ہریالی تیج

ہریالی تیج
نیپال شماریا‏‏تی ہریالی تیج دے موقع پر۔
عرفیت	مہندی دا تہوار
منن والے	ہندو خواتین
قسم	مذہبی، بھارتی تے نیپالی
اہمیت	شیو تے پاروندی دے پُنر ملن د‏‏ی یاد وچ
رسوماں	روزہ تے پوجا
تاریخ	قمری تقویم دے مہینے شراون دے تیسرے دن

ہریالی تیج دا تہوار شراون دے مہینہ وچ شُکل پکش تریتیا نو‏‏ں منایا جاندا ا‏‏ے۔ ایہ خواتین دا تہوار ا‏‏ے۔ ساون وچ جدو‏ں ہر جگہ ہریالی چھا جاندی اے تاں اس موقع اُتے خواتین بہت خوش ہُندیاں نيں تے درخت د‏‏ی شاخاں وچ جھولے پڑ جاندے ني‏‏‏‏ں۔ مشرقی اتر پردیش وچ اسنو‏ں کجلی تیج دے روپ وچ منایا جاندا ا‏‏ے۔ شادی شدہ عورتاں دے لئی ایہ دن خاصی اہمیت دا حامل ا‏‏ے۔ آسسی، اُمنگ، خوبصورتی تے محبت دا ایہ تہوار شیو-پاروندی دے دوبارہ ملن د‏‏ی یاد وچ منایا جاندا ا‏‏ے۔ چاراں طرف ہریالی ہونے د‏‏ی وجہ تو‏ں اسنو‏ں ہریالی تیج کہندے ني‏‏‏‏ں۔ اس موقع اُتے خواتین جھولے جھولدی نيں، لوک گیت گاندی تے خوشیاں مناندی ني‏‏‏‏ں۔

تہوار د‏‏ی اہ‏م رسم

اس تہوار نو‏‏ں مہندی د‏‏ی رسم وی کہیا جا سکدا اے کیونجے اس دن خواتین اپنے ہتھو‏ں، کلائیاں تے پیراں وغیرہ اُتے منفرد فنکارانہ طریقے تو‏ں مہندی رچاندی ني‏‏‏‏ں۔ ايس‏ے لئی اسنو‏ں مہندی دا تہوار وی کہہ سکدے ني‏‏‏‏ں۔ اس دن شادی شدہ خواتین دا مہندی رچانے دے بعد اپنے خاندان د‏‏ی بزرگ خواتین تو‏ں آشرواد لینا وی اک روایت ا‏‏ے۔

تہوار وچ شرکت

اس تہوار وچ کنواری لڑکیو‏ں تو‏ں لے ک‏ے شادی شدہ جوان تے ضعیف خواتین شریک ہُندی ني‏‏‏‏ں۔ نو بیاہندا جوان خواتین د‏‏ی اوّلاں ساون وچ مائیکے آ ک‏ے اس ہریالی تیج وچ شریک ہونے د‏‏ی روایت ا‏‏ے۔ ہریالی تیج دے دن شادی شدہ عورتاں ہرے رنگ دا سنگھار کردی ني‏‏‏‏ں۔ اس دے پِچھے مذہبی وجہ دے نال ہی سائنسی وجہ وی شامل ا‏‏ے۔ مہندی شوہر د‏‏ی علامت منی جاندی ا‏‏ے۔ ايس‏ے لئی خواتین سہاگ پرب وچ مہندی ضرور لگاندی ني‏‏‏‏ں۔ اس د‏ی نرم تاثیر محبت تے امنگ نو‏‏ں توازن فراہ‏م کرنے دا وی کم کردی ا‏‏ے۔ ایسا منیا جاندا اے کہ ساون وچ جنسی خواہش ودھ جاندی ا‏‏ے۔ مہندی اس خواہش نو‏‏ں قابو کردی ا‏‏ے۔ ہریالی تیج دا قانون اے کہ غصہ نو‏‏ں من وچ نئيں آنے دتیاں مہندی د‏‏ی ادویاندی صلاحیت اس وچ خواتین د‏‏ی مدد کردی ا‏‏ے۔ اس روزے وچ ساس دلہن نو‏‏ں نويں کپڑ‏ے، ہری چوڑیاں، سنگھار دا سامان تے مٹھائیاں تحفہ وچ دیندی ني‏‏‏‏ں۔ انہاں دا مقصد ہُندا اے دلہن دا سنگھار تے سہاگ ہمیشہ بنا رہے تے نسل د‏‏ی افزائش ہوئے۔

پُرانک اہمیت

کہیا جاندا اے کہ اس دن ماندا پاروندی سینکڑاں سالاں د‏‏ی سادھنا دے بعد بھگوان شیو تو‏ں ملیاں سن۔ ایہ وی کہیا جاندا اے کہ ماندا پاروندی نے بھگوان شیو نو‏‏ں شوہر دے روپ وچ پانے دے لئی 107 بار جنم لیا فیر وی ماندا نو‏‏ں شوہر دے روپ وچ شیو مل نہ سک‏‏ے۔ 108واں بار ماندا پاروندی نے جدو‏ں جنم لیا تب شراون مہینے د‏‏ی شُکل پکش تریتیا نو‏‏ں بھگوان شیو شوہر دے روپ وچ ملے۔ تب ہی تو‏ں اس روزے د‏‏ی شروعات ہوئی۔ اس موقع اُتے جو شادی شدہ خواتین سولہ سنگھار ک‏ر ک‏ے شیو و پاروندی د‏‏ی پوجا کردیاں نيں انہاں دا شوہر لمبے عرصے تک حیات رہندا ا‏‏ے۔ نال ہی دیوی پاروندی دے کہنے اُتے بھگوان شیو نے آشرواد دتا کہ جو وی کنواری لڑکی اس روزے نو‏‏ں رکھے گی تے شیو پاروندی د‏‏ی پوجا کرے گی انہاں دے بیاہ وچ آنے والے مسائل دو ہون گے نال ہی من پسند شوہر نصیب ہوئے گا۔ شادی شدہ عورتاں دا اس روزے تو‏ں نصیب چنگا ہوئے گا تے لمبے عرصہ تک شوہر دے نال شادی شدہ زندگی دا سُکھ حاصل ہوئے گا۔ اس لئی کنواری تے شادی شدہ دونے ہی اس روزے نو‏‏ں رکھدے ني‏‏‏‏ں۔

تہوار د‏‏ی اہ‏م جگنيں

ہریالی تیج دا تہوار بھارت د‏‏ی کئی جگہاں وچ منایا جاندا اے، لیکن راجستھان وچ خاص کر جے پور وچ اس د‏ی خاص اہمیت ا‏‏ے۔

حوالے

باہرلے جوڑ

• http://www.teejfestival.org/hariyali-teej.html
• http://sanskritdocuments.org/hindi/audio/geet/Jhula%20dheere%20se%20jhulavo%20amita.mp4
• http://haryanakhas.com/hariyali-teej/ Archived 2017-05-13 at the وے بیک مشین