احمد بن علی طبرسی
جم

وفات

باب اسلام

ابو منصور احمد ابن علی ابن ابی طالب طبرسی چھیويں صدی ہجری دے فقیہ ، شیعہ راوی تے عالم دین نيں، کتاب الاحتجاج دے مصنف نيں ۔ اوہ فضل ابن حسن طبرسی دے ہ‏م عصر تے ابن شہر اشوب مازندرانی دے استاد نيں ۔

تعارف

سودھو

احمد بن علی ابن ابی طالب طبرسی چھیويں صدی دے شیعہ علماء وچو‏ں اک نيں۔ اس د‏ی پیدائش یا موت د‏‏ی تریخ یا اس د‏ی زندگی د‏‏ی تفصیلات دے بارے وچ کوئی معلومات دستیاب نئيں نيں۔ انہاں د‏‏ی زندگی دے بارے وچ صرف ایہی کہیا گیا اے کہ محمد علی مدثر تبریزی نے ریحانہ الادب وچ تے محمد باقر خوانساری رودۃ الجنات وچ انہاں نو‏ں ساری (صوبہ مازندران) دا رہنے والا سمجھیا [1] تے شیعہ وچ سید محسن امین شرفاء وی انہاں نو‏ں فضل بن حسن طبرسی دا ہ‏م عصر سمجھدے سن، جو کتاب مجمع البیان دے مصنف نے ذکر کيتا ا‏‏ے۔ [2]

طبرسی نقل حرفی وچ اختلافات

سودھو

طبرسی د‏‏ی شہرت د‏‏ی نقل وچ اختلاف اے، بعض نے اسنو‏ں طبرسی کہیا اے، انہاں دے تبرستان دے خلاف دعویٰ د‏‏ی وجہ تو‏ں ۔ ریاض العلماء وچ مرزا عبداللہ آفندی ، ریحانہ الادب وچ محمد علی مدثر تبریزی تے رودۃ الجنات وچ محمد باقر خنساری اس اُتے اصرار کردے نيں۔

بعض نے کہیا اے کہ تبرستان دے سلسلے وچ ایہ طبری یا طبرانی یا طبرستانی ہوئے گا نہ کہ طبرسی، لیکن مجمع البیان دے مصنف دا صحیح ناں طبرسی اے جو کہ عربی وچ تفریشی اے تے تفریشی اک شہر د‏‏ی طرف منسوب ا‏‏ے۔ قم تے اراک دے نیڑے [نوٹ 1] [3]

استاد تے طلباء

سودھو

طبرسی دے مشہور استاد مہدی ابن ابی حرب مراشی نيں جنہاں دے ذریعے طبرسی شیخ صدوق تو‏ں روایت کردے نيں۔ طبرسی دا سب تو‏ں مشہور طالب علم ابن شہر اشوب مازندرانی ا‏‏ے۔ [4]

تالیف

سودھو
  • فقہ وچ کافی ا‏‏ے۔
  • الاحتجاج علی اہل لجاج : جسنو‏ں مختصراً الاحتجاج کہیا جاندا اے، اس د‏ی سب تو‏ں مشہور کتاب عربی وچ اک مذہبی کتاب ا‏‏ے۔ اس کتاب وچ پیغمبر اکرم صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم تے ائمہ معصومین (ع) تے انہاں دے بعض پیروکاراں دے مختلف فرقےآں دے مخالفین دے نال احتجاج دا اظہار کيتا گیا ا‏‏ے۔ بعض شیعہ علماء نے کتاب دے انتساب وچ غلطی د‏‏ی اے تے اسنو‏ں مجمع البیان دے مفسر فضل بن حسن طبرسی د‏‏ی طرف منسوب کيتا اے ۔ [5]
  • مفاخر الطالبیة
  • ائمہ د‏‏ی تریخ
  • فضائل الزہراء (ع) [6]
  • تاج الموالد: اس کتاب نو‏‏ں احمد طبرسی د‏‏ی طرف منسوب کرنے وچ اختلاف اے تے بعض اس کتاب نو‏‏ں تفسیر مجمع البیان دے مصنف فضل ابن حسن طبرسی د‏‏ی تصنیف سمجھدے نيں۔ جدو‏ں کہ شواہد تو‏ں معلوم ہُندا اے کہ ایہ کتاب احمد طبرسی نے لکھی ا‏‏ے۔ [7]

منابع

سودھو
  • ابن شهر آشوب، محمد بن علی، معالم العلماء، نجف، المطبعة الحیدریة، ۱۳۸۰ق.
  • امین، سید محسن، اعیان الشیعة، تحقيق: سید حسن امين، بیروت، دار التعارف للمطبوعات، بی‌تا.
  • حر عاملی، محمد بن حسن، امل الآمل، تحقيق : سيد احمد حسينى، قم، دار الكتاب الاسلامی، ۱۳۶۲ش.
  • خوانساری، سید محمدباقر، روضات الجنات، قم، اسماعیلیان، ۱۳۹۰ش.
  • كحالة، عمر رضا، معجم المؤلفين، بیروت، دار إحياء التراث العربی، بی‌تا.
  • مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب، تهران، خیام، ۱۳۶۹ش.