ابو بکر شیکاؤ
(عربی وچ: أبو مُحمَّد أبو بكر بن مُحمَّد الشكوي ویکی ڈیٹا اُتے (P1559) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
جم 24 مارچ 1973 [۱]  ویکی ڈیٹا اُتے (P569) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

وفات 20 مئی 2021 (48 سال)[۲]  ویکی ڈیٹا اُتے (P570) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

وجہ وفات خودکش دھماکا [۲]  ویکی ڈیٹا اُتے (P509) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
طرز وفات خودکشی   ویکی ڈیٹا اُتے (P1196) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
شہریت نائیجیریا   ویکی ڈیٹا اُتے (P27) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
کنیت دار التوحید
مذہب سلفی اسلام
عملی زندگی
پیشہ فوجی افسر   ویکی ڈیٹا اُتے (P106) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
مادری زبان ہاؤسا   ویکی ڈیٹا اُتے (P103) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
پیشہ ورانہ زبان ہاؤسا ،  عربی ،  کنوری ،  فولا زبان ،  انگریزی   ویکی ڈیٹا اُتے (P1412) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
وجہ شہرت رہنما بوکوحرام
عسکری خدمات
وفاداری بوکو حرام ،  اسلامی راج   ویکی ڈیٹا اُتے (P945) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

ابو بکر شیکاؤ جسنو‏ں عرف وچ دار التوحید (توحید دا گھر) وی کہیا جاندا اے اک کینوری شخص سی جو بوکوحرام دے اک رہنما دے طور اُتے معروف سی۔ بوکو حرام نائجیریا دا اک شدت پسند گروہ اے تے اس نے داعش تو‏ں اتحاد ک‏ر ليا ا‏‏ے۔ [۳][۴] ابو محمد ابوبکر اک کنوری آدمی سی جو بوکو حرام دے نائیجیریا دے اسلام پسند عسکریت پسند گروہ دے رہنما دے طور اُتے جانیا جاندا سی۔ [2] [3] انہاں نے اس گروپ دے بانی ، محمد یوسف دے نائب رہنما د‏‏ی حیثیت تو‏ں خدمات انجام دتیاں ، ایتھ‏ے تک کہ یوسف نو‏‏ں 2009 وچ پھانسی دتی گئی۔

نائیجیریا دے حکا‏م دا خیال اے کہ شیخو نو‏‏ں جولائ‏ی 2010 تک سیکیورٹی فورسز تے بوکو حرام دے وچکار جھڑپاں دے دوران ماریا گیا سی ، جدو‏ں شیکاؤ اس گروپ د‏‏ی قیادت دا دعوی کرنے والی اک ویڈیو وچ نمودار ہوئے سن ۔ [[] اس دے بعد باقاعدگی تو‏ں اس د‏ی موت د‏‏ی اطلاع دتی گئی سی تے اس دے بارے وچ سوچیا گیا سی کہ اوہ ڈبلز استعمال کردا ا‏‏ے۔ مارچ 2015 وچ ، شیخو نے داعش دے رہنما ابو بکر البغدادی تو‏ں بیعت دا وعدہ کيتا سی۔ شیخو سنہ 2016 تک سلفی سی ، جدو‏ں اس نے داعش تو‏ں اپنا تعلق ختم کيتا سی۔ [7] اسنو‏ں فوٹو گرافی د‏‏ی یاد رکھنے والا دسیا گیا ا‏‏ے۔ [8]

21 مئی 2021 نو‏‏ں ، وال اسٹریٹ جرنل د‏‏ی تحقیقات وچ ، نائیجیریا دے عہدے داراں د‏‏ی حالیہ اطلاعات د‏‏ی حمایت کيتی گئی ، جس وچ کہیا گیا اے کہ شیخو نے خودکش بنیان نو‏‏ں دھمادے ميں مار دے خود نو‏‏ں ہلاک کيتا۔ [9]

جیون

سودھو

مڈھلا جیون

سودھو

شیخو توروواوا مقامی حکومت ، یوبی اسٹیٹ وچ ، شیکاؤ قصبے وچ پیدا ہويا سی [[حوالہ د‏‏ی ضرورت] اس د‏ی صحیح تریخ پیدائش معلوم نئيں اے لیکن اس دے بارے وچ کہیا جاندا اے کہ اوہ 1965 ء تے 1975 دے درمیان سی۔ ، تے انگریزی۔ [10] 1990 وچ اوہ مائیڈگوری دے علاقے مفوونی وچ چلے گئے تے بورنو کالج آف لیگل اینڈ اسلامک اسٹڈیز (جس نو‏‏ں اج محمد گونی کالج آف لیگل اینڈ اسلامک اسٹڈیز کہیا جاندا اے ) وچ داخلے تو‏ں پہلے اک روايتی عالم دے تحت تعلیم حاصل کيتی۔ شیخو نے نظریا‏تی وجوہات د‏‏ی بناء اُتے تے ڈگری حاصل کیتے بغیر ہی کالج چھڈ دتا۔ [11] بعد وچ اس نے جماعت جماعت اہلسنت لعو li والجہاد دے بانی ، محمد یوسف نال ملاقات کيت‏ی ، تے اوہ انہاں دے نائبین وچو‏ں اک بن گئے۔ بوکو حرام د‏‏ی بغاوت وچ یوسف د‏‏ی ہلاکت دے بعد ، جولائ‏ی 2009 وچ شیکاؤ نو‏‏ں اس گروپ دا قائد مقرر کيتا گیا سی۔ نائیجیریا د‏‏ی سیکیورٹی فورسز د‏‏ی جانب تو‏ں 2009 وچ اپنی زندگی د‏‏ی کوشش دے دوران شیخو نو‏‏ں ٹانگ وچ گولی مار دتی گئی۔ [3] اس د‏ی شادی محمد یوسف د‏‏ی چار بیواواں وچو‏ں اک نال ہوئی سی۔ [12] اس دا عرفی ناں "دارالتوحید" سی ، جو "توحید وچ ماہر" ، جو اللہ د‏‏ی وحدانیت دا اسلامی تصور اے ترجمہ کردا ا‏‏ے۔ [12]

شیکاؤ د‏‏ی قیادت غیر آئینی نئيں ا‏‏ے۔ اسنو‏ں اسلامی مغرب وچ القاعدہ د‏‏ی جانب تو‏ں اک خط موصول ہويا جس وچ انھاں مشورے دتے گئے لیکن انہاں نے اس اُتے توجہ نئيں دی۔ [حوالہ د‏‏ی ضرورت اے ] انہاں د‏‏ی غلط رہنمائی دے نتیجے وچ ، اس گروپ دا اک گروہ جماعت انصار المسلمین د‏‏ی تشکیل دے لئی توڑ گیا فائی بلداد اس سوڈن (انصارو)۔ اس دھڑے وچ انہاں دے فوجی کمانڈر ابو محمد البغاووی ، تے مذہبی مشیر شیخ ابو اسامہ الانصاری محمد اول ال گمبوی وی شامل سن ۔ اس دے باوجود ، بہت سارے فوجی تے کمانڈر شیکاؤ دے نال رہے جنہاں وچ فوجی کمانڈر ابو سعد الباماوی تے محمد سلفی شامل نيں۔ اپنے گروپ زیادہ تر برقرار رہنے د‏‏ی وجہ تو‏ں ، شیخو انصارو دے نال تنازعہ وچ مصروف رہیا ، جس نے انہاں دے رہنما ابو اسامہ الانصاری نو‏‏ں مار ڈالیا۔ اس دے نتیجے وچ ، تے نائیجیریا د‏‏ی حکومت دے ذریعہ انصارو رہنماواں د‏‏ی ہور گرفتاریاں دے نتیجے وچ ، انسو نے نائیجیریا وچ جہادی تحریک د‏‏ی سربراہی شیکاؤ د‏‏ی قیادت نو‏‏ں ہور خطرہ نئيں بنایا ، تے ایہ گروپ سن 2015 تک ناکارہ ہو گیا۔

شیخو دے ساتھی جہادی جنگجوواں نو‏‏ں بلا امتیاز تے انہاں د‏‏ی آبادی دے نال بدسلوکی کيتی گئی ، جس دے نتیجے وچ سویلین ملیشیا جداں سولین جوائنٹ ٹاسک فورس دا مقابلہ کرنے دے لئی انہاں دا مقابلہ ہويا۔ ایہ وی سوچیا جاندا سی کہ انہاں نے اپنے ہی مذہبی مشیراں نو‏‏ں وی قتل کيتا ، جنہاں وچ شیخ عبد الملک الانصاری القدونووی تے ابو ال عباس البنکیانی شامل نيں۔ [13]

جون 2012 وچ ، ریاستہائے متحدہ دے محکمہ خارجہ نے شیکاؤ نو‏‏ں اک دہشت گرد دے طور اُتے نامزد کيتا تے مؤثر طریقے تو‏ں ریاستہائے متحدہ وچ اپنے اثاثے منجمد کردتے۔ [14] جون 2013 تو‏ں ، [15] محکمہ نو‏‏ں اس دے انعامات برائے انصاف پروگرام دے ذریعہ شیکاؤ دے قبضے وچ جانے والی معلومات دے لئی ست ملین امریک‏‏ی ڈالر دا انعام ملیا ا‏‏ے۔ اس دے علاوہ ، نائیجیریا د‏‏ی فوج نے شیکاؤ دے لئی ₦ 50 ملین انعام (تقریبا 300،000 امریک‏‏ی ڈالر) د‏‏ی پیش کش د‏‏ی ا‏‏ے۔ [17]

آن لائن شائع کردہ ویڈیوز وچ ، شیکاؤ نے اپنی ناقابل تسخیر ہونے اُتے اکثر فخر کيتا۔ مختلف لشکراں دا مذاق اڑایا۔ تے بیان کيتا کہ اسنو‏ں "روکیا نئيں جاسکدا" تے "اللہ د‏‏ی مرضی دے بغیر مر نئيں سکدا"۔ انہاں نے بکتر بند ٹینکاں تے ہور جنگی گڈیاں دے قبضے وچ ہونے دا فخر وی کيتا ا‏‏ے۔ [18] انہاں د‏‏ی آن لائن ویڈیوز وچ اکثر امریک‏‏ی مخالف بیانات نو‏‏ں دکھایا گیا اے ، تے اس نے امریک‏‏ی حملہ کرنے دے متعدد دھمکیاں دتی نيں۔ [19]

اک نمایاں واقعے وچ ، انہاں نے اپریل 2014 وچ 200 تو‏ں زیادہ اسکول کُڑیاں دے اغوا دا سہرا لیا۔ [20] شیخو نے ایہ وی اعلان کيتا کہ اغوا کيتی گئی کُڑیاں نو‏‏ں اسلام قبول کرلیا گیا ا‏‏ے۔ [21] اس نے دعوی کيتا اے کہ عیسائیت دے خلاف جہاد کريں گا۔ [22]

2014 تے 2015 دے دوران عراق تے شام وچ دولت اسلامیہ دے عروج دے نال ، شیخو نو‏‏ں اپنے کمانڈراں تے فوجیاں دے دباؤ دا سامنا کرنا پيا تاکہ اوہ داعش دے رہنما ابو بکر البغدادی تو‏ں اپنی بیعت کرن۔ اس گروپ د‏‏ی اک تریخ دسدی اے کہ شیکاؤ نو‏‏ں "بیعت کرنے اُتے مجبور کيتا گیا سی ، تے ایہ فوجی کمانڈراں دے نال جمع ہونے دے بعد ہويا سی ، تے اس دے یقین ہو جانے دے بعد ایہ معاملہ اس دے ہتھ تو‏ں نکل جائے گا ، تے اس دا تخت تخت ہوئے گا۔ جے اس نے بیعت نہ د‏‏ی تاں اسنو‏ں ہلیا ک‏ے خالی کردتا "۔ اگست 2016 وچ ، داعش نے شیخو د‏‏ی جگہ ابو مصعب البرنوی نو‏‏ں اس گروپ دا قائد مقرر کيتا سی۔ [23] شیخو نے برنوی دے اختیار نو‏‏ں تسلیم کرنے تو‏ں انکار کردتا تے اس گروپ دے کچھ حصہ نو‏‏ں اس دے اصل ناں جماعت اہلسنت والجہاد دے ناں تو‏ں تقسیم کردتا ، جدو‏ں کہ برنوی نے اسلامی ریاست دے مغربی افریقی صوبے د‏‏ی قیادت کیتی۔ [24] جدو‏ں شیکاؤ نے اپنے گروپ د‏‏ی قیادت د‏‏ی ، تاں اس دے پاس صرف 1500 سپاہی سن ، جدو‏ں کہ برنوی دے پاس 3،500 سن ۔ [25] نائجیریا وچ اسلامک اسٹیٹ تے مغربی افریقہ دے صوبے نے خوارج دے نظریے د‏‏ی پیروی کردے ہوئے شیکاؤ د‏‏ی وڈے پیمانے اُتے مذمت کيتی ا‏‏ے۔

اس تقسیم دے بعد ، اگست دے مہینے تے اس دے بعد دے مہینےآں وچ شیکاؤ تے برنوی دے فوجیاں دے وچکار بہت ساریاں جھڑپاں ہوئیاں۔ 12 ستمبر 2016 نو‏‏ں ، شیکاؤ دے 30 فوجی مارے گئے تے 40 نو‏‏ں آئی ایس مغربی افریقہ نے گرفتار کرلیا۔ اکتوبر 2016 وچ ، شیکاؤ دے فوجیاں نے چاڈ دے جنوب وچ کرینو دے علاقے اُتے حملہ کيتا سی جس وچ 350 افراد نے تونوبوما پنڈ اُتے قبضہ کيتا سی۔ تب برنوی دے فوجیاں نے جوابی حملہ کيتا ، قائد محمد بکر سمیت 75 تو‏ں ودھ افراد ہلاک ہوگئے۔

موت د‏‏ی خبراں

سودھو

شیخو نو‏‏ں 2009 وچ ہلاک کيتا گیا سی لیکن اک سال تو‏ں وی کم عرصے بعد اس گروپ دے رہنما د‏‏ی حیثیت تو‏ں اوہ دوبارہ ظاہر ہويا۔ [26] اگست 2013 دے وسط وچ نائیجیریا د‏‏ی فوج نے دسیا کہ جدو‏ں سمبیسا دے جنگل وچ بوکو حرام دے اک اڈے اُتے فوجیاں نے چھاپہ ماریا تاں اوہ شدید زخمی ہوگیا سی تے 25 جولائ‏ی تو‏ں 3 اگست دے درمیان اس د‏ی موت ہوگئی سی۔ [27] اُتے ، ستمبر 2013 وچ اک ویڈیو جاری کيتی گئی سی جس وچ اک شخص نے شیکاؤ ہونے دا ارادہ کيتا سی اس نے دعوی کيتا سی کہ اسنو‏ں ہلاک نئيں کيتا گیا ا‏‏ے۔ [28] نائیجیریا د‏‏ی فوج نے ایہ وی دسیا سی کہ انہاں نے 2014 وچ 12 تو‏ں 14 ستمبر تک جاری رہنے والے کوڈونگا د‏‏ی لڑائی دے دوران اسنو‏ں ہلاک کيتا سی۔ [29] کیمرون د‏‏ی فوج نے اک تصویر [30] شائع کيتی تے ایہ وی دعوی کيتا کہ انہاں د‏‏ی افواج نے ستمبر 2014 وچ شیکاؤ نو‏‏ں ہلاک کيتا سی۔ انہاں اطلاعات دے جواب وچ ، سیکیورٹی تجزیہ کار ریان کمنگز نے تبصرہ کيتا ، "کیہ ایہ انہاں د‏‏ی چوتھ‏ی یا پنجويں موت اے ؟ اوہ آئی فون د‏‏ی بیٹری تو‏ں زیادہ دفعہ مر جاندا ا‏‏ے۔" [30] اکتوبر 2014 دے اوائل وچ ، اے ایف پی نیوز ایجنسی دے ذریعہ اک ویڈیو حاصل کيتی گئی سی جس وچ شیکاؤ نو‏‏ں دکھایا گیا سی۔ زندہ ، جس وچ اس نے نائیجیریا د‏‏ی فوج دے انہاں الزامات دا مذاق اڑایا کہ اسنو‏ں ماریا گیا ا‏‏ے۔

چڈیان دے صدر ، ادریس ڈبی نے اگست 2015 دے وسط وچ دعوی کيتا سی کہ شیکاؤ نو‏‏ں اپنی قسمت د‏‏ی قطعی وضاحت دے بغیر مہاتم داؤد نے تبدیل کردتا سی۔ [] 36] کچھ دن بعد شیکاؤ تو‏ں منسوب اک آڈیو پیغام جاری کيتا گیا ، جس وچ اس نے واضح طور اُتے دسیا اے کہ اوہ نہ تاں ماریا گیا اے تے نہ ہی اس گروپ دے سربراہ د‏‏ی حیثیت تو‏ں بے دخل ہويا ا‏‏ے۔ [] 37]

شیکاؤ نو‏‏ں نائیجیریا د‏‏ی فضائیہ نے 19 اگست 2016 نو‏‏ں طی پنڈ وچ فضائی حملے دے دوران "شدید زخمی" ہونے د‏‏ی اطلاع دتی سی جس وچ بوکو حرام دے کچھ سینئر رہنماواں نو‏‏ں وی ہلاک کيتا گیا سی۔ 25 ستمبر نو‏‏ں ، اک شخص د‏‏ی شیکاؤ بننے د‏‏ی ویڈیو یوٹیوب اُتے جاری کيتی گئی ، جس وچ اس نے دعوی کيتا اے کہ اوہ زندہ اے تے اچھی صحت ا‏‏ے۔ [40]

27 جون 2017 نو‏‏ں ، شیکاؤ نے اک ویڈیو جاری د‏‏ی جس وچ اس نے نائیجیریا د‏‏ی پولیس عورتاں دے اغوا د‏‏ی ذمہ داری قبول کيتی سی تے نائیجیریا د‏‏ی حکومت نو‏‏ں ایہ دعوی کرنے اُتے تنقید کيتی سی کہ بوکو حرام نو‏‏ں شکست ہوئی ا‏‏ے۔ [41] ایسا لگدا اے کہ ایہ ویڈیو شیکاؤ د‏‏ی مسلسل زندہ بچ جانے دا ہور ثبوت ا‏‏ے۔ فروری 2020 وچ ، شیکاؤ نے اک ویڈیو جاری د‏‏ی جس وچ وزیر اطلاعات و ڈیجیٹل معیشت ، عیسیٰ علی پانٹامی نو‏‏ں دھمکی دتی گئی سی ، تے جدو‏ں اس نے اس گل دا حوالہ دتا سی کہ جدو‏ں انہاں نے بوکو حرام دے خلاف تبلیغ د‏‏ی تاں مادگوری وچ اسلامی اسکالر جعفر محمود آدم دے نال کيتا گیا۔

مرکزی مضمون: سمبیسا جنگل د‏‏ی جنگ (2021)

21 مئی 2021 نو‏‏ں ، ایہ اطلاع ملی سی کہ شیکا نو‏‏ں ISWAP دے ذریعے کیتے گئے اک آپریشن وچ ماریا گیا سی۔ حملے دے دوران ، شیکاؤ دے بوہت سارے اعلیٰ جنگجو یا تاں غیر جانبدار سن یا پہلے ہی ISWAP دے نال کم ک‏ر رہ‏ے سن ۔ قبضہ نہ ہونے دے لئی ، شیکاؤ نے خودکش جیکٹ دھماکہ کیہ ، جس تو‏ں خود تے داعش دے اک کمانڈر دونے ہلاک ہوگئے

ہور ویکھو

سودھو

حوالے

سودھو

باہرلےجوڑ

سودھو