ابو شیخ اصفہانی
| محدث | |
|---|---|
| ابو شیخ اصفہانی | |
| (عربی وچ: أبو الشيخ الأصبهاني) | |
| معلومات شخصیت | |
| پیدائشی نام | (عربی وچ: عبد الله بن مُحمَّد بن جعفر بن حيَّان الأصبهاني) |
| جم | سنہ 887 [۱] |
| تاریخ وفات | سنہ 979 (91–92 سال)[۱]
|
| وجہ وفات | طبعی موت |
| شہریت |  ایران
|
| کنیت | ابو محمد |
| مذہب | اسلام |
| فرقہ | اہل سنت |
| عملی زندگی | |
| ابن حجر دی رائے | ثقہ |
| ذہبی دی رائے | ثقہ ، امام ، حافظ |
| استاد | ابن ابی عاصم ، حافظ ابو بكر بزار ، ابو خلیفہ جمحی ، ابویعلیٰ موصلی ، ابو عروبہ حرانی ، ابو قاسم بغوی |
| نمایاں شاگرد | ابوبکر بن مردویہ ، ابو سعید نقاش |
| پیشہ | مورخ ، عالم |
| پیشہ ورانہ زبان | عربی ، فارسی |
| شعبۂ عمل | روایت حدیث |
ترمیم  | |
ابو شیخ اصفہانی ( 274ھ – 369ھ = 887ء – 979ء)، ابو محمد، عبد اللہ بن محمد بن جعفر بن حیان، اصفہانی، جو ابو شیخ دے ناں توں مشہور سن آپ اصفہان دے محدث ، مؤرخ ، وڈے عالم تے صاحب لکھتاں سن ۔ [۲]
حالات زندگی
سودھووہ 274ھ وچ اصفہان وچ پیدا ہوئے ، اوتھے پلے ودھے تے چھوٹی عمر توں ہی انہاں دے دادا نے انہاں دی دیکھ بھال شروع کر دتی سی تاں انہاں نے اپنے دادا محمود بن فرج الزاہد توں حدیث سنی۔ اس نے پہلی بار حدیث سن 284ھ وچ سنی تے اس نے حصول حدیث دی تلاش وچ بصرہ، بغداد، مکہ، موصل، حران، الرّے وغیرہ دا سفر کيتا۔
شیوخ
سودھو- محمود بن فرج الزاہد۔
- ابوبکر بن ابی عاصم۔
- حافظ ابو بكر بزار۔
- ابو خلیفہ جمحی۔
- محمد بن یحییٰ مروزی
- ابو یعلی موصلی۔
- جعفر الفریابی۔
- ابو عروبہ حرانی۔
- ابو قاسم بغوی۔
- اسحاق بن اسماعیل رملی۔
- احمد بن یحییٰ بن زہیر۔
- محمد بن حسن بن علی بن بحر۔
- احمد بن رستہ اصفہانی۔
- محمد بن عبداللہ بن حسن بن حفص ہمدانی۔
- محمد بن اسد مدینی۔
تلامذہ
سودھو- ابن مندہ۔
- ابن مردویہ۔
- ابو نعیم الحافظ۔
- ابو سعد مالینی
- ابو سعید النقاش۔
- محمد بن عبد الرزاق بن ابی شیخ۔
- ابوبکر احمد بن عبدالرحمن شیرازی۔
- سفیان بن حسنکویہ۔
- محمد بن علی بن سمویہ۔
- الفضل بن محمد قشانی
- ابوبکر محمد بن عبد اللہ بن حسین صالحانی
- ابوبکر محمد بن احمد بن عبد الرحمٰن صفار۔
- محمد بن عبد اللہ بن احمد تبان۔
- ابو القاسم عبداللہ بن محمد عطار مقری ۔ [۳]
- فضل بن احمد قصار۔
جراح تے تعدیل
سودھوالذہبی نے "السیر" وچ کہیا: امام، حافظ، صادق، محدث اصفہان اے۔ انہاں نے "اسلام دی تریخ" وچ ایہ وی کہیا: اوہ حافظ سی، رجال تے ابواب دا علم رکھدا سی، اس نے بہت ساریاں احادیث بیان کاں، نیک، عبادت گزار، خدا دا فرمانبردار، اس نے اپنے ملک دی تریخ لکھی، تے "تریخ علی السنین۔" ابو بکر خطیب نے کہیا: ابو اک ثابت تے ماہر حافظ سن ۔ ابن مردویہ نے کہیا: ثقہ مامون اے ، اس نے "تفسیر" تے احکام تے ہور چیزاں اُتے بہت ساریاں کتاباں لکھياں۔ ابو نعیم نے کہیا: اوہ انہاں لوکاں وچوں سن جو "الاحکام" تے "تفسیر" لکھدے سن تے اوہ شیخاں دی سند بیان کردے سن تے اوہ سٹھ سال تک لکھتاں لکھدے رہے سن ۔ ابو موسیٰ مدینی نے کہیا: اس دے علاوہ جو انہاں دی عبادت دے بارے وچ بیان کيتا گیا اے، اوہ ہر روز اک دستیہ لکھدے سن کیونجے اوہ کاغذ تے تالیف کردے سن، تے انہاں نے اپنی کتاب «ثواب الأعمال» طبرانی نوں پیش کيتا تے انہاں نے اسنوں سراہا.[۴]
عبادت
سودھوروایت اے کہ انہاں نے کہیا: ميں نے کتاب «ثواب الأعمال» پر اودوں تک کم نئيں کيتا جداں تک ميں نے اس اُتے عمل نہ کيتا۔ بعض طلباء دے حوالے توں انہاں نے کہیا: وچ ابو قاسم طبرانی دے پاس اودوں تک داخل نئيں ہويا جداں تک کہ اوہ مذاق نہ کر رہے ہاں یا ہنس رہے ہاں تے وچ ابو الشیخ دے پاس اودوں داخل نئيں ہويا جدوں اوہ نماز پڑھ رہے ہوݨ۔ الذہبی نے کہیا: ابو الشیخ کم کرنے والے علماء وچوں سن ، صاحب سنت تے اتباع کرنے والے سن ۔
لکھتاں
سودھو- أمثال الحديث
- السنة، مجلد.ابن تیمیہ نے اسنوں اپنی کتاباں وچ نقل کيتا اے۔.
- العظمة، مجلد. ایہ عرش تے ہلال سمیت مخلوقات تے انہاں دے عجائبات دے بارے وچ اک کتاب اے۔ ابن القیم نے لشکراں دے اجلاس وچ اس دا حوالہ دتا اے۔ شائع شدہ اے۔
- السنن، کئی جلداں اُتے مشتمل اے .
- التفسير
- فضائل الأعمال وثوابها، پنج جلداں۔ اس کتاب وچ بہت ساریاں جھوٹی تے من گھڑت احادیث نيں۔ ابن تیمیہ نے مجموع الفتاوی 1/252-253 وچ ایہ کہیا اے۔
- أخلاق النبي
- التوبيخ والتنبيه
- الفائدے
- التاريخ
- طبقات المحدثين بأصبهان
- شروط عمر. ابن قیم نے اسنوں اپنی کتاب احکام اہل الذمہ وچ نقل کيتا اے۔
- السبق. ابن القیم نے انہاں توں الفروسیہ وچ نقل کيتا اے۔
- الصلاۃ علی النبی ۔ ابن قیم نے اسنوں جلاء الافہم وچ نقل کيتا اے۔
وفات
سودھوآپ نے 369ھ وچ اصفہان وچ وفات پائی ۔
حوالے
سودھو- ↑ ۱.۰ ۱.۱ آئی ایس این آئی: https://isni.org/isni/0000000066341669
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ سير أعلام النبلاء. مؤسسة الرسالة. صص. 276–280. نامعلوم پیرامیٹر دا
|سنة=نظر انداز کردا (کمک); نامعلوم پیرامیٹر دا|إصدار=نظر انداز کردا (کمک); نامعلوم پیرامیٹر دا|المجلد=نظر انداز کردا (کمک); نامعلوم پیرامیٹر دا|مؤلف-وصلة=نظر انداز کردا (کمک); نامعلوم پیرامیٹر دا|الأول=نظر انداز کردا (کمک); نامعلوم پیرامیٹر دا|محرر1=نظر انداز کردا (کمک); نامعلوم پیرامیٹر دا|مؤلف1=نظر انداز کردا (کمک); نامعلوم پیرامیٹر دا|مكان النشر=نظر انداز کردا (کمک) - ↑ تاريخ الإسلام وَوَفَيَات المشاهير والأعلام. دار الغرب الإسلامي. صص. 305–306. نامعلوم پیرامیٹر دا
|سنة=نظر انداز کردا (کمک); نامعلوم پیرامیٹر دا|مؤلف-وصلة=نظر انداز کردا (کمک); نامعلوم پیرامیٹر دا|المجلد=نظر انداز کردا (کمک); نامعلوم پیرامیٹر دا|محرر1=نظر انداز کردا (کمک); نامعلوم پیرامیٹر دا|الأول=نظر انداز کردا (کمک); نامعلوم پیرامیٹر دا|مؤلف1=نظر انداز کردا (کمک); نامعلوم پیرامیٹر دا|إصدار=نظر انداز کردا (کمک); نامعلوم پیرامیٹر دا|مكان النشر=نظر انداز کردا (کمک)