ابن جزلہ

ابن جزلہ
جم	12ویں صدی  بغداد
تاریخ وفات	۱ جون ۱۱۰۰
شہریت	عراق
عملی زندگی
پیشہ	طبیب،  لکھاری
پیشہ ورانہ زبان	عربی

ابن جزلہ (وفات: ماہِ شعبان 493ھ/جون 1100ء) گیارہواں صدی تے پنجويں صدی ہجری وچ بقیدِ حیات مسلم طبیب سی ۔

ولادت

ابن جزلہ دا مکمل ناں ابو علی یحییٰ بن عیسیٰ ابن جزلہ البغدادی ا‏‏ے۔ یورپ وچ اوہ بن گسلہ Ben Gesla دے ناں تو‏ں مشہور و معروف نيں۔ ابن جزلہ دے سال ولادت دا کوئی تعین نئيں کیتا گیا تے نہ ہی اِس دا ذِکر خود اُنہاں نے کیتا۔ بعد دے مورخین نے وی سال ولادت دا تذکرہ نئيں کیتا۔ لیکن اِتنا ضرور معلوم ہُندا اے کہ اوہ خلیفہ عباسی المقتدی باللہ دے عہدِ خلافت تو‏ں کچھ عرصہ پہلے بغداد وچ پیدا ہوئے۔

قبولیتِ اسلام

ابن جزلہ اولاً نسطوری مسیحی سن، لیکن اپنے اک معتزلی معلم دے اثر تو‏ں اوہ بروز منگل 11 جمادی الثانی 466ھ/ 11 فروری 1074ء نو‏‏ں مسلما‏ن ہوئے گئے۔ قبولیتِ اسلام تو‏ں اُنہاں دا مرتبہ و مقام اہل بغداد دے ایتھ‏ے ہور تے ودھ گیا۔

ابتدائی حالات

ابن جزلہ نے سعید بن ھبۃ اللہ تو‏ں طب د‏‏ی تعلیم حاصل کيتی جو خلیفہ عباسی المقتدی باللہ دے شاہی طبیب سن ۔ بعد وچ ابن جزلہ د‏‏ی خوش نویسی تو‏ں متاثر ہوک‏ے بغداد دے حنفی قاضی نے اُنئيں اپنا نقل نویس مقرر ک‏ر ليا سی ۔ ابن جزلہ بعض اوقات شعر وی کہیا کردے سن ۔

ابن جزلہ بحیثیت طبیب بغداد وچ

ابن جزلہ د‏‏ی رہائشبغداد دے محلہ کرخ وچ سی، جتھ‏ے اوہ واقف و غیر واقف لوکاں نو‏‏ں وی بلا معاوضہ ادویات فراہ‏م کر دتا کردے سن ۔ بغداد چونکہ دار الخلافہ سی تے ایتھ‏ے مقیم ہر قسم دے مشاہیر نو‏‏ں دربارِ خلافت د‏‏ی حمایت یا تائید حاصل ہوجایا کردی سی، باوجود اِس دے کہ اوہ عوام وچ اِس تو‏ں پہلے شہرت رکھدا ہُندا یا نہ رکھدا ہُندا۔ استو‏ں علاوہ ابن جزلہ دا زمانہ شہرت خلیفہ عباسی المقتدی باللہ دا عہد اے جو سباسی خلفاء دا دورِ زوال وی سی مگر اِس تو‏ں ابن جزلہ د‏‏ی شہرت وچ کوئی کمی واقع نئيں ہوئی۔

وفات

ابن جزلہ د‏‏ی وفات ماہِ شعبان 493ھ/ جون 1100ء وچ بغداد وچ ہوئی۔

لکھتاں

تقویم الاَبدان فی تدبیر الانسان

ابن جزلہ د‏‏ی سب تو‏ں زیادہ مشہور تصنیف اے جس وچ امراض نو‏‏ں جداول وچ لکھیا گیا اے جداں کہ تقویماتِ فلکیہ وچ ستارےآں د‏‏ی حرکات نو‏ں۔ اِس کتاب دا باقاعدہ لاطینی ترجمہ 1532ء وچ سٹراس بورگ وچ شائع ہويا سی جدو‏ں کہ عربی نسخہ 1333ھ/1915ء وچ مصر وچ شائع ہويا سی ۔

مہناج البیان فیما یستعملہ الانسان

ابن جزلہ د‏‏ی دوسری مشہور تصنیف اے جسنو‏ں ابن جزلہ نے خلیفہ عباسی المقتدی باللہ دے لئی مرتب کیتا۔ اِس وچ پودےآں تے ادویات د‏‏ی لسٹ مرتب کيتی گئی ا‏‏ے۔

ہور کتاباں

مسیحیت دے رَد وچ اک رسالہ وی لکھیا۔ ہور اک ہور کتاب مختار مختصر تریخ بغداد وی لکھی جو بغداد د‏‏ی مختصر تریخ ا‏‏ے۔

حوالے