کیڑے مکوڑے

کیڑے
دیس:	جنور
برادری:	ارتھروپوڈ
ٹولی:	کیڑے

کیڑے (انگریزی:Insect) جانداراں دی اک ٹولی اے جنہاں دا جوڑ ارتھروپوڈ نال اے۔ ایہناں دے پنڈے دے تن انگ، چھ لتاں پیچیدہ اکھاں تے دو انٹینا ہوندے نیں۔ زمین تے ایہ جنوراں دی سب توں وڈی ٹولی اے۔ ایہدیاں دس لکھ توں چوکھیاں ونڈاں نیں۔

ناں

انگریزی شبد انسیکٹ دی تریخ 1600 توں جا کے ملدی اے۔ ایہ شبد لاطینی شبد انسیکٹم توں نکلیا اے جیہدا مطلب اے "کچی ریڑھ دی ہڈی تے ونڈیا ہویا پنڈا" یا "جنوں کٹیا جا سکے"، کیوں جے کیڑے دا پنڈے تین حصے اچ کٹیا جا سکدا اے۔ بعد اچ ارسطو نے انسیکٹ شبد ورتیا۔

کیڑے دا وکھالہ: A- سر B- تھوریکس C- ایبڈومن 1-انٹینا، 2- تھلواں اوسیلائی، 3- اتلا اوسیلائی، 4- کمپاؤنڈ اکھ، 5- دماغ (سیریبرل گینگلیا)، 6- پروتھوریکس 7- ڈارسل خون دی نالی، 8- ٹریکیا دی ٹیوباں (سپائرکل)، 9- میزاتھوریکس، 10- میٹاتھوریکس، 11- اگلا پر، 12- پچھلا پر، 13- مڈ گٹ (معدہ)، 14- ڈارسل ٹیوب (دل)، 15- اووری، 16- ہنڈ گٹ (انٹیسٹائن، ریکٹم، اینس)، 17- اینس، 18- اوویڈکٹ، 19- نرو کارڈ (ایبڈامینل گینگلیا)، 20- میلپیگھین ٹیوباں، 21- ٹارسل پیڈ، 22- کلاز، 23- ٹارسز، 24- ٹبیا، 25- فیمر، 26- ٹروکینٹر، 27- فور گٹ (کراپ، گزرڈ)، 28- تھوتریسک گینگیان، 29- کوکسا، 30- سلائوری غدود، 31- سب ایسوفیجیل گینگلیان، 32- منہ دے حصے

ونڈائی

کیڑیاں دی ٹولی بنائی اوناندے وکھالے تے کیتی جاندی اے۔ کیڑیاں دیاں چار وڈیاں پتیاں نیں:

• چانے پر
  • پکھڑوں
    • ابابیل پوچھل پکھڑوں
    • اشناک پکھڑوں
    • چٹی پکھڑوں

• • پتنگا
    • مور پتنگا
    • اسمانی سہنپ
    • الو پتنگا
    • پٹواری پتنگا

٭ چھلڑ پر

• • تموڑی
  • مکھی
  • کیڑی

• بیٹل

• Fly

وکھالا

کیڑیاں دا جثہ نکے ٹکڑیاں دا بنیا ہوندا اے جیہدے تے باہرلا ڈھانچہ لگیا ہوندا اے جیہڑا "کائیٹن" دا بنیا ہوندا اے۔ جثہے دے تن وڈے انگ ہوندے نیں: 1- سر، 2- تھوریکس تے 3- ایبڈومن۔ سر تے دو حسی اینٹینے لگے ہوندے نیں، اک جوڑا کمپاؤنڈ اکھاں تے منہ دے حصے۔ تھوریکس تے چھے ٹکڑی لتاں ہوندیاں نیں۔ 2 یا 4 پر ہوندے نیں۔ ایبدومن دے 11 حصے ہوندے نیں۔ ایبڈومن وچ خوراکی، ساہی، خارجی تے تولیدی وکھالے ہوندے نیں۔ وکھرے کیڑیاں وچ پر، لتاں، اینٹینا تے منہ دے حصے وکھرے ہوندے نیں۔

جمائی

کیڑیاں دا جیون چکر

زیادہ کیڑے انڈیاں توں نکلدے نیں۔ فرٹیلائیزیشن تے وادا انڈے وچ ای ہوندا اے۔ کجھ کیڑیاں دا وادا مادا دے پنڈے وچ ہوندا اے جنہاں وچ کاکروچ، ایفڈ، زیزی مکھی آکھی دا اے۔ کجھ کیڑیاں وچ اک انڈے توں بہت سارے ایمپریو بندے نیں جیویں بھڑ وچ۔

وکھالا بدلن:

وکھالا بدلن، کیڑیاں دے جیون دا اک ضروری کم اے جیہڑا ہر کیڑا کردا اے۔ ایہدی دو قسماں ہوندیاں نیں۔ 1-پورا وکھالا بدلن، 2- ادھا وکھالا بدلن

حساں تے رابطا

کیڑیاں وچ باہر دے محول نال رابطے لئی بڑے حساس انگ ہوندے نیں. کجھ کیڑے (جیویں شہد دی مکھی) الٹرا وائیلٹ شعاواں دا پتہ لگا لیندے نیں. کجھ پولرائیز چانن دا پتہ کر لیندے نیں تے کجھ مادا دے فیرامونز دا چوکھی کلومیٹروں دوروں پتہ کر سکدے نیں۔

ٹرن

کیڑیاں وچ اڑن دی، پھرن ٹُرن دی تے تیرن دی طاقت ہوندی اے ۔