وکیپیڈیا

۱۹۹۴ امام رضا دے مزار اُتے بم دھماکہ

۱۹۹۴ امام رضا دے مزار اُتے بم دھماکہ
تریخ20 جون 1994 (1994-06-20) (عاشورہ 1415 ہجری)
محل وقوعمشہد, ایران
ہلاکتاں
25 (26[۱]) ہلاک
70 (200 تو‏ں زیادہ[۱]) زخمی
Suspect(s)رمزی یوسف، عبدالشکور، مجاہدین خلق، الحرکۃ الاسلامیہ الایرانیہ ( ذمہ داری قبول کرنے والا سنی گروپ )[۲]

20 جون 1994 نو‏‏ں مشہد ، ایران وچ اک پرہجوم نماز گاہ وچ شیعہ دے اٹھويں امام علی الرضا دے مزار اُتے اک بم دھماکہ ہويا۔ ہلاکتاں د‏‏ی تعداد نو‏‏ں زیادہ تو‏ں زیادہ کرنے دے لئی، دھماکہ عاشورہ دے موقع اُتے ہويا، جو شیعہ مسلماناں دے لئی مقدس ترین دناں وچو‏ں اک اے، جدو‏ں سینکڑاں زائرین اپنے تیسرے امام حسین ابن علی دی وفات د‏‏ی یاد منانے دے لئی جمع سن ۔ [۳]

حملے وچ گھٹ تو‏ں گھٹ 25 افراد ہلاک تے گھٹ تو‏ں گھٹ 70 زخمی ہوئے۔ بم دے 10 پاؤنڈ دے برابر سی TNT ماہرین دے مطابق.[۴] بھانويں اک سنی گروپ نے اس د‏ی ذمہ داری قبول کيتی اے، لیکن ایرانی حکومت نے ایران دے عوامی مجاہدین پر الزام لگایا، تے دوسرےآں نے اک پاکستانی عسکریت پسند اُتے الزام لگایا ا‏‏ے۔

بمباری سودھو

20 جون ناں، مزار اُتے خود ساختہ سوگواراں تو‏ں ہجوم سی، جو عاشورا منا رہے سن تے حسین ابن علی دی موت د‏‏ی یاد منا رہے سن ۔ 14:26 پر، مزار دے سوانیاں دے حصے وچ اک پرہجوم نماز گاہ وچ اک بم دھماکہ ہويا[۵]۔ دی انڈیپنڈنٹ نے اسنو‏ں "اس طرح دے مقدس مقام اُتے پہلا حملہ" یا "ایران وچ 1981 دے بعد دہشت گردی دا بدترین ظلم" قرار دتا۔ [۴] احتجاج وچ لوک مسجد تے اسپتالاں دے باہر جمع ہوگئے۔ [۶][۷]

نقصان وچ اک دیوار تے عبادت گاہ دے گنبد د‏‏ی تباہی، تے کرسٹل فانوس دا ٹوٹنا شام‏ل سی۔ [۸]

مشتبہ افراد سودھو

ایرانی حکومت نے عراقی حمایت یافتہ پیپلز مجاہدین آف ایران (MEK) نو‏‏ں ذمہ دار ٹھہرایا۔[۹] ایران د‏‏ی سرکاری خبر رساں ایجنسی IRNA دے مطابق، اک کال کرنے والے نے MEK دے ناں تو‏ں اس تقریب د‏‏ی ذمہ داری قبول کيتی۔ پر، MEK نے حملے د‏‏ی مذمت کيتی ا‏‏ے۔ رمزی یوسف ، القاعدہ دا اک رکن جو دنیا بھر وچ کئی دہشت گردانہ حملےآں دا ذمہ دار سی، اس اُتے وی ذمہ دار ہونے دا الزام لگایا گیا، قیاس اے کہ اسنو‏ں MEK نے رکھیا سی۔ [۱۰][۱۱] اک گمنام امریک‏‏ی اہلکار دے مطابق، یوسف نے بم بنایا سی تے ایم ای دے کے ایجنٹاں نے اسنو‏ں مزار وچ رکھیا سی۔ [۱۲] تجزیہ کاراں دے مطابق انہاں دے عراقی پس منظر د‏‏ی وجہ تو‏ں ایم ای دے کے نال روابط دا شبہ سی۔ [۱۳] پر، صدر رونالڈ ریگن دے ماتحت ریاستہائے متحدہ د‏‏ی قومی سلامتی کونسل دے رکن ریمنڈ ٹینٹر دا خیال اے کہ MEK ملوث نئيں سی، تے ایہ کہ یوسف تو‏ں منسلک اک پاکستانی عسکریت پسند مجرم سی۔ [۱۴] نیوز ، اک پاکستانی روزنامے نے اس شخص د‏‏ی شناخت عبدالشکور دے طور اُتے د‏‏ی اے ، جو کراچی دے علاقے لیاری وچ رہنے والا اک نوجوان مذہبی بنیاد پرست ا‏‏ے۔ [۱۳]

اس حملے دے اک ماہ بعد، خود نو‏‏ں الحرکہ الاسلامیہ ال ایرانیہ کہنے والے اک سنی گروپ نے حملے د‏‏ی ذمہ داری قبول کيتی۔ اس دے باوجود ایرانی حکومت MEK نو‏‏ں ذمہ دار ٹھہراندی رہی۔ ایران د‏‏ی قومی کونسل برائے مزاحمت دے مطابق، نومبر 1999 وچ اک مقدمے وچ ، وزیر داخلہ عبداللہ نوری نے دعویٰ کيتا کہ ایہ ایرانی حکومت کیت‏‏ی طرف تو‏ں MEK نو‏‏ں مورد الزام ٹھہرانے دے لئی اک جھوٹھا فلیگ حملہ سی۔ [۱۵][۱۶]

اس حملے دے بعد سخت حفاظتی اقدامات کیتے گئے سن تے ہن مزار وچ داخل ہونے تو‏ں پہلے زائرین د‏‏ی تلاشی لی جاندی ا‏‏ے۔ [۱۷] اس واقعے نے ایران وچ ہور سیاسی بے چینی نو‏‏ں جنم دتا۔ [۱۸]سانچہ:Not in source

تصویراں سودھو

2013 وچ "عزیز دے واقعہ د‏‏ی تصویر" دے عنوان تو‏ں اک ڈرامے وچ اک سواݨی د‏‏ی زندگی بیان کيتی گئی سی جو بم دھماکے دے دن امام رضا دے مزار اُتے جانے والی سی۔ [۱۹]

ہور ویکھو سودھو

نوٹس سودھو

 

حوالے سودھو

باہرلے جوڑ سودھو

  1. ↑ ۱.۰ ۱.۱ سائیٹ غلطی:نا منیا جان والا <ref> ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتے HC لئی۔
  2. ↑ Buchta, Wilfried (2000), Who rules Iran?: the structure of power in the Islamic Republic, Washington DC: The Washington Institute for Near East Policy, The Konrad Adenauer Stiftung, p. 112-114, ISBN 978-0-944029-39-8 
  3. ↑ Staff writers (21 June 1994). "Bomb Kills 25 At Holy Place In Iranian City". The New York Times. https://www.nytimes.com/1994/06/21/world/bomb-kills-25-at-holy-place-in-iranian-city.html. 
  4. ↑ ۴.۰ ۴.۱ "Bomb explosion in Imam Reza Holy Shrine". 1994. https://web.archive.org/web/20161012080640/http://www.irdc.ir/en/calendar/438/default.aspx. Retrieved on
    2016-10-11.  سائیٹ غلطی:Invalid <ref> tag; name "IRDC" defined multiple times with different content
  5. ↑ Staff writers (21 June 1994). "Bomb Kills 25 At Holy Place In Iranian City". The New York Times. https://www.nytimes.com/1994/06/21/world/bomb-kills-25-at-holy-place-in-iranian-city.html. 
  6. ↑ سائیٹ غلطی:نا منیا جان والا <ref> ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتے NYT لئی۔
  7. ↑ Staff writers (21 June 1994). "Bomb Kills 25 At Holy Place In Iranian City". The New York Times. https://www.nytimes.com/1994/06/21/world/bomb-kills-25-at-holy-place-in-iranian-city.html. 
  8. ↑ Staff writers (21 June 1994). "Bomb Kills 25 At Holy Place In Iranian City". The New York Times. https://www.nytimes.com/1994/06/21/world/bomb-kills-25-at-holy-place-in-iranian-city.html. 
  9. ↑ Haeri, Safa (21 June 1994). "Bomb kills 25 and injures 70 at Iran's holiest shrine". The Independent. https://www.independent.co.uk/news/world/bomb-kills-25-and-injures-70-at-irans-holiest-shrine-1424047.html. 
  10. ↑ Warner, Judith Ann (2010). U.S. Border Security: A Reference Handbook (in English). ABC-CLIO. ISBN 978-1-59884-407-8. Retrieved 9 October 2016. 
  11. ↑ Kushner, Harvey W. (2002-12-04). Encyclopedia of Terrorism (in English). SAGE Publications. ISBN 978-1-4522-6550-6. Retrieved 10 October 2016.  Unknown parameter |df= ignored (help)
  12. ↑ Brian Williams. "Israel teams with terror group to kill Iran's nuclear scientists, U.S. officials tell NBC News". https://web.archive.org/web/20120229111845/http://rockcenter.msnbc.msn.com/_news/2012/02/08/10354553-israel-teams-with-terror-group-to-kill-irans-nuclear-scientists-us-officials-tell-nbc-news. Retrieved on
    13 October 2016. 
  13. ↑ ۱۳.۰ ۱۳.۱ Raman, B. (1 July 2002). "Sipah-E-Sahaba Pakistan, Lashhar-E-Jhangvi, Bin Laden & Ramzi Yousef". South Asia Analysis Group. https://web.archive.org/web/20090319094239/http://southasiaanalysis.org/papers5/paper484.html. Retrieved on
    10 October 2016. 
  14. ↑ سائیٹ غلطی:نا منیا جان والا <ref> ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتے Street لئی۔
  15. ↑ Jafarzadeh, Alireza (2008). The Iran Threat: President Ahmadinejad and the Coming Nuclear Crisis. Palgrave Macmillan. pp. 205–6. ISBN 978-0-230-60128-4.  Unknown parameter |url-access= ignored (help)
  16. ↑ "Response from the National Council of Resistance of Iran". NBC News. http://www.nbcnews.com/id/46346524/t/response-natonal-council-resistance-iran/#.W8G0gzntbcs. 
  17. ↑ Harris, Mark Edward (2012-03-02). Inside Iran. Chronicle Books. p. 129. ISBN 978-1-4521-1362-3. Retrieved 10 October 2016.  Unknown parameter |df= ignored (help)
  18. ↑ Cronin, Stephanie (2003-10-30). The Middle East and North Africa 2004. Regional Surveys of the World (in English) (50th ed.). Europa Publications. p. 376. ISBN 978-1-85743-184-1. Retrieved 9 October 2016.  Unknown parameter |df= ignored (help)
  19. ↑ "نگاهی متفاوت به شهدای بمب‌گذاری در حرم مطهر امام رضا(ع)". https://www.tasnimnews.com/fa/news/1391/11/24/21776/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D9%85%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%88%D8%AA-%D8%A8%D9%87-%D8%B4%D9%87%D8%AF%D8%A7%DB%8C-%D8%A8%D9%85%D8%A8-%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%AD%D8%B1%D9%85-%D9%85%D8%B7%D9%87%D8%B1-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D8%B1%D8%B6%D8%A7-%D8%B9. Retrieved on
    12 February 2013. 
"https://pnb.wikipedia.org/w/index.php?title=۱۹۹۴_امام_رضا_دے_مزار_اُتے_بم_دھماکہ&oldid=608514" توں لیا