ہندوستان دے حیاتیاتی ریزرو
| ||||
|---|---|---|---|---|
| انتظامی تقسیم | ||||
| ملک |  بھارت
| |||
| حصہ | ویکیمیڈیا کا مضمون بشکل فہرست | |||
ترمیم  | ||||
بھارت وچ ۱۸ بائیوسفیئر ریزرو ہن۔[۱] (کیٹیگریاں موٹے طور 'تے IUCN گٹھ V سرکھیت کھیتراں نال میل کھاندیاں ہن) اکّ عام قومی پارک جاں جانوراں دے سینکچوری نالوں قدرتی نواس ستھاناں دے وڈے کھیتراں دی رکھیا کرن لئی، اتے جس وچ اکثر اکّ جاں اکّ توں ودھ قومی پارک جاں ریزرو شامل ہندے ہن، بپھر زوناں دے نال جو کھلھے ہندے ہن۔ کجھ معاشی ورتوں۔ سرکھیا نہ صرف محفوظ علاقہ دے بنسپتی اتے جیو -جنتوآں نوں دتی جاندی اے، سگوں ایہناں کھیتراں وچ وسن والے انسانی بھائیچاریاں اتے اوہناں دے جیون ڈھنگاں نوں وی سرکھیا دتی جاندی اے۔ بھارت وچ کل ملا کے ۱۸ جیو-منڈل بھنڈار ہن
عالمی نیٹورک
سودھویونیسکو مین اتے بائیوسفیئر (MAB) پروگرام لسٹ دے ادھار 'تے اٹھاراں بائیوسفیئر ریزرو وچوں ۱۲ بائیوسفیئر ریزرو دے عالمی نیٹورک دا اکّ حصہ ہن۔[۱][۲][۳]
| # | نام | راج/یو.ٹی | سال |
|---|---|---|---|
| ۱ | نیلگری بائیوسفیئر ریزرو | تاملناڈو، کیرل اتے کرناٹک | ۲۰۰۰ |
| ۲ | منار بائیوسفیئر ریزرو دی کھاڑی | تاملناڈو | ۲۰۰۱ |
| ۳ | سندربن بائیوسفیئر ریزرو | مغربی بنگال | ۲۰۰۱ |
| ۴ | نندہ دیوی بائیوسفیئر ریزرو | اتراکھنڈ | ۲۰۰۴ |
| ۵ | نوکریک بائیوسفیئر ریزرو | میگھالیہ | ۲۰۰۹ |
| ۶ | پچمڑی بائیوسفیئر ریزرو | مدھ پردیش | ۲۰۰۹ |
| ۷ | سملیپل بائیوسفیئر ریزرو | اڑیسہ | ۲۰۰۹ |
| ۸ | مہان نکوبار بائیوسفیئر ریزرو | انڈیمان اتے نکوبار جزیرہ | ۲۰۱۳ |
| ۹ | اچنکمار-امرکنٹک جیو-منڈل ریزرو | چھتیسگڑھ، مدھ پردیش | 2012 [۲] |
| ۱۰ | اگستھیاملائی بائیوسفیئر ریزرو | کیرل اتے تاملناڈو | 2016 [۴] |
| ۱۱ | کھانگچیندزونگا نیشنل پارک | سکم | 2018 [۵] |
| ۱۲ | پنہ بائیوسفیئر ریزرو | مدھ پردیش | 2020 [۶] |
بھارت وچ حیاتیات دے بھنڈاراں دی لسٹ
سودھو| Year | Name | Location | State | Type | Key fauna | Area (km2) | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ۱ | ۱۹۸۶ | Nilgiri Biosphere Reserve | Part of Waynad, Nagarhole, Bandipur and Mudumalai, Nilambur, Silent Valley | Tamil Nadu, Kerala and Karnataka | Western Ghats | Nilgiri tahr, tiger, lion-tailed macaque | 5520 |
| ۲ | ۱۹۸۸ | Nanda Devi Biosphere Reserve | Parts of Chamoli District, Pithoragarh District & Bageshwar District | Uttarakhand | Western Himalayas | Snow leopard, Himalayan black bear | 5860 |
| ۳ | ۱۹۸۹ | Gulf of Mannar | Indian part of Gulf of Mannar extending from Rameswaram island in the north to Kanyakumari in the south of Tamil Nadu and Sri Lanka | Tamil Nadu | Coasts | Dugong | 10500 |
| ۴ | ۱۹۸۸ | Nokrek | In West Garo Hills | Meghalaya | Eastern hills | Red panda | 820.00 |
| ۵ | ۱۹۸۹ | Sundarbans | Part of delta of Ganges and Brahmaputra river system | West Bengal | Gangetic Delta | Royal Bengal tiger | 9630 |
| ۶ | ۱۹۸۹ | Manas | Part of Kokrajhar, Bongaigaon, Barpeta, Nalbari, Kamrup and Darrang Districts | Assam | Eastern Hills | Asiatic elephant, tiger, Assam roofed turtle, hispid hare, golden langur, pygmy hog | 2837 |
| ۷ | ۱۹۹۴ | Simlipal | Part of Mayurbhanj district | Odisha | Deccan Peninsula | Gaur, royal Bengal tiger, Asian elephant | 4374 |
| ۸ | ۱۹۹۸ | Dihang-Dibang | Part of Siang and Dibang Valley | Arunachal Pradesh | Eastern Himalaya | Mishmi takin, musk deer | 5112 |
| ۹ | ۱۹۹۹ | Pachmarhi Biosphere Reserve | Parts of Betul District, Hoshangabad District and Chhindwara District | Madhya Pradesh | Semi-Arid | Giant squirrel, flying squirrel | 4981.72 |
| ۱۰ | ۲۰۰۵ | Achanakmar-Amarkantak Biosphere Reserve | Part of Annupur, Dindori and Bilaspur districts | Madhya Pradesh, Chhattisgarh | Maikala Hills | Four-horned antelope, Indian wild dog, sarus crane, white-rumped vulture, sacred grove bush frog | 3835 |
| ۱۱ | ۲۰۰۸ | Great Rann of Kutch | Part of Kutch, Morbi, Surendranagar and Patan districts; the largest biosphere reserve in India. | Gujarat | Desert | Indian wild ass | 12454 |
| ۱۲ | ۲۰۰۹ | Cold Desert | Pin Valley National Park and surroundings; Chandratal and Sarchu & Kibber Wildlife Sanctuary | Himachal Pradesh | Western Himalayas | Snow leopard | 7770 |
| ۱۳ | ۲۰۰۰ | Khangchendzonga National Park | Parts of Kangchenjunga | Sikkim | East Himalayas | Snow leopard, red panda | 2620 |
| ۱۴ | ۲۰۰۱ | Agasthyamalai Biosphere Reserve | Neyyar, Peppara and Shenduruny Wildlife Sanctuary and their adjoining areas | Kerala, Tamil Nadu | Western Ghats | Nilgiri tahr, Asian elephant | 3500.08 |
| ۱۵ | ۱۹۸۹ | Great Nicobar Biosphere Reserve | Southernmost of the Andaman and Nicobar Islands | Andaman and Nicobar Islands | Islands | Saltwater crocodile | 885 |
| ۱۶ | ۱۹۹۷ | Dibru-Saikhowa | Part of Dibrugarh and Tinsukia districts | Assam | Eastern Hills | White-winged wood duck, water buffalo, black-breasted parrotbill, tiger, capped langur | 765 |
| ۱۷ | ۲۰۱۰ | Seshachalam Hills | Seshachalam Hill Ranges covering parts of Chittoor and Kadapa districts | Andhra Pradesh | Eastern Hills | Slender loris | 4755.997[۷] |
| ۱۸ | ۲۰۱۱ | Panna | Part of Panna and Chhattarpur districts in Madhya Pradesh | Madhya Pradesh | Moist deciduous forest | Bengal tiger, Chinkara, Nilgai, Sambhar, and Sloth bear | 2998.98[۸] |
کنجی جیو
سودھو| نام | کنجی جیو |
|---|---|
| نیلگری بائیوسفیئر ریزرو | شیر ٹیلڈ مکاک (EN), نیلگری تاہر (EN), مالابار جائنٹ سکوائرل (LC), نیلگری لنگور (VU) |
| نندہ دیوی | برف دا چیتا (VU), کستوری ہرن (EN), بھرل جاں بلو شیپ (LC) |
| نوکریک | ریڈّ پانڈا (EN), Hoolock Gibbons (EN), Red Giant Flying Squirrel (LC) |
| مہان نکوبار | ڈگونگ (VU), کھارے پانی دا مگرمچھ (LC) |
| منار دی کھاڑی | ڈگونگ (VU), اولیو رڈلے کچھو (VU) |
| مانس | آسام روفڈ ٹرٹل (EN), ہسپڈ ہرے (EN), گولڈن لنگور (EN), پگمی ہوگ (EN), جنگلی پانی دی مجھّ (EN), بنگال پھلورکن (CR) |
| سندربن | رائل بنگال ٹائیگر (EN) |
| سملیپل | رائل بنگال ٹائیگرز، جنگلی ہاتھی (EN), گورس (VU - بھارتی بائسن )، چوسنگھا (VU) |
| ڈبرُ—سیکھووا | بنگال ٹائیگر، کلاؤڈڈ چیتا (VU), گنگیٹک ڈالفن (EN) |
| دیہنگ-دبانگ | ٹاکن (VU), لال پانڈا (EN) |
| پچمڑی | ٹائیگر، غور، انڈین جائنٹ فلائنگ سکئرلز (LC) |
| کھنگچندجوگا | لال پانڈا (EN), برف دا چیتا (VU), کستوری ہرن (EN), مہان تبتی بھیڈ (ارگالی - NT) |
| اگستھیاملای | نیلگری تاہر (EN) |
| اچنکمر — امرکنٹک | چار سنگاں والا آنٹیلوپ ( چوسنگھا (VU)), بھارتی جنگلی کتا (VU) |
| کچھّ دا مہان رن (کچھّ ) | گریٹ انڈین بسٹرڈ (CR), انڈین وائیلڈ ایس (NT) |
| ٹھنڈا ماروتھل | سنو لیؤپارڈ (VU), ہمالیئن آئیبیکس (سائبیریئن آئیبیکس - LC وی کیہا جاندا اے) |
| سیشاچلم پہاڑیاں | ریڈّ سینڈرز (NT), گولڈن گیکو (LC - تیرمالا پہاڑیاں لئی مقامی) |
| پنہ | ٹائیگر (EN), چتل (LC), چنکارا (LC), سانبر (VU) |
سنبھاوی سائیٹاں
سودھوجنگلات اتے ماحول وزارت ولوں چنے گئے بائیوسفیئر ریزرو لئی سنبھاوت سائیٹاں دی لسٹ ہیٹھاں دتی گئی اے:[۹]
- ابوجمارہ، چھتیسگڑھ
- انڈیمان اتے نکوبار، اتری جزیرہ
- چنتپلی، وشاکھاپٹنم آندھرا پردیش
- کانہا، مدھ پردیش
- کوولم، کیرل
- لکشدیپ جزیرہ، لکشدیپ
- کچھّ دا چھوٹا رن، گجرات
- پھونگپئی (بلو ماؤنٹین)، مزورم
- نامداپھا، اروناچل پردیش
- سنگھبھوم، جھارکھنڈ
- توانگ اتے مغربی کامینگ، اروناچل پردیش
- تھار ماروتھل، راجستھان
- تاڈوبا نیشنل پارک اتے سنجے گاندھی نیشنل پارک، مہاراشٹر
ایہہ وی ویکھو
سودھو- بودھی رکھ
- بھارت وچ برگد دے رکھاں دی لسٹ
- بھارت دے قومی پارکاں دی لسٹ
- بھارت دے مقدس باغ
- مقدس رکھ
- بھارت دے جنگلی جیو استھان
حوالے
سودھو- ↑ ۱.۰ ۱.۱ «Biosphere Reserves in India» (PDF). Ministry of Environment, Forest and Climate Change. ۲۰۱۹. دریافتشده در ۵ فروری ۲۰۲۰. سائیٹ غلطی: Invalid
<ref>tag; name "MOEF 2011" defined multiple times with different content - ↑ ۲.۰ ۲.۱ «20 new Biosphere Reserves added to UNESCO's Man and the Biosphere (MAB) Programme». UNESCO. ۱۱ جولائی ۲۰۱۲. دریافتشده در ۵ فروری ۲۰۲۰. سائیٹ غلطی: Invalid
<ref>tag; name "UNESCO 2012" defined multiple times with different content - ↑ «Man and the Biosphere Programme». UNESCO. دریافتشده در ۵ فروری ۲۰۲۰.
- ↑ «20 sites added to UNESCO's World Network of Biosphere Reserves». UNESCO. ۱۹ مارچ ۲۰۱۶. دریافتشده در ۵ فروری ۲۰۲۰.
- ↑ Mohan, Vishwa (8 August 2018). "Kanchenjunga Biosphere Reserve gets entry into the UNESCO's global list". The Economic Times (India). https://economictimes.indiatimes.com/news/environment/the-good-earth/kanchenjunga-biosphere-reserve-gets-entry-into-the-unescos-global-list/articleshow/65327646.cms.
- ↑ «Panna Biosphere Reserve, India». UNESCO (به English). ۱۲ نومبر ۲۰۲۰. دریافتشده در ۲۸ جنوری ۲۰۲۲.
- ↑ «Biosphere Reserves in India (as on Dec, 2014)». دسمبر ۲۰۱۴. دریافتشده در ۲۳ دسمبر ۲۰۲۱.
- ↑ "Panna Tiger Reserve gets UNESCO’s ‘Biosphere Reserve’ Status". Outlook India. 7 November 2020. https://www.outlookindia.com/outlooktraveller/travelnews/story/70818/panna-tiger-reserve-gets-unescos-biosphere-reserve-status.
- ↑ «Status of Biosphere reserves in India» (PDF). ENVIRO NEWS, Ministry of Environment and Forests. جنوری–مارچ ۲۰۰۸. ص. 9. بایگانیشده از اصلی (PDF) در ۲۰ جنوری ۲۰۱۳. دریافتشده در ۱ جون ۲۰۱۳.
| وکیمیڈیا کامنز اتے Biosphere reserves of India نال متعلق میڈیا اے۔ |
- Wildlife Institute of India webpage on India's Biosphere Reserves at Archive.is (archived 9 May 2004)
- United Nations List of National Parks and Protected Areas: India (1993) at the Library of Congress (archived 25 November 2001)
- Biosphere reserves of India
- Ministry of Environment and Forests