احسان
فائل:Daily-Ahsaan-Lahore-Annual-Edition-20-Oct-1936.jpeg
روزنامہ احسان لاہور سالنامہ 20 اکتوبر 1936ء
قسمہفت روزہ
ہیئتبراڈشیٹ
مالکملک نور الہٰی
بانیملک نور الہٰی
مدیرمرتضٰی احمد خان میکش
چراغ حسن حسرت
باری علیگ
وقار انبالوی
آغاز1934ء
زباناردو
صدر دفترلاہور، صوبہ پنجاب (برطانوی ہند)
تعداد اشاعت3400 (1945ء-46)

احسان برطانوی راج وچ 1934ء نو‏‏ں لاہور تو‏ں جاری ہوݨ والا اردو بولی دا اخبار سی۔ اسنو‏ں ملک نور الہٰی نے جاری کيتا۔ قیام پاکستان دے بعد تک جاری رہیا۔ مرتضٰی احمد خان میکش، چراغ حسن حسرت ، باری علیگ، انعام اللہ خان ناصر تے وقار انبالوی جداں نابغہ روزگار احسان د‏‏ی ادارت تو‏ں وابستہ سن ۔[۱][۲]

روزنامہ احسان دے دفتر نو‏‏ں ایہ اعزاز وی حاصل ہويا کہ دفتر وچ ٹیلی پرنٹر نصب ہويا تے 21 مارچ 1940ء نو‏‏ں قائد اعظم نے اس دا افتتاح کيتا۔ ایہ بر صغیر دا پہلا اردو اخبار سی جس نے ٹیلی پرنٹر نصب کرایا، ورنہ دوسرے اردو اخباراں نو‏‏ں خبر رساں ایجنسیاں دستی خبراں بھیجتی سی۔ مجلس احرار نے قادیانیاں دے خلاف جو تحریک شروع د‏‏ی اس وچ اس اخبار نے سرگرمی تو‏ں حصہ لیا۔ مسلماناں دے اخباراں وچو‏ں سیاست تے انقلاب نے احسان د‏‏ی پالیسیاں د‏‏ی مخالفت کيتی۔ ہندوواں دے اخبارات وچو‏ں ملاپ تے پرتاب نے اس د‏ی شدید مخالفت وچ ایڑی چوٹی دا زور لگایا۔ پرتاب تے ملاپ دے نال نوک جھوک مستقلاً ہُندی رہندی سی علامہ اقبال، مرتضٰی احمد خان میکش، باری علیگ، چراغ حسن حسرت، حاجی لق لق، وقار انبالوی، محمود نظامی، اشرف خان عطا، شیر محمد سہیل، حاجی صالح محمد صدیق، احمد ندیم قاسمی، مجید لاہوری، راجہ مہدی علی خان، مقبول احمد، قتیل شفائی، ساحر بریلوی، عطاء اللہ سجاد و ہور حضرات اس وچ لکھدے سن ۔ چراغ حسن حسرت دے مطائبات دا سلسلہ سند باد جہازی بہت مقبول ہويا۔ باری علیگ اس وچ گرد و پیش دے عنوان تو‏ں حالات حاضرہ اُتے تبصرہ کردے سن ۔[۳] 1940ء تو‏ں پہلے پنجاب وچ جدو‏ں اخبارات نے مسلم لیگ دے موقف د‏‏ی بھرپور ترجمانی د‏‏ی تے قائد اعظم محمد علی جناح دے افکار نو‏‏ں عوام تک پہنچایا انہاں وچ روزنامہ احسان سر لسٹ ا‏‏ے۔ احسان فنی لحاظ تو‏ں اک پائے دا اخبار سی، خبریت تے ڈسپلے دے لحاظ تو‏ں وی ایہ اچھے اخباراں وچ شمار ہُندا سی۔ اس وچ خبراں نوعیت دے لحاظ تو‏ں وکھ وکھ کالماں وچ دتی جاندی سی اس د‏ی ہفتہ وار اشاعت با تصویر ہُندی سی روزنامہ احسان نے بچےآں تے سواݨیاں دے لئی وی وکھ صفحات دے اجرا دا سلسلہ شروع کيتا۔ [۴] 1946ء-1945ء د‏‏ی سرکاری رپورٹ دے مطابق رونامہ احسان د‏‏ی اشاعت 3400 سی[۵]

حوالے

سودھو
  1. ڈاکٹر مسکین علی حجازی، پنجاب وچ اردو صحافت، مغربی پاکستان اردو اکیڈمی لاہور، 1995ء، ص 370
  2. ڈاکٹر عبد السلام خورشید، صحافت پاکستان و ہند وچ ، مجلس ترقی ادب لاہور، 2016ء، ص 456
  3. پنجاب وچ اردو صحافت، ص 373
  4. پنجاب وچ اردو صحافت، ص 376
  5. پنجاب وچ اردو صحافت، ص 432