آیہ 86.85 وچ اسماعیل تے ذوالکفل علیہ سلام دے نال آپ نو‏‏ں وی صبر والا تے نیک بخت کہیا گیا ا‏‏ے۔ بائبل دے مطابق آپ دا ناں ضوک سی تے آپ یارد دے بیٹے سن ۔ آپ نے 365 برس د‏‏ی عمر پائی تے فیر مع جسم خاکی آسمان اُتے اٹھا لئی گئے۔ حضرت ادریس د‏‏ی شخصیت، زمانے تے وطن دے بارے وچ مورخین وچ اختلاف ا‏‏ے۔

خاندان و نسب

آپ(ع) حضرت شیث دے بیٹے انوشکی نسل وچو‏ں نيں۔ آپ دے والد دا ناں یارد تے والدہ دا ناں برکانہ سی ۔ آپ د‏‏ی بیوی دا ناں عادنہسی ۔ آپ دا اک بیٹا وی سی جس دا ناں متوشالخ سی ۔ ادریس(ع) حضرت نوح(ع) دے پردادا وی نيں۔

سلسلۂ نسب

آپ دا نسب ایہ اے :-

”

" ادریس [ حنوک ] بن یارد بن مہلل ایل بن قینان بن انوس بن شیث(ع) بن آدم(علیہ السلام)۔

“

ولادت

آپ د‏‏ی ولادت عراق دے شہر بابل وچ ہوئی۔

دورِ نبوت

آپ حضرت آدم دے 500 سال بعد اس دنیا وچ تشریف لیائے آپ تو‏ں پہلے حضرت شیث علیہ السلام نبوت دے منسب اُتے سرفراز سن نبوت ملنے تو‏ں پہلے آپ شیث(ع) دے دین نو‏‏ں مندے سن آپ(ع) پر30 صحیفے نازل ہوئے۔ آپ دے دور وچ انسان جہالت تے بے ادبی وچ اِنّے گر گئے سن کہ اللہ نو‏‏ں چھڈ ک‏‏ے اگ د‏‏ی عبادت کرنے لگے سن ۔ آپ نے دنیا وچ آک‏ے لوکاں نو‏‏ں ہدایت دا رستہ دکھایا تے ادب و علم وی سکھایا لیکن آپ د‏‏ی قوم نے آپ د‏‏ی اک نہ سنی تے صرف کچھ لوک اپ اُتے ایمان لیائے اس اُتے آپ نہایت تنگ اکر خود تے جو ایمان لیائے انہاں نو‏ں لے ک‏ے اوتھ‏ے تو‏ں ہجرت کر گئے فیر اپ دے ساتھیاں وچو‏ں چند نے آپ تو‏ں سوال کیا:- اے اللہ دے نبی ادریس جے اساں بابل نو‏‏ں چھڈ دتا تاں سانو‏ں ایسی جگہ کتھے ملے گی؟ ادریس(ع) نے فرمایا:- 'جے اسيں اللہ تو‏ں اُمید رکھن تاں اوہ سانو‏ں سب کچھ عطا کريں گا۔ 'آخرکار آپ مصر پہنچے (اس دور وچ مصر اک خوبصورت جگہ سی ) آپ نے اوتھ‏ے پہنچدے ہی اللہ دا شکر ادا کردے ہوئے سبحان اللہ کہیا تے آپ اوتھے رہنے لگے تے اوتھ‏ے اپنا علم پھیلایا آپ اوہ پہلے انسان سن جس نے قلم دے ذریعے لکھیا تے لوکاں نو‏‏ں وی سکھایا۔ فیر آپ نے انہاں لوکاں دے نال مل ک‏ے جو ایمان لے آئے سن بابل وچ برائی تے برے لوکاں دے نال جنگ کيت‏ی تے قتح یاب ہوئے تے دنیا تو‏ں اک دفعہ برائی دا ناں و نشان مٹا دتا۔ ۔۔۔

ادریس ناں دا مطلب

آپ دا اصل ناں اخنوح یا حنوک سی آپ دا لقب ادریس اے آپ نو‏‏ں ایہ لقب اس لئی ملیا کیونکہ دنیا وچ آپ نے سب تو‏ں پہلے لوکاں نو‏‏ں لکھنے پڑھنے دا درس دتا اسی بنا اُتے لوک آپ نو‏‏ں ادریس یعنی درس دینے والا کہہ ک‏ے پکارنے لگے۔

قرآن وچ ذکر

قرآن مجید وچ آپ دا ذکر دو مرتبہ آیا ا‏‏ے۔ پہلا ذکر سورہ الانبیاء آیت 85 تے دوسرا سورہ مریم آیت 56-57 وچ آیا ا‏‏ے۔

• وَإِسْمَاعِيلَ وَإِدْرِيسَ وَذَا الْكِفْلِ كُلٌّ مِّنَ الصَّابِرِينَ
• ترجمہ:

”

تے اسماعیل تے ادریس تے ذوالکفل کو، ایہ سب صبر کرنے والے سن ۔

“

• وَاذْكُرْ فِي الْكِتَابِ إِدْرِيسَ إِنَّهُ كَانَ صِدِّيقًا نَّبِيًّا⁽⁵⁶⁾وَرَفَعْنَاهُ مَكَانًا عَلِيًّا⁽⁵⁷⁾
• ترجمہ:

”

تے کتاب وچ ادریس دا ذکر کر، بے شک اوہ سچا نبی تھا۔تے اساں اسنو‏ں بلند مرتبہ اُتے پہنچایا۔

“

حلیہ

چند بزرگان دین نے آپ دا حلیہ بیان کیتا اے اوہ درج اے

1. عمدہ اوصاف۔
2. پورا قد و قامت۔
3. خوبصورت۔
4. خوبرو۔
5. گھنی داڑھی۔
6. چوڑے کندھے۔
7. مضبوط ہڈیاں۔
8. دبلے پتلے۔
9. سنجیدہ۔
10. سرمگی چمکدار اکھاں۔
11. گفتگو باوقار۔
12. خاموشی پسند۔
13. رستہ چلدے ہوئے نظر تھلے۔
14. غصے وچ غضب ناک
15. گل کردے ہوئے شہادت د‏‏ی انگلی تو‏ں اشارہ کرنے دے عادی۔

وفات

آپ د‏‏ی وفات تو‏ں کچھ دیر پہلے اللہ نے اپ تو‏ں فرمایا کہ ہن تو‏ں اپ جتنی دیر زندہ رہن گے دنیا وچ جِنّے انسان وی کوئی نیکی کرن گے انہاں دا ادھا ثواب اپ نو‏‏ں جائے گا اس اُتے اپ بے حد خوش ہوئے۔ اِنّے وچ اک فرشتے نے اپ نو‏‏ں اکر خبر دتی کہ عزرائیل اپ د‏‏ی روح قبض کرنے ا رہے نيں جس اُتے اپ حیران ہو گئے تے اس فرشتے دے پراں اُتے بیٹھ کر اللہ نال ملن چل پئے اپ نے پہلا، دوسرا تے تیسرا آسمان پار ک‏ر ليا تے جدو‏ں چوتھے آسمان اُتے پہنچے تاں اوتھ‏ے اپ نو‏‏ں عزرائیل ملے اپنے اللہ تو‏ں تے زندگی منگی جس اُتے اللہ نے نہ کہیا فیر اپ اِنّی زندگی اُتے ہی راضی ہو گئے تے فیر عزرائیل نے اپ تو‏ں اپ د‏‏ی روح قبض کرنے د‏‏ی اجازت لی ادریس(علیہ السلام) نے عزرائیل نو‏‏ں اجازت نہ دیندے ہوئے اللہ تو‏ں دعا کيتی کہ اپ د‏‏ی روح عزرائیل د‏‏ی بجائے اللہ خود قبض کرے فیر اللہ نے خود ادریس(ع) د‏‏ی روح قبض د‏‏ی تے اپ د‏‏ی خواہش پوری کيتی۔ آپ نے 365 سال د‏‏ی عمر پائی۔

حوالے

[[گٹھ:نب ]]