یونانی لپی

یونانی لپی;
قِسم	حروف تہجی
زباناں	یونانی بولی
مدّتِ وقت	c. 800 BCE – present
بنیادی نظام	مصر دے تصویری اکھر(ہیروغلافی) مول-سناٹک اکھر فونشیائی اکھر یونانی لپی; ; ;
Child systems	لاطینی، روس
Unicode range	U+0370–U+03FF Greek & Coptic ; U+1F00–U+1FFF Greek Extended;

یونانی اکرے یونانی بولی لکھن لئی ورتے جاندے نیں۔

یونانی لپی یونانی بولی لکھن لئی ورتی جاندی ہے۔ یونانی جاں گریک (Ελληνικά IPA: [eliniˈka] جاں Ελληνική γλώσσα, IPA: [eliniˈci ˈɣlosa]), ہند یورپی بولیاں دی اک بولی ہے، جو یونانی جاں گریک لوکاں ولوں بولی جاندی ہے۔ دکھن بلقان توں نکلی اس بولی دا کسے ہور یورپی بولی دی تلنا وچّ سبھ توں لما اتہاس ہے، جو لکھتی اتہاس دیاں 34 صدیاں وچّ پھیلیا ہویا ہے۔ اپنے پرانے روپ وچّ ایہہ پرانے یونانی ساہت اتے عیسائیاں دے بائبل دے نیو ٹیسٹامنٹ(غہدنامہ جدید) دی بولی ہے۔ اجوکے سروپ وچّ ایہہ یونان اتے قبرص دی سرکاری بولی ہے، اتے قریباً 2 کروڑ لوکاں ولوں بولی جاندی ہے۔ لکھن لئی یونانی اکھراں دی ورتوں کیتی جاندی ہے۔

یونانی حروف تہجی

یونانی لپی

جدید یونانی وچّ اکھراں دے نام

سُنن وچ مسئلہ ؟ ویکھو ویکی میڈیا مدد.

یونانی حروف تہجی چووی اکھراں دے ورن نظام ہے جسدی ورتو نال یونانی بولی نوں اٹھویں صدی عیسوی سنّ توں لکھیا جا رہا ہے۔ ایہہ حروف فونشیائی حروف تہجی توں نکلے ہوئے ہے تے یورپ دے کئی لکھن نظام اسی توں جمے ہن۔ انگریزی لکھن دے لئی لاطینی لپی تے روسی بولی لکھن دے لئی استعمال کیتی جان والیاں سریلک لپی دونے یونانی لپی توں جمیاں ہن. دوجی صدی عیسوی سنّ توں بعد گنت ماہراں نے یونانی اکھراں نوں عدد دا چترن کرن استعمال کرنا شروع کر دتا۔

اکھر	ناں	دھنی(آواز)
اکھر	ناں	پرانا^[۲]	اجوکا^[۳]
Α α	الفا، άλφα	[a] [aː]	[a]
Β β	بیتا، βήτα	[b]	[v]
Γ γ	گاما، γάμμα	[ɡ]	[ɣ] ~ [ʝ]
Δ δ	دیلتا، δέλτα	[d]	[ð]
Ε ε	ایپسلون، έψιλον	[e]	[e]
Ζ ζ	زیتا، ζήτα	[zd]^A	[z]
Η η	ایتا، ήτα	[ɛː]	[i]
Θ θ	تھیتا، θήτα	[tʰ]	[θ]
Ι ι	یوتا، ιώτα	[i] [iː]	[i]
Κ κ	کاپا، κάππα	[k]	[k] ~ [c]
Λ λ	لامدا، λάμδα	[l]	[l]
Μ μ	می، μυ	[m]	[m]

^A [dz].^[۴]

اکھر	ناں	فونیٹک(آواز)
اکھر	ناں	پرانا^[۲]	اجوکا^[۳]
Ν ν	نی، νυ	[n]	[n]
Ξ ξ	کسی، ξι	[ks]	[ks]
Ο ο	اومیکرون ، όμικρον	[o]	[o]
Π π	پی، πι	[p]	[p]
Ρ ρ	رو، ρώ	[r]	[r]
Σ σ/ς^[۵]	سگما، σίγμα	[s]	[s]
Τ τ	ٹاف، ταυ	[t]	[t]
Υ υ	ایپسلون ، ύψιλον	[y] [yː]	[i]
Φ φ	فی، φι	[pʰ]	[f]
Χ χ	شی، χι	[kʰ]	[x] ~ [ç]
Ψ ψ	پسی، ψι	[ps]	[ps]
Ω ω	اومیگا، ωμέγα	[ɔː]	[o]

مکھ اکھر

یونانی اکھراں تے اناں دے برابر دے شاہمکھی لپانترن اکھر نیچے بنے ٹیبل وچّ دتے گئے ہن۔ تے نال ہی فونشیائی اکھر وی دتے گئے ہن جستوں سارے یونانی اکھر لتے گئے ہن۔ انترراشٹری دھنی لپی دی ورتو کردے ہوئے اچارن ودھی وی لکھی ہے۔ نچے دتا گیا شاستری اچارن 5ویں صدی تے 4ویں صدی وچّ ایٹک بھاشاواں دے اچارن وی ہن۔ ورتمان وچّ آدھونک یونان وچّ بولے جان والے اچارن نچے دتے ٹیبل وچّ شاہمکھی وچ دتا ہے۔

اکھر	پوروج فونشیائی اکھر	اکھر دا نام					شاہمکھی لپانترن		قومانتری فونیٹک لپی		متعلقہ عدد
اکھر	پوروج فونشیائی اکھر	English	شاہمکھی	پرانی یونانی	وچکارلی یونانی	سانچہ:Audio-nohelp	پرانی یونانی	اجوکی یونانی	شاستری پرانی یونانی	اجوکی یونانی	متعلقہ عدد
Α α	علف	alpha	الفا	ἄλφα		άλφα	ا، آ		[a] [aː]	[a]	1
Β β	بتّ	beta	ویتا،	βῆτα		βήτα	ب	و	[b]	[v]	2
Γ γ	گمل	gamma	گاما	γάμμα		γάμ(μ)α	گ	گھ،ی	[ɡ]	[ɣ], [ʝ]	3
Δ δ	دلت	delta	دیلتا	δέλτα		δέλτα	د	د،دھ	[d]	[ð]	4
Ε ε	ہے	epsilon	ایپسلون	εἶ	ἒ ψιλόν	έψιλον	اے		[e]		5
Ζ ζ	زئی	zeta	زیتا	ζῆτα		ζήτα	ز		[zd, dz, zː]	[z]	6
Η η	خط	eta	ایتا	ἦτα		ήτα	اے	اِ	[ɛː]	[i]	7
Θ θ	تتھّ	theta	تھیتا	θῆτα		θήτα	تھ		[tʰ]	[θ]	8
Ι ι	یود	iota	یوتا	ἰῶτα		(γ)ιώτα	اِ		[i] [iː]	[i], [ʝ]	10
Κ κ	قاف	kappa	کاپا	κάππα		κάπ(π)α	ک		[k]	[k], [c]	20
Λ λ	لمد	lambda	لامدا	λάβδα	λάμβδα	λάμ(β)δα	ل		[l]		30
Μ μ	میم	mu	می	μῦ		μι/μυ	م		[m]		40
Ν ν	نن	nu	نی	νῦ		νι/νυ	ن		[n]		50
Ξ ξ	سمک	xi	کسی	ξεῖ	ξῖ	ξι	کس	کس	[ks]		60
Ο ο	ائین	omicron	اومیکرون	οὖ	ὂ μικρόν	όμικρον	او		[o]		70
Π π	پے	pi	پی	πεῖ	πῖ	πι	پ		[p]		80
Ρ ρ	روش	rho	رو	ῥῶ		ρω	ر،ہر	ر	[r], [r̥]	[r]	100
Σ σ ς	شن	sigma	سگما	σῖγμα		σίγμα	س		[s]		200
Τ τ	تؤ	tau	ٹاف	ταῦ		ταυ	ت،ٹ		[t]		300
Υ υ	واؤ	upsilon	ایپسلون	ὖ	ὖ ψιλόν	ύψιλον	او،ی	ی،و،ف	[ʉ(ː)], [y(ː)]	[i]	400
Φ φ		phi	فی	φεῖ	φῖ	φι	پھ	ف	[pʰ]	[f]	500
Χ χ		chi	شی	χεῖ	χῖ	χι	چ	چ،خ]	[kʰ]	[x], [ç]	600
Ψ ψ		psi	پسی	ψεῖ	ψῖ	ψι	پس		[ps]		700
Ω ω	ائین	omega	اومیگا	ὦ	ὦ μέγα	ωμέγα	او،ؤ	او	[ɔː]	[o]	800

اکھراں دی آکرتی

شلالیکھ		دستاویز		اجوکا چنہ
پرانی	شاستری	انسیئل	سبتوں چھوٹے اکھر	چھوٹے اکھر	وڈے اکھر
				α	Α
				β	Β
				γ	Γ
				δ	Δ
				ε	Ε
				ζ	Ζ
				η	Η
				θ	Θ
				ι	Ι
				κ	Κ
				λ	Λ
				μ	Μ
				ν	Ν
				ξ	Ξ
				ο	Ο
				π	Π
				ρ	Ρ
				σς	Σ
				τ	Τ
				υ	Υ
				φ	Φ
				χ	Χ
				ψ	Ψ
				ω	Ω

یونیکوڈ وچّ گریک

گریک تے کوپٹک

Greek and Coptic^[1]^[2] Official Unicode Consortium code chart (PDF)
	0	1	2	3	4	5	6	7	8	9	A	B	C	D	E	F
U+037x	Ͱ	ͱ	Ͳ	ͳ	ʹ	͵	Ͷ	ͷ			ͺ	ͻ	ͼ	ͽ	;	Ϳ
U+038x					΄	΅	Ά	·	Έ	Ή	Ί		Ό		Ύ	Ώ
U+039x	ΐ	Α	Β	Γ	Δ	Ε	Ζ	Η	Θ	Ι	Κ	Λ	Μ	Ν	Ξ	Ο
U+03Ax	Π	Ρ		Σ	Τ	Υ	Φ	Χ	Ψ	Ω	Ϊ	Ϋ	ά	έ	ή	ί
U+03Bx	ΰ	α	β	γ	δ	ε	ζ	η	θ	ι	κ	λ	μ	ν	ξ	ο
U+03Cx	π	ρ	ς	σ	τ	υ	φ	χ	ψ	ω	ϊ	ϋ	ό	ύ	ώ	Ϗ
U+03Dx	ϐ	ϑ	ϒ	ϓ	ϔ	ϕ	ϖ	ϗ	Ϙ	ϙ	Ϛ	ϛ	Ϝ	ϝ	Ϟ	ϟ
U+03Ex	Ϡ	ϡ	Ϣ	ϣ	Ϥ	ϥ	Ϧ	ϧ	Ϩ	ϩ	Ϫ	ϫ	Ϭ	ϭ	Ϯ	ϯ
U+03Fx	ϰ	ϱ	ϲ	ϳ	ϴ	ϵ	϶	Ϸ	ϸ	Ϲ	Ϻ	ϻ	ϼ	Ͻ	Ͼ	Ͽ
Notes 1.^ As of Unicode version 7.0 2.^ Grey areas indicate non-assigned code points

گریک وستارت(ادھیکاری یونیکوڈ کنسورٹیئم کوڈ چارٹ)

Greek Extended^[1]^[2] Official Unicode Consortium code chart (PDF)
	0	1	2	3	4	5	6	7	8	9	A	B	C	D	E	F
U+1F0x	ἀ	ἁ	ἂ	ἃ	ἄ	ἅ	ἆ	ἇ	Ἀ	Ἁ	Ἂ	Ἃ	Ἄ	Ἅ	Ἆ	Ἇ
U+1F1x	ἐ	ἑ	ἒ	ἓ	ἔ	ἕ			Ἐ	Ἑ	Ἒ	Ἓ	Ἔ	Ἕ
U+1F2x	ἠ	ἡ	ἢ	ἣ	ἤ	ἥ	ἦ	ἧ	Ἠ	Ἡ	Ἢ	Ἣ	Ἤ	Ἥ	Ἦ	Ἧ
U+1F3x	ἰ	ἱ	ἲ	ἳ	ἴ	ἵ	ἶ	ἷ	Ἰ	Ἱ	Ἲ	Ἳ	Ἴ	Ἵ	Ἶ	Ἷ
U+1F4x	ὀ	ὁ	ὂ	ὃ	ὄ	ὅ			Ὀ	Ὁ	Ὂ	Ὃ	Ὄ	Ὅ
U+1F5x	ὐ	ὑ	ὒ	ὓ	ὔ	ὕ	ὖ	ὗ		Ὑ		Ὓ		Ὕ		Ὗ
U+1F6x	ὠ	ὡ	ὢ	ὣ	ὤ	ὥ	ὦ	ὧ	Ὠ	Ὡ	Ὢ	Ὣ	Ὤ	Ὥ	Ὦ	Ὧ
U+1F7x	ὰ	ά	ὲ	έ	ὴ	ή	ὶ	ί	ὸ	ό	ὺ	ύ	ὼ	ώ
U+1F8x	ᾀ	ᾁ	ᾂ	ᾃ	ᾄ	ᾅ	ᾆ	ᾇ	ᾈ	ᾉ	ᾊ	ᾋ	ᾌ	ᾍ	ᾎ	ᾏ
U+1F9x	ᾐ	ᾑ	ᾒ	ᾓ	ᾔ	ᾕ	ᾖ	ᾗ	ᾘ	ᾙ	ᾚ	ᾛ	ᾜ	ᾝ	ᾞ	ᾟ
U+1FAx	ᾠ	ᾡ	ᾢ	ᾣ	ᾤ	ᾥ	ᾦ	ᾧ	ᾨ	ᾩ	ᾪ	ᾫ	ᾬ	ᾭ	ᾮ	ᾯ
U+1FBx	ᾰ	ᾱ	ᾲ	ᾳ	ᾴ		ᾶ	ᾷ	Ᾰ	Ᾱ	Ὰ	Ά	ᾼ	᾽	ι	᾿
U+1FCx	῀	῁	ῂ	ῃ	ῄ		ῆ	ῇ	Ὲ	Έ	Ὴ	Ή	ῌ	῍	῎	῏
U+1FDx	ῐ	ῑ	ῒ	ΐ			ῖ	ῗ	Ῐ	Ῑ	Ὶ	Ί		῝	῞	῟
U+1FEx	ῠ	ῡ	ῢ	ΰ	ῤ	ῥ	ῦ	ῧ	Ῠ	Ῡ	Ὺ	Ύ	Ῥ	῭	΅	`
U+1FFx			ῲ	ῳ	ῴ		ῶ	ῷ	Ὸ	Ό	Ὼ	Ώ	ῼ	´	῾
Notes 1.^ As of Unicode version 7.0 2.^ Grey areas indicate non-assigned code points

ضخم	صغير	الْعَرَبيّة	إنجليزية
Α	α	ألفا	alpha
Β	β	بيتا	beta
Γ	γ	غاما	gamma
Δ	δ	دلتا	delta
Ε	ε	إبسيلون	epsilon
Ζ	ζ	زيتا	zeta
Η	η	إتا	eta
Θ	θ	ثيتا	theta
Ι	ι	ايوتا	iota
Κ	κ	كبا	kappa
Λ	λ	لامدا	lamda
Μ	μ	مو	mu
Ν	ν	نو	nu
Ξ	ξ	كشي	xi
Ο	ο	أوميكرون	omicron
Π	π	پي	pi
Ρ	ρ	رو	rho
Σ	σ ,ς	سيغما	sigma
Τ	τ	تاو	tau
Υ	υ	اوبسيلون	upsilon
Φ	φ	في	phi
Χ	χ	خي	chi
Ψ	ψ	پسي	psi
Ω	ω	أوميغا	omega

ضخم	صغير	الْعَرَبيّة	إنجليزية
Ϝ	ϝ	واو, ديغما	wau, digamma
Ϛ	ϛ	ستيغما	stigma
Ͱ	ͱ	هيتا	heta
Ϻ	ϻ	سان	san
Ϙ	ϙ	قوبا	koppa
Ͳ	ͳ	سامبي, ديسيغما	sampi
Ϸ	ϸ	شو	sho

حوالے

↑ Swiggers 1996.
↑ ^۲.۰ ^۲.۱ Woodard 2008, pp. 15–17
↑ ^۳.۰ ^۳.۱ Holton, Mackridge & Philippaki-Warburton 1998, p. 31
↑ Hinge 2001, pp. 212–234
↑ The letter sigma سانچہ:Angle bracket has two different lowercase forms, سانچہ:Angle bracket and سانچہ:Angle bracket, with سانچہ:Angle bracket being used in word-final position and سانچہ:Angle bracket elsewhere. (In some 19th-century typesetting, سانچہ:Angle bracket was also used word-medially at the end of a compound morpheme, e.g. "δυςκατανοήτων", marking the morpheme boundary between "δυς-κατανοήτων" ("difficult to understand"); modern standard practice is to spell "δυσκατανοήτων" with a non-final sigma.) Nicholas، Nick (۲۰۰۴). «Sigma: final versus non-final». دریافت‌شده در ۲۰۱۲-۰۷-۱۵.

باہولے جوڑ

U0370.pdf (إنجليزية)
واو, ديغما (إنجليزية)
ستيغما (إنجليزية)
هيتا (إنجليزية)
سان (إنجليزية)
قوبا (إنجليزية)
سامبي, ديسيغما (إنجليزية)
شو (إنجليزية)

[FOOTNOTESwiggers1996-1] Swiggers 1996.

[woodard_2008_15-2] ۲.۰ ^۲.۱ Woodard 2008, pp. 15–17

[holton_1998_31-3] ۳.۰ ^۳.۱ Holton, Mackridge & Philippaki-Warburton 1998, p. 31

[hinge-4] Hinge 2001, pp. 212–234

[nicholas_finalsigma-5] The letter sigma سانچہ:Angle bracket has two different lowercase forms, سانچہ:Angle bracket and سانچہ:Angle bracket, with سانچہ:Angle bracket being used in word-final position and سانچہ:Angle bracket elsewhere. (In some 19th-century typesetting, سانچہ:Angle bracket was also used word-medially at the end of a compound morpheme, e.g. "δυςκατανοήτων", marking the morpheme boundary between "δυς-κατανοήτων" ("difficult to understand"); modern standard practice is to spell "δυσκατανοήτων" with a non-final sigma.) Nicholas، Nick (۲۰۰۴). «Sigma: final versus non-final». دریافت‌شده در ۲۰۱۲-۰۷-۱۵.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[1]

[2]

[1]

[2]