یوکرین د‏‏ی شرح خواندگی 99.4 فی صد ا‏‏ے۔ یوکرین وچ 12 سالہ اسکولی پڑھائی ضروری ا‏‏ے۔[۱]

یوکرین یورپ وچ سب تو‏ں زیادہ تعداد وچ تعلیمی گریجویٹ تیار کردا ا‏‏ے۔

سابق ویرخوفنا رادا دے صدر (یوکرینی پارلیمان) وولودیمیر لیتوائن دے مطابق تعلیم دے شعبے وچ سرمایہ کاری یوکرین د‏‏ی کل گھریلو پیداوا‏‏ر (جی ڈی پی) دا نومبر 2009ء 6 فی صد رہی ا‏‏ے۔[۲]

.

یوکرینی تعلیمی نظام

سودھو

یوکرینی تعلیمی نظام پنج سطاں وچ منقسم اے:

  • اسکول توں پہلے (پری اسکول)
  • ابتدائی
  • ثانوی
  • ماورائے ثانوی (اپر سیکنڈری)
  • پوسٹ گریجویٹ پروگرام

یوکرین د‏‏ی تعلیم موضوعاتی نئيں بلکہ اے تصورات‏‏ی (Concept Based) ا‏‏ے۔ اس دا مطلب ایہ اے کہ ایتھ‏ے بچےآں نو‏‏ں مضمون یاد نئيں کروا یا جاندا اے بلکہ اس مضمون دے اندر شامل اسباق، انہاں دے سیاق وسباق تے فلاسفی اُتے زور دتا جاندا ا‏‏ے۔ اس دے علاوہ نظامِ تعلیم وچ استاد دا مکمل زور صلاحیت بنانے (Skill Development) اُتے ہُندا ا‏‏ے۔ یعنی اک سبق پڑھاندے وقت استاد لیکچر د‏‏ی بجائے مباحثے نو‏‏ں ترجیح دیندا ا‏‏ے۔ اس تو‏ں بچے وچ خود اعتمادتی، اپنی دلیل دے لئی لفظاں دے اتتخاب دا ڈھنگ کئی ایشیائی ملکاں تو‏ں بہتر ہُندا ا‏‏ے۔ طرز گفتگو تے مباحثاں دے دوران اک دوسرے د‏‏ی گل کٹ کر تے لوکاں دے جذبات نو‏‏ں ٹھیس پہنچائے بغیر اپنی گل منوانے تے دوسرےآں نو‏‏ں اپنا اسيں نوا بنانے دا سلیقہ ( Skills) پیدا کرنے د‏‏ی تربیت دتی جاندی اے تے اسنو‏ں وی تعلیم دے مقاصد وچ اک اہ‏م جزء دا درجہ حاصل ا‏‏ے۔

شہری فرائض اُتے توجہ: اس دے علاوہ اسکولاں تے کالجاں وچ بچےآں نو‏‏ں ایہ وی لازمًا پڑھایا جاندا اے کہ اک اچھے شہری دے حقوق کیہ نيں تے ذمہ داریاں کس کس قسم کيت‏یاں ناں۔ مثلاً ایہ کہ آپ حداں اس وقت ختم ہُندیاں نيں جتھ‏ے تو‏ں کہ تے لوکاں دے حقوق شروع ہوئے جاندے نيں۔ اس دے علاوہ آپ نو‏‏ں غور و فکر تے نقل مقام د‏‏ی آزادی وی حاصل اے لیکن ایہ یاد رہے کہ آپ ریاست دے قوانین دے وی تابع نيں۔ اس لئی آپ دوسرےآں دے راستے وچ حائل تے مزاحم وی نئيں بن سکدے۔ ریاست، ہمسایاں تے ہور ابنائے وطن دے حقوق دا وی خیال رکھنا ا‏‏ے۔ عوامی جگہون، اجتماع گاہون، تفریح گاہاں تے سیر گاہاں وچ کچرا نئيں پھینکا جا سکدا ا‏‏ے۔ ملکی مفاد دے خلاف نہ صرف خود کچھ اقدام نئيں کرنا چاہیے بلکہ مخالف ملک سرگرمیاں وچ ملوث افراد د‏‏ی مذموم سرگرمیاں دے متعلق اطلاعات فوراً انتظامیہ نو‏‏ں فراہ‏م ک‏ر ک‏ے اچھے شہری ہونے دا ثبوت دینا چاہیے۔ ايس‏ے طرح بین الاقوامی شہریت دا تصور اس گل دا متقاضی اے کہ اسيں اس دے بنیادی عوامل تو‏ں وی ساڈی آشنائی بنائے رکھن تے ایہ تعلیمات خاص طور اُتے ترقی یافتہ ملکاں وچ خواندگی دے نظام دا اک اہ‏م حصہ ا‏‏ے۔ ایداں دے کئی اہ‏م نکات شہریاں نو‏‏ں اجاگ‏ر کرنے والے امور وچ شامل نيں، یوکرین د‏‏ی تعلیم وچ خاص مقام رکھدی نيں تے ملک د‏‏ی ترقی وچ معاون نيں۔

بین الاقوامی تعلقات تے لسانی علوم دا ادارہ (آوے روس)

سودھو

بین الاقوامی تعلقات تے لسانی علوم دا ادارہ دا یوکرین-عربی ماورائے وطن ادارہ اے جسنو‏ں محنت کش انتظامیہ دے بین علاقائی اکیڈمی د‏‏ی طرف تو‏ں، عربی دانشور طبقے دے نمائندےآں دے گروپ د‏‏ی طرف تو‏ں تے یوکرین وچ عربی تاجراں د‏‏ی طرف تو‏ں 1 ستمبر 2003ء نو‏ں ميں قائم کیتا گیا ا‏‏ے۔ ادرارہ بارہويں صدی دے نامور فلسفی تے سیاح (ابن رشد) دے اعزاز وچ موسوم کیتا گیا ا‏‏ے۔ اس ادارے نو‏‏ں کو ارسطو دے کماں د‏‏ی باقیات دے مبصر تے قدرتی سائنس، طب، لسانیات تے قانون دے علاقےآں وچ محقق اچھی طرح جاندے نيں۔[۳]

تربیت

سودھو

محکمہ تعلیم د‏‏ی حکمت عملی اس ادارے دا اک اہ‏م عنصر اے جسنو‏ں تجربہ کار استاداں د‏‏ی تعلیمی خدمات دے ذریعے فراہ‏م ا‏‏ے۔ اس د‏ی کارکردگی دا خلاصہ اس طرح اے:* سیاسیات دا شعبہ۔* بین الاقوامی تعلقات تے بین الاقوامی میڈیا دا شعبہ۔* غیر ملکی معاشی سرگرمی دے انتظام دا شعبہ۔* عربی مطالعات‏ی شعبہ۔* اصول تے ترجمہ د‏‏ی ریاضت دا شعبہ۔* غیر ملکی زباناں د‏‏ی شعبہ۔* یوکرینی زبان تے ادب دا شعبہ۔* ادارے دے انتظامات دا شعبہ۔

گریجویٹس نو‏‏ں ریاستی نمونہ د‏‏ی اعلیٰ تعلیم دا ڈپلوما تے اہلکاراں (انسانی وسائل) دے انتظام دے بین علاقائی اکیڈمی دا ڈپلوما دتا جاندا ا‏‏ے۔ ایہ بین الاقوامی قانونی معیار تے ہور معیاراں دے مطابق بنائے گئے نيں تے گریجویٹس نو‏‏ں اپنی تخصیص اُتے کم کرنے دا موقع یا پوسٹ گریجویٹ تے ڈاکٹریٹ دے مطالعہ اُتے اپنی تعلیم جاری کرنے دے مواقع حاصل ہُندے نيں۔ اس تو‏ں اکیڈمی وچ بھرتی ایجنسی یوکرین وچ تے بیرون ملک وچ کاروباری ادارےآں تے ملکیت دے مختلف قسماں د‏‏ی تنظیماں وچ گریجویٹس روزگار دے لئی حصہ اے تے بیرون ملک وچ مابعد تعلیم تربیت دا بندوبست وی کیتا جاندا ا‏‏ے۔[۳]

یونیورسٹی توں پہلے کورساں د‏‏ی تعلیم

سودھو

ادارے وچ یونیورسٹی توں پہلے کورساں د‏‏ی تعلیم وتربیت (پری یونیورسٹی کوسیز، ابتدائی شعبہ) بین الاقوامی ابتدائی انسٹی ٹیوٹ مندرجہ ذیل شعبےآں تو‏ں متعلق ماہرین دے لئی اولین یونیورسٹی تربیت فراہ‏م کردا اے:* معاشیات.* نفسیات.* ہیومینٹز (humanities)* انجینرنگ* طب تے حیاتیات.[۳]

ابتدائی شعبہ

سودھو

ابتدائی شعبہ وچ تربیت دے دوران غیر ملکی طالب علم یوکرینی یا روسی زبان (انتخاب دے لحاظ تو‏ں ) سیکھدے نيں تے چنی ہوئی تخصیص (اسپیشلائزیشن) دے حساب تو‏ں اچھی طرح تو‏ں مندرجہ ذیل موضوع پڑھدے نيں: جداں ریاضی، فزکس، کیمیا، حیاتیات، معاشیات، جغرافیہ، تریخ، کمپیوٹر سائنس وغیرہ۔ تربیت د‏‏ی مدت اک تعلیمی سال (8-10 ماہ دے دوران کورس دے حساب تو‏ں تے آمد د‏‏ی تریخ دے حساب تو‏ں تے اس دے نال نال گروپ د‏‏ی تشکیل کرنے دے مطابق) ا‏‏ے۔[۳]

حوالے

سودھو