ہلری رودہم کلنٹن
ہلری رودہم کلنٹن | |
---|---|
(انگریزی وچ: Hillary Clinton) | |
پیدائشی نام | (انگریزی وچ: Hillary Diane Rodham) |
جم | 26 اکتوبر 1947 (77 سال)[۱][۲][۳][۴]
|
وفات |
|
رہائش | نیو یارک |
شہریت | امریکا [۵] |
استعمال ہتھ | دایاں [۶] |
مذہب | میتھوڈست |
مذہب | میتھوڈسٹ کلیسیا [۷] |
جماعت | ڈیموکریٹک پارٹی (۱۹۶۸–)[۸][۹] ریپبلکن پارٹی (–۱۹۶۸) |
رکنیت | امریکی اکادمی برائے سائنس و فنون |
شریک حیات | بل کلنٹن (۱۱ اکتوبر ۱۹۷۵–)[۱۰] |
اولاد | چیلسا کلنٹن |
تعداد اولاد | 1 |
عملی زندگی | |
مادر علمی | ویلسلے کالج (۱۹۶۵–۱۹۶۹)[۱۱] ییل لا اسکول (۱۹۶۹–۱۹۷۳)[۱۱] |
تخصص تعلیم | political science |
تعلیمی اسناد | Bachelor of Arts ،Juris Doctor |
پیشہ | سیاست دان [۱۲][۱۳][۹]، وکیل [۱۱]، سفارت کار ، آپ بیتی نگار ، استاد جامعہ ، پوڈکاسٹر [۱۴][۱۵]، مفسرِ قانون [۱۳]، فلم ساز [۱۳] |
مادری زبان | امریکی انگریزی |
پیشہ ورانہ زبان | امریکی انگریزی [۱۶]، انگریزی [۱۷] |
شعبۂ عمل | سیاست ، نظریاتی صحافت ، اُصول قانون ، خیرات (عمل) |
نوکریاں | جامعہ آرکنساس ، کولمبیا یونیوسٹی [۱۸] |
اعزازات | |
فلاڈلفیا لبرٹی میڈل (۲۰۱۳) ٹائم 100 (اپریل ۲۰۱۲) اعزازی ڈاکٹریٹ (۲۰۰۹) اعزازی ڈاکٹریٹ (ستمبر ۲۰۰۵) اعزازی ڈاکٹریٹ (مئی ۲۰۰۵) |
|
دستخط | |
ویب سائٹ | |
ویب سائٹ | باضابطہ ویب سائٹ (انگریزی ) |
IMDB اُتے صفحہ | |
ترمیم |
ہیلری رودہم کلنٹن امریکہ دی 67ویں وزیرخارجہ اے۔ اوہ بارک اوبامہ سرکار چ کم کر رئی اے۔ اوہ 42ویں امریکی صدر بل کلنٹن دی ٹبری اے۔ ہلری کلنٹن 21 جنوری 2009 نوں وزیرخارجہ بنی۔
|سادہ طبیعت تے حس مزاح توں بھرپور شخصیت دی حامل68 سالہ سابق خاتونِ ا وّل، سینیٹر، وکیل تے امریکی وزیر خارجہ ہلیری کلنٹن پاکستان سمیت دنیا بھر دیاں عورتاں دے لئی ہمت تے جرات دا استعارہ نيں۔ 26 اکتوبر 1947کو شکاگو وچ پیدا ہونے والی ہلیری اورسابق امریکی صدر بل کلنٹن 1975 کورشتہ ازدواج وچ منسلک ہوئے۔ اس توں پہلے1974 وچ ہلیری اس دور دے مشہور واٹر گیٹ سکینڈل کیس دی پیروی وی کر چکیاں سن۔ رچرڈ نکسن دے صدارت توں مستعفی ہونے دے بعد ہلیری نوں آرکنساس یونیورسٹی دا فیکلٹی ممبر بنا دتا گیا، اوہ اوتھے دی پہلی خاتون معلمہ سن۔1976 وچ جدوں بل کلنٹن امریکا دے اٹارنی جنرل منتخب ہوئے تاں ہلیری نوں صدر جمی کارٹر دے نال کم دا موقع وی ملا۔ 1978ماں32 سال دی عمر وچ جدوں بل کلنٹن گورنر دے عہدے اُتے فائز ہوئے توہلیری نے وی اپنی سیاسی سرگرمیاں شروع کر دتیاں۔ آرکنساس دی پہلی خاتون معلمہ ہونے دے ناطے انہاں نے ایجوکیشنل سٹینڈر کمیٹی قائم کيتی، بچےآں دے لئی ہسپتال بنوایااور بچےآں دے حقوق دے سلسلے وچ چلڈرن فنڈز قائم کیتے جس دی وجہ توں انہاں نوں امریکا دی طاقتور ترین وکیل قرار دتا گیا۔ ہلیری کلنٹن2001سے2009تک بحیثیت سینیٹربھی کم کرچکيتیاں نيں۔2007 وچ انہاں نے امریکی صدارتی انتخابات وچ ڈیموکریٹک پارٹی وچ نامزدگی حاصل کرنے دی کوشش کيتی لیکن باراک اوباما نوں اکثریت حاصل رہی۔ ڈیموکریٹک پارٹی دے بر سر اقتدار آنے اُتے ہلیری نے صدر اباما دے نال بطور وزیر خارجہ کم کرنے نوں ترجیح دتی۔ دسمبر2012 وچ ہلیری دی جانب توں بحیثیت امریکی وزیر خارجہ مزیدکم کرنے توں معذرت اُتے سینیٹرجان کیری نوں امریکا دا نواں وزیر خارجہ بنا دتا گیا۔
نیو جرسی وچ اپنی جیت دے بعدہلیری کلنٹن نے کچھ ایويں ٹویٹ کيتاتھا ”ہر اس لڑکی دے لئی خوشی دے لمحات، جو وڈے خواب دیکھدی اے۔ ہاں، تسيں جو چاہندی ہوئے اوہ بن سکدی ہو، ایتھے تک کہ صدر بھی“
68سالہ سابق وزیر خارجہہلیری کلنٹن نوں ڈیموکریٹک پارٹی دی طرف توں امریکی صدارتی انتخابات وچ پہلی خاتون اُمیدوار ہونے دا اعزاز حاصل اے
امریکی دی 240 سالہ تریخ وچ عہدہ صدارت دے لئی ہلیری نہ صرف پہلی باقاعدہ خاتون امیدوار نيں بلکہ ممکنہ طور اُتے پہلی خاتون صدربھی ہوئے سکدیاں نيں
بلاشبہ عورت نے خود نوں منوانے دے لئی زندگی دے ہر شعبے وچ جان توڑ محنت دی اے اُتے ہور شعبہ ہائے زندگی دے برعکس سیاست اک ایسا میدان اے جو مرداں نوں وی چکرا کے رکھ دیندا اے۔ ایداں دے وچ اک باہمت خاتون سیاسی میدان وچ اترتی اے تے فیر عشراں اُتے محیط جدوجہد دے بعد ایسا وقت آندا اے کہ لوک اسنوں سپر پاور دی پہلی خاتون صدر دے طور اُتے دیکھدے نيں۔ خوبصورت مسکراہٹ، دلکش شخصیت تے دردِدل رکھنے والی سابق امریکی وزیر خارجہ ہلیری کلنٹن ایسی ہی اک خاتون نيں جنہاں نوں امریکا دی کسی وڈی سیاسی جماعت دی جانب توں صدارتی امیدوار دے طور اُتے چنا گیا اے تے امید دی جا رہی اے کہ اوہ ملکی تریخ دی پہلی خاتون صدر منتخب ہوکے اک نويں تریخ رقم کر دیؤ گی۔ تازہ ترین نتائج دے مطابقہلیری نے ڈیموکریٹک پارٹی دے صدارتی امیدواردے لئی مطلوبہ ووٹ حاصل کرلئے نيں چنانچہ امریکا دی 240 سالہ تریخ وچ اوہ پہلی خاتون نيں جو صدارتی انتخاب لڑاں گی۔ ایويں رواں ماہ25-28 جولائی کوریاست فلاڈیلفیا (Philadelphia) وچ منعقد ہونے جا رہے ڈیموکریٹک نیشنل کنونشن وچ انہاں دی نامزدگی دا باقاعدہ اعلان امریکا وچ نويں تریخ رقم کريں گا۔ ہلیری نے امریکا دی تریخ وچ خواتین دے اک تاریخی لمحے تک پہنچنے دے لئی اپنے حامیاں دا شکریہ ادا کيتا۔ انہاں نوں اپنے نیڑے ترین حریف برنی سینڈرزپر 30 لکھ ووٹاں دی سبقت حاصل اے تے انھاں2219 مندوبین دے علاوہ 523 سپر ڈیلیگیٹس(Superdelegates) دی حمایت وی حاصل اے۔ نیو یارک وچ خوشی مناندے ہوئے اپنے حامیاں توں انھاں نے کہاتھا”آپ سب دا شکریہ، اسيں اک سنگ میل تک پہنچ گئے نيں۔ ساڈے ملک دی تریخ وچ پہلی بار کسی اہم پارٹی دی جانب توں کوئی خاتون بطور صدارتی امیدوار چنی گئی اے۔ اگرچہ اس وقت اسيں اک تاریخی تے بے مثال لمحے دے دہانے اُتے نيں لیکن حالے سانوں تے کم کرنا اے “۔ ادھرامریکی صدر براک اوباما وی باضابطہ طور اُتے ہلیری کلنٹن نوں ڈیموکریٹک پارٹی دی صدارتی امیدوار دی نامزدگی دے لئی سرکاری سطح اُتے حمایت کرچکے اے ں۔ واضح رہے کہ2008 دے انتخابات وچ ہلیری کلنٹن صدراندی عہدے دے لئی ڈیموکریٹک پارٹی دی امیدوار سن اُتے اوباما نے انہاں نوں پارٹی انتخاب وچ شکست دتی سی۔ صدرمنتخب ہونے دے بعد باراک اوباما نے انہاں نوں اپنی کابینہ وچ وزیر خارجہ دا عہدہ دتا سی۔2012ماں اس عہدے توں سبکدوش ہونے پرامریکی صدر باراک اوباما نے ہلیری دے بارے وچ کہیا اے کہ انہاں کاتذکرہ ملک دی بہترین وزیر خارجہ دے طور اُتے ہوئے گا۔ صدر اوباما دا کہنا سی کہ ہلیری دے نال چار سال کم کرنے دا تجربہ بہترین سی۔”مینوں انہاں دی کمی محسوس ہوئے گی، کاش اوہ کچھ تے دن رک جاتیں“۔ بہرحال پچھلے دناں صدر اوباما دی ورمونٹ (Vermont)کے سینیٹر برنی سینڈرز نال ملاقات دے بعدبیان سامنے آیا کہ کلنٹن شاید عہدہ صدارت دے لئی سب توں زیادہ قابل تے موزاں شخصیت نيں۔ اپنے پیغام وچ اوباما نے کہاتھا”دیکھو مینوں معلوم اے کہ ایہ کم کتنا مشکل اے۔ ایہی وجہ اے کہ وچ سمجھدا ہاں کہ ہلیری نے اس وچ کمال دا درجہ حاصل کر ليا اے “۔
برنی سینڈرز دا چیلنج
سودھوسیاسی حرکیات دا علم رکھنے والے لوک بخوبی جاندے نيں کہ امریکا دا صدارتی انتخاب تے پارٹی نامزدگی حاصل کرنے دا مرحلہ اک پیچیدہ عمل ہونے دے نال نال امیدواراں دی صلاحیت دا کڑا امتحان وی ہُندا اے۔ بلاشبہ گذشتہ چند ماہ دے دوران صدارتی امیدوار دے طور اُتے نامزدگی دے لئی کانٹے دار مقابلے اورتاریخی مباحثے دیکھنے نوں ملے۔ اس ابتدائی انتخابی مہم وچ ہلیری کواپنی ہی پارٹی وچ صدارتی نامزدگی دے خواہش مند برنی سینڈرز(Bernie Sanders) دی صورت وچ سب توں بڑاچیلنج درپیش سیبلکہ بعض مبصرین دی جانب توں برنی سینڈرز نوں ڈیموکریٹ پارٹی دا ”ڈونلڈ ٹرمپ “بھی کہیا گیا۔ ڈیموکریٹ پارٹی وچ سینیٹر سینڈرز جداں نووارد دے برعکس ہلیری کلنٹن نے اٹھ برس خاتونِ اول دی حیثیت توں وائٹ ہاوس وچ گزارچکيتیاں نيں اُتے برنی سینڈرز دی جانب توں ڈیموکریٹک پارٹی دے اندر دور تک جڑاں رکھنے والی ہلیری نوں 22 ریاستاں وچ شکست توں دوچار کرنا کوئی معمولی گل نئيں۔ رواں سال14اپریل کونیویارک وچ ہونے والے پرائمری انتخابات وچ ہونے والی اک بحث وچ برنی سینڈرز نے ایہ تسلیم کيتا کہ ہلیری کلنٹن صدر بننے دا تجربہ تے ذہانت رکھدی نيں لیکن ماضی وچ کیتے گئے انہاں دے کئی فیصلے غلط ثابت ہوئے نيں۔ سینڈرز نے ہلیری کلنٹن اُتے اس گل دے لئی سخت تنقید دی کہ اوہ عراق جنگ کيتی پرزور حامی سن۔ دوسری طرف ہلیری کلنٹن نے وی برنی سینڈرزکو جم کر رگڑا لگایااور کہیا کہ اوہ جنہاں مجوزہ پالیسیاں دی گل کردے نيں اس توں متعلق اوہ خود ابہام دا شکار نيں۔ دراصل اس بحث توں چند روز پہلے ہی وچ نیویارک ڈیلی نیوز دے نال اپنے اک انٹریو وچ سینڈرز اپنی ہی کئی مجوزہ پالیسیاں دی وضاحت وچ ناکام رہے سن ۔ ہلیری کلنٹن نے ایہ کہہ کے سینڈرز نوں لاجواب کر دتا کہ مشکلات دی شناخت کرنا آسان اے لیکن انہاں دا حل تلاش کرنا خاصا مشکل کم اے۔
ڈونلڈ ٹرمپ دی بدزبانی دا مقابلہ
سودھوہلیری کلنٹن دے مقابلے وچ عہدہ صدارت دے لئی ری پبلکن پارٹی دے امیدوار 70سالہ ارب پتی کاروباری شخصیت ڈونلڈ ٹرمپ نوں اپنی شخصیت تے متنازع بیانات دی وجہ توں ایداں دے فائدے وی ملے نيں جو دوسرے امیدواراں دے حصہ وچ نہ آسکے۔ ٹرمپ نوں اپنے بیانات دی وجہ توں ذرائع ابلاغ وچ اس قدر جگہ ملی کہ انھاں اپنی انتخابی مہم چلانے دے لئی اشتہاراں اُتے زیادہ رقم خرچ نئيں کرنی پئی۔ اگرچہ17مئی2016کو ٹرمپ نے فاکس نیوز دی پریزینٹر میگن کیلی(Megyn Kelly) توں انٹرویو دے دوران تسلیم کيتاکہ انھاں اپنی انتخابی مہم وچ غلیظ بولی استعمال کرنے پرافسوس اے لیکن انہاں دے بقول اوہ اس دے بغیراِنّی آسانی توں کامیاب نئيں ہوئے سکدے سن ۔ واضح رہے کہ میگن کیلی دے نال گذشتہ سال اگست وچ ہونے والی پہلی صدارتی بحث دے دوران ڈونلڈ ٹرمپ دی تلخ کلامی ہوئی سی۔ اس دے علاوہ ڈونلڈ ٹرمپ نوں ایہ وی سہولت اے کہ اوہ اپنی مہم دے لئی اپنی جیپ توں رقم خرچ کرنے دی صلاحیت رکھدے نيں لیکن دلچسپ گل ایہ اے کہ ہن تک انہاں نے اپنی مہم اُتے چار کروڑ 90 لکھ ڈالر خرچے نيں جنہاں وچوں تن کروڑ 60 لکھ ڈالر انہاں دی اپنی رقم سی۔ ڈونلڈ ٹرمپ نوں انفرادی طور اُتے ملنے والے عطیات وچ چھوٹے عطیات دی تعداد زیادہ اے جو ظاہر کردا اے کہ انھاں عوامی سطح اُتے وی بے پناہ حمایت حاصل اے لیکن کئی دفعہ انہاں دی تقریر شروع ہونے توں پہلے ہاتھا پائی دے واقعات وی تسلسل توں ہُندے رہے نيں۔ بہرحال انتخابی مہم دے دوران ٹرمپ نے ہلیری نوں زچ کرنے دا کوئی موقع ہتھ توں نہ جانے دیااور ہلیری نے وڈے تحمل توں ٹرمپ دے ہر وار دا مقابلہ کيتا۔ رواں برس27اپریل نوں ٹرمپ نے کہیا اے کہ جے ہلیری کلنٹن عورت نہ ہُندیاں تاں انھاں پنج فیصد ووٹ وی نہ ملدے۔ انھاں صدارتی دوڑ وچ صرف اک ہی فائدہ اے کہ اوہ عورت نيں۔ ہلیری کلنٹن نے جواباً کہا”جے عورتاں دے لئی ہیلتھ کیئر منصوبے، تنخواہ دار فیملی چھیويں تے خواتین نوں برابری دی تنخواہ دے لئی کوشش کرنا عورت کارڈ کھیلنا اے تاں مینوں ایسا ہی سمجھیں“۔ پرائمری انتخابات دے آخری دناں ہلیری کلنٹن نے تنگ آکے ڈونلڈ ٹرمپ کو”خطرناک حد تک بے ربط“ شخصیت قرار دے دتا تے کہاکہ ڈونلڈ ٹرمپ صدارت دے لئی انتہائی غیر موزاں نيں ، انہاں دا منتخب ہونا اک تاریخی غلطی ہوئے گی۔ ہلیری نے کہیا کہ صدارت سنبھالنایہ حقیقت توں نیڑے تریعنی کوئی ریالٹی ٹی وی شو نئيں بلکہ اک ناقابلِ تردیدحقیقت اے۔ بہرحال ہر طرح دے زبانی اورنفسیاتی حملےآں دے باوجود ہلیری کلنٹن نے اپنی پیش قدمی جاری رکھی اوراپنے خطابات وچ ووٹرز نوں یقین دلانے وچ کامیاب رہیاں کہ اوہ اپنے تجربے تے وژن دے مطابق امریکا نوں بحراناں توں کڈ کے اک بار فیر دنیا دی واحد سپر پاور بنانے دا جامع تے قابلِ عمل منصوبہ رکھدی نيں۔
ہلیری تے خواتین
سودھورواں برس فروری وچ امریکا دی سابق وزیر خارجہ میڈلن البرائٹ کادلچسپ بیان سامنے آیاکہ”اُنہاں خواتین دے لئی دوزخ وچ اک خاص جگہ بنائی جائے گی جو ہور خواتین دی مدد نئيں کردی نيں“۔ یقیناً ایہ اک ایسا بیان اے جس دا مقصد ہلیری کلنٹن دی سیاسی مہم وچ انہاں مدد کرنا سی لیکن اس دے بیان دے ذریعے میڈلین نے غیر ارادی طور اُتے خواتین ووٹراں دے حوالے توں انہاں دے مسائل وی ظاہر کر دتے۔ میڈیلن البرائٹ دے مطابق اٹھ سال پہلے امریکا دی پہلی خاتون صدر منتخب دے لئی انتخابی دوڑ وچ شامل ہوئے کے ہلیری کلنٹن نے اک بے مثال قدم اٹھایا سی لیکن خدانخواستہ 2016 وچ وی انہاں دی ایہ کوشش ناکام نہ ہوئے جائے۔ حقیقت ایہ اے کہ امریکا دی بہت ساریاں ریاستاں وچ ہلیری کلنٹن دے مقابلے وچ نوجوان خواتین نے برنی سینڈرز نوں زیادہ ووٹ دیے۔ شایدامریکی قوم نے انھاں کلنٹن -مونیکا لیونسکی سیکس سکینڈل وچ اپنے شوہر بل کلنٹن دا نال نہ چھڈنے اُتے کدی معاف ہی نئيں کيتا۔ سروے رپورٹاں دے مطابق خواتین دی اک وڈی تعدادیہ سوچکی اے کہ جے اوہ خواتین دے حقوق دی جنگ کر رہی سن توانہاں نوں اپنے شوہرسابق صدر بل کلنٹن (Bill Clinton)کوقصور وار ثابت ہونے اُتے چھڈ دینا چاہیے سینہ کہ مسلسل انہاں دا نال دیتاں۔ حیرت انگیز گل ایہ اے کہ ہلیری نوں مسترد کرنے والی خواتین جے وڈی عمر دی وڈی ہُندیاں تاں معاملہ سمجھ وچ آجاندا لیکن اس سکینڈل نوں لے کرکے انھاں ووٹ نہ دینے دا ارادہ رکھنے والی خواتین وچ زیادہ تر نوجوان نيں۔ مبصرین دے مطابق شاید ایہ سب منظم منفی پروپیگنڈے دی وجہ توں ہوئے رہیا اے۔ اس دے علاوہ کلنٹن خاندان نال تعلق ہونے دی بنیاد اُتے ہی کچھ لوک تاں ہلیری نال نفرت وی کردے نيں۔ خاص طور اُتے مرداں تے خواتین دی اک وڈی تعدا دیہ سمجھدی اے کہ کلنٹن خاندان مغرور، دولت مند، ہر چیز اُتے اپنا حق جتانے والے تے اپنے آپ نوں معاشرے وچ سب توں اُتے تصور کرنے والے لوک نيں۔ انہاں سب تصورات دے باوجود ہلیری نے خواتین دی فلاح و بہبود دے حوالے توں واضح پروگرام دا اعلان کيتا اے۔ صدارتی امیدوار دے طور اُتے نامزدگی حاصل کرنے دی مہم دے دوران ہور تمام امیدواراں دی نسبت انہاں نے نہ صرف 53% خواتین نوں اپنی ٹیم وچ شامل کيتا بلکہ انہاں نوں انہاں نوں مرد کارکناں دے برابر اُجرت وی دتی گئی۔ ہلیری دے حریف ڈونلڈ ٹرمپ نے جتھے مرد کارکناں نوں خواتین دے مقابلے وچ اک تہائی کم معاوضہ دتا،اوتھے انہاں دی ٹیم وچ خواتین دا تناسب محض28%اے۔
امریکی میگزین فوربز دی سال2016 دی دنیا دی با اثر ترین خواتین دی لسٹ وچ جرمن چانسلر آنگلا مرکل دے بعد ہلیری کلنٹن دا دوسرا نمب رہے۔ بہرحال اپنے حریفاں دے مقابلے وچ ہلیری کلنٹن نے اوہ کر دکھایاہے جواج تک ناممکن سمجھیا جاندا سی۔ ہلیری کلنٹن دا ڈیموکریٹک پارٹی دی طرف توں صدارتی امیدوار دے طور اُتے سامنے آنایقینا امریکا وچ اک وڈی تبدیلی دی جانب اشارہ اے اور8نومبرکو صدارتی معردے ميں ہلیری دی فتح کوامریکا وچ خواتین دی فتح توں تعبیر کيتا جائے گا۔ بلاشبہ امریکا تے پاکستان دے باہمی تعلقات دے حوالے توں ڈیموکریٹک تے ری پبلکن پارٹی دونے کاریکارڈ چنگا نئيں اُتے اس گل وچ کوئی شک نئيں کہ ری پبلکن امیدوار ڈونلڈ ٹرمپ دے مقابلے وچ ہلیری کلنٹن زیادہ موزاں نيں۔
ڈونلڈٹرمپ بمقابلہ ہلیری کلنٹن 1944 دے بعد پہلا صدارتی معرکہ اے جس وچ دونے امیدوار نیو یارک شہر نال تعلق رکھدے نيں۔
اس توں پہلے 1944 وچ نیو یارک دے گورنر سیمس ای ڈیواور فرنیکلن روزوولٹ اک دوسرے مدمقابل سن ۔ حالیہ صدارتی انتخابات جیتنے والا 71 سالاں وچ وائٹ ہاوس وچ پہلا نیو یارکر(New Yorker) ہوئے گا۔ واضح رہے کہ ہلیری کلنٹن شکاگو وچ پیدا ہوئیاں لیکن اوہ نیو یارک توں سینیٹر منتخب ہوئیاں تے نیو یارک ہی وچ رہندیاں نيں دنیا دی سپر پاور کہلانے والے ملک امریکا وچ 1920تک ووٹ ڈالنے دی اجازت نہ سی تے ہن ملک کی240سالہ تریخ وچ پہلی بار ایسا ہويا اے کہ ملک دی اک وڈی سیاسی جماعت دی جانب توں 68سالہ ہلیری کلنٹن دی صورت وچ اک خاتون نوں عہدہ صدارت دے لئی اگے لیایا گیا اے۔
حوالے
سودھو- ↑ US Congress Bio ID: https://bioguide.congress.gov/search/bio/C001041 — اخذ شدہ بتاریخ: ۱۸ جون ۲۰۱۶ — CLINTON, Hillary Rodham, (1947 -) — سے آرکائیو اصل فی ۱۸ جون ۲۰۱۶ — ناشر: United States Government Publishing Office
- ↑ Biographies of the Secretaries of State: Hillary Rodham Clinton (1947–) — اخذ شدہ بتاریخ: ۱۸ جون ۲۰۱۶ — سے آرکائیو اصل فی ۱۸ جون ۲۰۱۶ — ناشر: Office of the Historian
- ↑ مصنف: Darryl Roger Lundy — خالق: Darryl Roger Lundy
- ↑ عنوان : Proleksis enciklopedija
- ↑ Libris-URI: https://libris.kb.se/katalogisering/pm147s67051bg08 — اخذ شدہ بتاریخ: ۲۴ اگست ۲۰۱۸ — ناشر: National Library of Sweden — شائع شدہ از: ۱۹ اکتوبر ۲۰۱۲
- ↑ http://fiddlingant.blogspot.com/2014/02/presidents-left-beats-right-hands-down.html
- ↑ The public and private faith of Hillary Clinton — اخذ شدہ بتاریخ: ۱۷ اپریل ۲۰۲۳ — شائع شدہ از: ۳۰ اکتوبر ۲۰۱۶
- ↑ US Congress Bio ID: https://bioguide.congress.gov/search/bio/C001041 — اخذ شدہ بتاریخ: ۱۸ جون ۲۰۱۶ — CLINTON, Hillary Rodham, (1947 -) — سے آرکائیو اصل — ناشر: United States Government Publishing Office
- ↑ ۹.۰ ۹.۱ https://www.workwithdata.com/person/hillary-clinton-1947 — اخذ شدہ بتاریخ: ۲۷ ستمبر ۲۰۲۴
- ↑ Biographies of the Secretaries of State: Hillary Rodham Clinton (1947–) — اخذ شدہ بتاریخ: ۱۸ جون ۲۰۱۶ — سے آرکائیو اصل — ناشر: Office of the Historian
- ↑ ۱۱.۰ ۱۱.۱ ۱۱.۲ US Congress Bio ID: https://bioguide.congress.gov/search/bio/C001041 — عنوان : Biographical Directory of the United States Congress — ناشر: United States Government Publishing Office
- ↑ Union List of Artist Names ID: https://www.getty.edu/vow/ULANFullDisplay?find=&role=&nation=&subjectid=500237450 — اخذ شدہ بتاریخ: ۲۲ مئی ۲۰۲۱ — خالق: Getty Research Institute — شائع شدہ از: ۸ مئی ۲۰۱۸
- ↑ ۱۳.۰ ۱۳.۱ ۱۳.۲ سرو ویاپک ادھکار شناختی: https://d-nb.info/gnd/119082101 — اخذ شدہ بتاریخ: ۱ مئی ۲۰۲۴
- ↑ Apple Podcasts podcast ID: https://podcasts.apple.com/podcast/id1531768983 — اخذ شدہ بتاریخ: ۳۰ ستمبر ۲۰۲۰ — ناشر: ایپل
- ↑ https://www.salon.com/2020/09/29/hillary-clinton-podcast-review-you-and-me-both/ — اخذ شدہ بتاریخ: ۳۰ ستمبر ۲۰۲۰
- ↑ فرینس دا ببلیوٹیک نیشنل آئی ڈی: https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb12543158f — اخذ شدہ بتاریخ: ۱۰ اکتوبر ۲۰۱۵ — مصنف: Bibliothèque nationale de France — عنوان : اوپن ڈیٹا پلیٹ فارم — اجازت نامہ: Open License
- ↑ CONOR.SI ID: https://plus.cobiss.net/cobiss/si/sl/conor/15177315
- ↑ https://news.columbia.edu/news/hillary-rodham-clinton-join-columbia-community
- ↑ https://www.womenofthehall.org/inductee/hillary-rodham-clinton/
ہلری رودہم کلنٹن | |
امریکہ دی 67ویں وزیرخارجہ | |
جمن پو: | شکاگو الینوۓ امریکہ |
جمن دیاڑہ | 26 اکتوبر 1947 |
کم : | امریکہ دی وزیرخارجہ |
دسخط: | |
ویب سائٹ : | [۱] Archived 2011-07-04 at the وے بیک مشین |
مارتھا واشنگٹن · ابیگیل ایڈمز · مارتھا جیفرسن رانڈلف · ڈولی میڈیسن · الزبتھ مونرو · لوئیسا ایڈمز · ایمیلی ڈونلسن · سارا جیکسن · انجیلیکا وان بورن · اینا ہیریسن · جین ہیریسن · لیٹیٹیا ٹائلر · پریسکیلا ٹائلر · جولیا ٹائلر · سارہ پولک · مارگیرٹ ٹیلر · ایبیگیل فلمور · ہیرئیٹ لین · میری لنکن · الیزہ جانسن · جولیا گرانٹ · لوسی ہیز · لکریٹیا گارفیلڈ · میری آرتھر · روز کلیولینڈ · فرانکس کلیولینڈ · کیرولین ہیریسن · میری ہیریسن · ایڈتھ روزویلٹ · ہیلن ٹافٹ · ایلن ولسن · ایڈتھ ولسن · فلورینس ہارڈنگ · گریس کولج · لو ہوور · الینر روزویلٹ · بیس ٹرومین · میمی آئزن ہاور · جیکلن کینیڈی · لیڈی برڈ جانسن · پیٹ نکسن · بیٹی فورڈ · روزالن کارٹر · نینسی ریگن · باربرا بش · ہلری رودہم کلنٹن · لارا بش · مشل اوبامہ |