گورکھا سلطنت
سلطنتِ گورکھا गोरखा राज्य | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1559 عیسوی–1768 عیسوی | |||||||||
راجگڑھ | گورکھا دربار | ||||||||
عمومی زباناں | کَھس (بعد وچ نیپالی) | ||||||||
مذہب | ہندو مت | ||||||||
مہاراج ادھی راج (خودمختار بادشاہ) | |||||||||
• 1559 عیسوی – 1570 عیسوی | درویہ شاہ (پہلا) | ||||||||
• 1570 عیسوی – 1605 عیسوی | پونیندر شاہ | ||||||||
• 1609 عیسوی – 1633 عیسوی | رام شاہ | ||||||||
• 1633 عیسوی – 1645 عیسوی | ڈمبر شاہ | ||||||||
• 1645 عیسوی – 1661 عیسوی | کرشن شاہ | ||||||||
• 1661 عیسوی – 1673 عیسوی | رودر شاہ | ||||||||
• 1673 عیسوی – 1716 عیسوی | پرتھوی پتی شاہ | ||||||||
• 1716 عیسوی – 1743 عیسوی | نربھوپال شاہ | ||||||||
• 1743 عیسوی – 1768 عیسوی | پرتھوی ناراین شاہ (آخری) | ||||||||
تاریخ | |||||||||
• قیام | 1559 عیسوی | ||||||||
• خاتمہ | 1768 عیسوی | ||||||||
| |||||||||
موجودہ حصہ | نیپال |
سلطنت گورکھا (نیپالی زبان:गोरखा राज्य) 24 صوبےآں وچ مبنی اک حکومت سی جسنوں چوبیسی راجیہ وی کہیا جاندا اے۔ ایہ حکومت بر صغیر دے موجودہ نیپال وچ واقع سی۔[۱] سلطنت گورکھا مغرب وچ دریائے مارشیہ نگدی توں مشرق وچ دریائے تریشولی تک وسیع سی جو اسنوں بالترتیب سلطنت لام گنج تے سلطنت نیپال توں علاحدہ کردی سی۔[۲] گورکھا سلطنت دی بنیاد لام گنج سلطنت دے راجا یاشو براہما شاہ دے دوسرے بیٹے درویہ شاہ نے 1559ء وچ رکھی سی۔ اس نے کھانڈکا راجاواں نوں شکست دے کے اپنی حکومت قائم کیتی سی۔[۳]
ابتدا
سودھوتاریخی حقائق دسدے نيں کہ شاہ شاہی خاندان دے اولین تاجدار چندر ونش دے رشی راج رانا جی سن ۔ اوہ چتوڑ گڑھ دا اک دیوانہ بادشاہ سی جسنوں بٹھارک دے لقب توں جانیا جاندا سی ۔[۴] چندر ونش دی حکومت 13 نسلاں دی باقی رہی اس دے بعد مسلمان یاوناں نے انہاں توں حکومت کھو لئی۔ بھٹارک نوں ترک وطن کرنا پيا تے اوہ بس اپنا خاندانی ناں (رانا جی) ہی بچا سکے۔ اس دے 17 نسلاں تک اس دے راجا رانا جی روا دے ناں توں پہچانے جاندے رہے۔ مغلیہ سلطنت دے بادشاہ جلال الدین اکبر (1542ء تا 1605ء) نے فتح سنہا رانا جی روا دی بیٹی نال شادی کرنے دی خواہش ظاہر کیتی۔ اکبر نوں مثبت جواب نئيں ملیا کیونجے اس دا مذہب اسلام سی جو ہندو توں یکسر مختلف سی ۔ انہاں دے اس انکار نے اکبر نوں جنگ اُتے آمادہ کر دتا۔ فتح سنگھ روا سمیت کئی راجپوت مارے گئے۔ جنگ وچ بھج جانے والےآں وچ اودے بام رانا جی روا سن جنہاں نے اودے پور بسایا۔[۴]
منمتھ رانا جی روا اجین گئے۔ اس دا بیٹا بھوپال رانا جی راو ریدی گیا۔[۳] فیر 1417ء وچ سارگھا تے بعد وچ خیوم وچ آباد ہوئے گیا۔ اوتھے دی شمالی پہاڑیاں وچ اس نے کھیتی باڑی شروع کيتی۔ اوتھے دے راجا دے دو بیٹے کانچا تے میچا سن ۔[۴] انہاں دونے دی زناری دی رسم ادا کيتی گئی تے ایہ منصوبہ بنایا گیا کہ انہاں دی شادی راجپوت لڑکیوں توں کيتی جائے گی۔ کانچا ڈھور گیا تے اوتھے منگارٹ اُتے حملہ کر کے اسنوں فتح کر ليا تے برساں حکومت کیتی۔ میچا نے مغرب بعید دا رخ کیتا تے نوکوٹ جا کے اوتھے اپنی حکومت قائم کيتی۔[۴]
حوالے
سودھو- ↑ Hamilton, Francis Buchanan (1819). An Account of the Kingdom Of Nepal and of the Territories Annexed to This Dominion by the House of Gorkha. Edinburgh: Longman. Retrieved on 12 جنوری 2013. Page 237.
- ↑ Kirkpatrick, Colonel (1811). An Account of the Kingdom of Nepaul. London: William Miller. Retrieved on 12 جنوری 2013. Page 123.
- ↑ ۳.۰ ۳.۱ «Nepal2». www.royalark.net.
- ↑ ۴.۰ ۴.۱ ۴.۲ ۴.۳ Daniel Wright, History of Nepāl، Cambridge University Press, 1877, Nepal. Chapter X، page 273