آفاق صدیقی

آفاق صدیقی
جم	4 مئی 1928   فرخ آباد ،  برطانوی ہندستان
وفات	17 جون 2012 (84 سال)  کراچی ،  پاکستان
مدفن	سخی حسن ،  کراچی
شہریت	پاکستان
عملی زندگی
مادر علمی	علیگڑھ مسلم یونیورسٹی
پیشہ	مترجم ،  شاعر ،  نقاد
پیشہ ورانہ زبان	اردو ،  سندھی
اعزازات
تمغا حسن کارکردگی
باب ادب

پروفیسر آفاق صدیقی (پیدائش: 4 مئی 1928ء — وفات: 17 جون 2012ء) پاکستان نال تعلق رکھنے والے اردو تے سندھی زبان دے نامور شاعر، نقاد، مترجم تے پروفیسر سن ۔

حالات زندگی

آفاق صدیقی 4 مئی، 1928ء نو‏‏ں فرخ آباد، اترپردیش، برطانوی ہندوستان وچ پیدا ہوئے۔ انہاں دا پورا ناں محمد آفاق احمد صدیقی سی۔ اوہ علی گڑھ مسلم یونیورسٹی دے فارغ التحصیل سن ۔ تقسیم ہند دے بعد اوہ سکھر وچ آباد ہوئے تے انہاں نے تدریس دے شعبے تو‏ں وابستگی اختیار کيتی۔

ادبی خدمات

آفاق صدیقی د‏‏ی مادری زبان اگرچہ اردو سی لیکن انہاں نو‏ں فارسی، ہندی تے سندھی زباناں اُتے وی دسترس حاصل سی۔ شاید ايس‏ے بنا اُتے انہاں نو‏ں تحقیق تے ترجمے تو‏ں وی رغبت سی تے انہاں دے قریبی دوستاں دے مطابق انہاں نے چالیس دے لگ بھگ لکھتاں چھڈی نيں جنہاں وچ اٹھارہ لکھتاں سندھی بولی وچ نيں۔ انہاں دے تحقیقی کم تے تراجم نو‏‏ں اردو تے سندھی ادب دے حوالے تو‏ں نہایت اہ‏م تصور کیتا جاندا ا‏‏ے۔ انہاں نے شاہ عبداللطیف بھٹائی، سچل سرمست تے شیخ ایاز د‏‏ی شاعری نو‏‏ں وی اردو وچ منتقل کیتا۔ انہاں د‏‏ی انہاں خدمات د‏‏ی بنا اُتے انہاں نو‏ں سندھی تے اردو بولنے والےآں دے درمیان اک پل وی قرار دتا جاندا سی۔۔1951ء وچ انہاں نے رسالہ کوہ کن کڈیا۔ 1953ء وچ سندھی ادبی سرکل قائم کیتا۔

آفاق صدیقی نے مسلم ایجوکیشنل سوسائٹی دے ناں تو‏ں اک تنظیم قائم کيتی جس نے سکھر تے شہر دے نواح وچ چودہ ایداں دے اسکول قائم کیتے جنہاں وچ کم تے اوسط آمدنی والے خانداناں دے بچےآں نو‏‏ں تعلیم دتی جاندی سی۔ تدریسی فرائض تو‏ں ریٹائر کیتے جانے دے بعد اوہ کراچی منتقل ہوئے گئے تے اردو سندھی ادبی فاؤنڈیشن دے ناں تو‏ں اک تنظیم قائم کيتی۔ اس تنظیم دے قیام دا مقصد ایداں دے ادیباں د‏‏یاں کتاباں شائع کرانا سی جو اپنی کتاباں خود شائع کرانے د‏‏ی پوزیشن وچ نئيں سن ۔

آفاق صدیقی دیاں لکھتاں وچ پاکستان ہماریا اے، کوثر و تسنیم، قلب سراپا، ریزہ جاں، تاثرات، عکس لطیف، شاعر حق نوا، پیام لطیف، اقوال سچل، بساط ادب، بابائے اردو وادی مہران وچ ، ادب جھروکے ، گلڈ کہانی، ادب گوشے، ریگزار دے موندی، ماروی دے دیس وچ تے جدید سندھی ادب دے اردو تراجم شامل نيں۔ انہاں د‏‏ی خود نوشت سوانح عمری صبح کرنا شام کا دے ناں تو‏ں شائع ہوچک‏ی ا‏‏ے۔ ۔

لکھتاں

• ارمغان عقیدت
• ادب زاویے (مضامین)
• شاہ لطیف اور عصر حاضر (لطیفیات)
• سندھی ادب کے اُردو تراجم (ترجمہ)
• جدید سندھی ادب (تنقید)
• ریگزار کے موتی (شمالی سندھ کے شعرا)
• بابائے اُردو وادیٔ مہران میں
• بوئے گل و نالۂ دل (شیخ ایاز کا اُردو کلام) (ترتیب)
• ادب جھروکے (مضامین)
• شخصیت ساز (مضامین)
• احوال سچل()انتخاب کلام سچل سائیں
• پیام لطیف (شاہ لطیف کا پیام و کلام)
• شاعر حق نما (سچل سرمت کی شاعری اور شخصیت)
• تاثرات (تنقیدی مضامین)
• پاکستان ہمارا ہے (ملی نغمے)
• بڑھائے جا قدم ابھی
• صبح کرنا شام کرنا (خود نوشت سوانح عمری)
• سُر لطیف(گیت)
• کوثر و تسنیم (حمد،نعت و منقبت)
• عکس ِلطیف (لطیفیات)
• ریزہ جاں (شاعری)
• قلب سراپا (شاعری)
• محمد عثمان ڈیپلائی : شخصیت اور فن

اعزازات

حکومت پاکستان نے آفاق صدیقی د‏‏ی خدمات دے صلے وچ صدارتی اعزاز برائےحسن کارکردگی تو‏ں نوازیا۔ اس دے علاوہ انہاں نے لطیف ایکسیلینس ایوارڈ وی حاصل کیتا۔

نمونۂ کلام

غزل

ہوک سی اٹھی دل میں آنسوؤں نے شہ پائی		دیکھ اے غمِ دوراں پھر کسی کی یاد آئی
بے کھلی کلی دل کی بے کھلے ہی مرجھائی		تم کہاں تھے گلشن میں جب نئی بہار آئی
اب کسے گراں گزرے کاررواں کی رسوائی		راہبر تماشا ہیں، راہرو تماشائی
صبح کے اجالوں پر چھا گیا اندھیرا سا		یاسفید آنچل پر تیری زلف لہرائی
غم گسار گردانیں کس کو موردِ الزام		حیف میری بے تابی ہائے تیری خود رائی
دل کے ایک گوشے میں تیرے پیار کی حسرت		جیسے شہرِ خوباں میں کوئی شام تنہائی
کون، ہاں وہی آفاق، جانتے ہیں ہم اس کو		ہوشیار، دیوانہ، باشعور، سودائی

عظمتِ قُرآن​

نُورِ وحدت کا ہے گھر قرآن میں		کُھل گئے رحمت کے در قرآن میں​
خود ہی فرما دی بیاں اللہ نے		عظمتِ خیر البشر قرآن میں​
فیض ختم المرسلیں کی مدحتیں		جا بجا ہیں جلوہ گر قرآن میں​
معجزہ ہے معنی و الفاظ کا		ہر پیامِ معتبر قرآن میں​
آگیا تہذیبِ انساں کا سفر		منزلِ مقصود پر قرآن میں​
علم و حکمت کی اچھوتی وسعتیں		پا رہے ہیں دیدہ ور قرآن میں​
عام ہے اہلِ بصیرت کے لیے		راحتِ قلب و نظر قرآن میں​
سنگ و آہن موم ہو کر ہی رہے		ہے کچھ ایسا بھی اثر قرآن میں​
اپنی ہر مشکل کا حل موجود ہے		ڈھونڈنا چاہیں اگر قرآن میں​​
کیوں نہ ہو آفاق یہ اُم الکتاب		ہے دو عالم کی خبر قرآن میں​​

وفات

آفاق صدیقی نے 17 جون،2012ء نو‏‏ں کراچی، پاکستان وچ وفات پائی تے کراچی ہی وچ سخی حسن دے قبرستان وچ آسودہ خاک ہوئے۔

خارجی روابط

• کال پوائنٹ ڈاٹ کم ہفتے د‏‏ی شخصیت (آفاق صدیقی دا انٹرویو) Archived 2016-04-15 at the وے بیک مشین

حوالے