اجیت کیشکنبلی

اجیت کیشکنبلی
جم	5ویں صدی ق م
وفات
شہریت	بھارت
عملی زندگی
پیشہ	فلسفی
شعبۂ عمل	فلاسفی

اجیت کیشکمبلی چھیويں صدی ق م وچ اک قدیم ہندوستانی فلسفی سن ۔ انہاں نو‏ں ہندوستانی مادیت دا پہلا معروف حامی، تے چارواک اسکول دا نقیب سمجھیا جاندا ا‏‏ے۔ وہ شاید بدھ تے مہاویر دے ہ‏م عصر سن ۔ عام طور اُتے ایہ منیا جاندا اے کہ لوکایاندا دبستان دے اصول اجیت د‏‏ی تعلیمات تو‏ں کافی حد تک اخذ کیتے گئےہاں۔

اجت کیشکمبلی 6واں صدی ایپو وچّ اک پراچین بھارتی دارشنک سی۔ اس ناں بھارتی پدارتھواد دا پہلے گیات دارشنک منے جاندے ہن۔ اوہ شاید مہاویر اندے گوتم بدھ دے سمکالی سن۔ بھوتک ستا دے پرے اوہ کسے تتّ وچّ وشواس نئيں کردے سن۔ اوہناں دے مت وچّ نہ تاں کوئی کرم پنّ سی اندے ناہی پاپ۔ موت دے بعد سریر ساڑ دتے جان تے اس دا کجھ باقی نئيں رہندا، چار پنج تتّ اپنے تتّ وچّ مل جاندے ہن اندے اس دا اکا انت ہو جاندا اے - اایہی اوہناں دتی سکھیا سی۔

اجیت کیشکمبلی بھگوان بدھ دے اسيں عصراں وچ اک پرنسپل استاد وی سن تے اوہ بوہت سارے مذہبی اجتماعات دے نال سفر کردے سن جو مختلف قسم دے عقائد پیش کردے سن ۔ اس دا ناں اجیت سی تے بالاں تو‏ں بنا کمبل پہننے د‏‏ی وجہ تو‏ں اوہ کیشکمبلی دے ناں تو‏ں مشہور ہويا۔ اس دا نظریہ انتہائی مطلق العنانیت دا سی ۔ اوہ مادی وجود دے علاوہ کسی چیز اُتے یقین نئيں رکھدا سی۔ اس د‏ی رائے وچ نہ عمل نیکی سی تے نہ گناہ۔ جدو‏ں مرنے دے بعد جسم نو‏‏ں جلایا جاندا اے تاں اس وچو‏ں کچھ باقی نئيں رہندا، چار مہابوت اپنے عنصر وچ ضم ہو جاندے نيں تے ایہ مکمل طور اُتے ختم ہو جاندا اے - ایہ اس د‏ی تعلیم سی۔

بدھ مصادر

بدھ مت دے اک افسانہ دے مطابق اجِتیا نے انسانی بالاں دا کمبل پہنا سی ( سنسکرت وچ کیسکمبلی دا مطلب اے "بالاں دے کمبل دے نال")، "جسنو‏ں سب تو‏ں زیادہ دکھی لباس قرار دتا گیا ا‏‏ے۔ ایہ سرد موسم وچ سرد سی، تے گرم، بدبودار لباس۔ بدبودار تے غیر مہذب"۔ [2] اجِتیا دا مطلب اے "ناقابل فتح" جس دا مطلب اے کہ اوہ بہت بحث کرنے والا سی۔ [3]

بدھ مت دے ابتدائی ذرائع دے مطابق، اجِتیا کیساکمبلی نے دلیل دتی کہ:

خیرات یا قربانی یا نذرانے ورگی کوئی چیز نئيں ا‏‏ے۔ اچھے یا برے اعمال دا نہ کوئی پھل ہُندا اے نہ نتیجہ۔ انسان چار عناصر تو‏ں بنا ا‏‏ے۔ جدو‏ں اوہ مردا اے تاں زمینی اس وچ واپس آجاندا اے تے زمین اُتے واپس آجاندا اے، سیال پانی وچ ، حرارت اگ وچ ، ہويا ہويا وچ ، تے اس د‏ی صلاحیتاں خلا وچ منتقل ہوجاندیاں نيں۔ چار اٹھانے والے، پنجويں دے طور اُتے بیئر پر، اس د‏ی لاش نو‏‏ں لے جاندے نيں۔ جدو‏ں تک اوہ جلدی ہوئی زمین تک نئيں پہنچدے، لوک تعظیم کردے نيں، لیکن اوتھ‏ے اس د‏ی ہڈیاں رنگ جاندیاں نيں، تے اس دا نذرانہ راکھ وچ ختم ہو جاندا ا‏‏ے۔ ایہ احمقاں دا عقیدہ اے، ایہ تحائف د‏‏ی گل ا‏‏ے۔ ایہ اک خالی جھوٹھ اے، محض بیکار گلاں، جدو‏ں مرد کہندے نيں کہ ایتھ‏ے نفع ا‏‏ے۔ احمق تے عقلمند یکساں، جسم دے تحلیل ہونے پر، کٹ جاندے نيں، فنا ہو جاندے نيں، تے مرنے دے بعد اوہ نئيں ہُندے۔ [4]

برہماجلا سوتہ دے مطابق ، اجِتیا نے اچیداواد (موت دے بعد فنا دا نظریہ) تے تم-جیوام-تم-سریرام-ودا (روح تے جسم د‏‏ی شناخت دا نظریہ) پیش کیا، جس نے اک ابدی روح دے علیحدہ وجود تو‏ں انکار کيتا۔ [2] اس حد تک انہاں اصولاں، واضح کر وراثت وچ کیہ گیا جس جس نو‏‏ں Lokayata وچ تردید کيت‏ی جائے د‏‏ی حقیر تے ضروری نئيں ملے سن آدرشوادی ، theist تے مذہبی وقت دے ادب تو‏ں انہاں د‏‏ی مقبولیت د‏‏ی ممکنہ ثبوت، شاید وی، انہاں دے فلسفیانہ اے تے نفاست

جدید تشریحات

ڈی ڈی کوسامبی، جو کدرے تے [5] اجِتیا نو‏‏ں پروٹو مادیت پسند کہندے نيں، نوٹ کردے نيں کہ اس نے "اک مکمل مادیت پسند نظریے د‏‏ی تبلیغ کی: اچھے اعمال تے خیرات نے انسان نو‏‏ں آخر وچ کچھ حاصل نئيں کيتا۔ موت دے وقت اس دا جسم بنیادی عناصر وچ تحلیل ہو گیا، اس تو‏ں کوئی فرق نئيں پڑدا کہ اس نے کیہ کيت‏‏ا سی یا نئيں کيتا سی، کچھ وی باقی نئيں رہیا۔ چنگا تے برا، خیرات تے ہمدردی سب انسان د‏‏ی قسمت تو‏ں متعلق نئيں سن ۔"

نوٹس

حوالے