کبت سۋئیئے
بھائی گرداس دیاں چالھی واراں گرو اتہاس،گرمتِی فلسفہ اتے گرومریادا دی اک ڈکشنری اے ۔آپ دوارا رچے گئے کبتّ سوئیئے وی آپ دی کاوَ کرت دا اک بڑا پربھاوشالی پرمان پیش کردے ہن ۔بھائی صاحب دی اس رچنا دے پرسنگ وچّ کجھ ودواناں دا وچار ہے،کہ آپ گرمتِ دے پرچار لئی بنارس، کاشی اتے آگرہ ورگے پرسدھ ستھاناں تے گئے لگبھگ ستّ ورے آپ آگرہ وچّ پچار کردے رہے اس موقعے آپ نے کبتّ سوئیئے دی رچنا کیتی ۔

[۱]

پہلاں تاں 556 کبتّ سوئیئے ای پرچلت سن، پر بعد وچّ بھائی ویر سنگھ نے 119 ہور کبتّ پرکاش وچّ لیاندے اس پرکار ایہناں دی گنتی 675 ہو گئی۔بھائی صاحب دی اس رچنا بارے پیارا سنگھ پدم نے لکھیا ہے کہ بھائی گرداس نے اس سمیں دی ساہتک بولی بج بھاشا وچّ کبتّ سوئیاں دی رچنا کرکے گرمتِ سدھانتاں نوں سمچے بھارت وچّ پھیلاء دتا۔ اس رچنا وچّ آتم-سمرپن دی بھاونا توں لے کے برہا دی ویاکول اوستھا تکّ دا نروپن ہویا ہے۔اس رچنا وچ اٹھ دوہرے اٹھ سورٹھے اٹھ چھند ہن۔ سوئیئے کیول تنّ ہن۔ایہناں کبتا دوارا بھائی صاحب نے گرمتِ سدھانتاں گورو دے مہتو گرسکھ دا کرتوّ نوں بیان کیتا ہے۔ بھائی گرداس دا کال اترّ-بھگتی کال ہے۔اس سمیں بج بھاشا اپنی چرچ سیما تے ہے ۔ساہت وچّ ریتیبدھّ اتے ریتیمکت پرپاٹی تے کاوَ دی رچنا کیتی جا رہی سی۔ بھاویں بھگتاں،سنتاں اتے گروجناں نے دھرم پرچار لئی ریتیمکت پرپاٹی دا پریوگ کیتا پر تاں وی ایہناں وچوں بہت سارے کویاں اپر ریتیبدھّ پرپاٹی دا پربھاو ویکھیا جا سکدا ہے ۔سوئیا اتے کبتّ ریتی کاوَ تے اتیئنت لوکپری چھند سن۔بھائی صاحب نے وی اپنے سمکالی ساہتک پردش دا انوسرن کردیاں ہویاں سوئیئے اتے کبتّ چھند دا پریوگ کیتا۔ بھائی صاحب دے کبتّ وچّ پہلے 24 کبتّ منگلاچرن دے روپ وچّ لکھے گئے ہن،پچیویں کبتّ توں لے کے چالیویں کبتّ تکّ گورو دے مہتو نوں درڑھا گیا ہے۔ بھائی گرداس دے کبتّ سوئیاں دا وشا اوہناں دوارا اپنائے گئے گرمتِ سدھانتاں اتے پرچارک دے روپ وچّ اپنے انوبھوَ دی ابھویکتی ہے۔ بھائی گرداس دی اس رچنا دے نام توں ہی سپشٹ ہے کہ ایہہ رچنا ریتی کال دے پرسدھ چھنداں اپر آدھارت ہے۔ 1940 ای: تکّ بھائی صاحب دے نام ہیٹھ کیول 556 کبتّ سوئیئے ملدے ہن۔ اس طرحاں پہلے سنکپ دے 556 کبتّ وچوں اکت 30 کڈھ دین تے کلّ 526 کبتّ بچ رہندے ہن۔ دوسرے سنکلپ وچّ پورے دے پورے 119 چھند، کبتّ ہی ہن۔ آپ دوارا ورتے گئے کبتاں دیاں 42 43 ماتواں ہن ۔ جیسے سر سریتا میں ثقل سمندر بڑی میر میں سمیر بڑو جگت بکھان ہے ترور بروے جیسے چندن برکھ بڑو دھرت مے کنک اتی اتم کے مان ہے| دوہرے اتے سورٹھے دیاں 24 ماتوواں ہن۔دوہرے وچّ 13,11 اتے اتے سورٹھے وچّ 11,13 بشرام آیا ہے جویں

دوہرا
اگم اپار اننت گورو اوگت الکھ ابھیوَ
پاربھم پورن برہم ستگورو نانک دیوَ
سورٹھا
آدی پرکھ آدیس اونم شری ستگور چرن
گھٹ گھٹ دا پردیس ایک انیک وویؤ سسِ

اس طرحاں چھند وچّ 24ماتوا ،سوئیئے وچّ 25 ماتوواں اتے جھولنا وچّ 27 ماتوواں دا پریوگ ہویا ہے۔ اس رچنا وچّ بھائی صاحب نے النکار دا وی بھرپور پریوگ کیتا ہے۔ بھائی صاحب نے سبھ توں ودھ دشٹانت النکار دا پریوگ کیتا ہے۔ بھائی صاحب پاس سوجھ ،کلپنا دی اڈان اتے ودوتا دا مہان بھنڈار سی، اسے لئی اوہناں دی رچنا وچّ وشے -انوکول سندر النکاراں دا پریوگ سبھاوک ہی ہو گیا ہے۔ [۲]

حوالے

سودھو
  1. 'پنجابی ساہت دا اتہاس' ڈاکٹر.سریندر سنگھ کوہلی، پنہ 361
  2. بھائی گرداس رچنا سنسار لیکھک برہمجگدیش سنگھ