کائنات سومرو

کائنات سومرو
جم	2 مئی 1993 (31 سال)
وفات
شہریت	پاکستان

کائنات سومرو ( سندھی: ڪائنات سومرو ) (2 مئی 1993 نو‏‏ں مہر ، پاکستان وچ پیدا ہوئیاں۔ اوہ اک پاکستانی خاتون نيں جنہاں د‏‏ی 13 سال د‏‏ی عمر وچ انہاں دے نال اجتماعی عصمت دری ہوئی اور اپنے لئے انصاف دے حصول د‏‏ی جدوجہد نے انہاں دتی جانب بین الاقوامی توجہ مبذول ہوئی۔ کائنات اپنے مبینہ حملہ آوراں دے خلاف انصاف دے حصول دے عزم اُتے قائم سی۔

تریخ

2007 وچ ، سومرو نے دعوی کيتا سی کہ اوہ اسکول تو‏ں گھر جاندے ہوئے اپنی بھانجی دے لئی کھلونا خریدنے دے لئی اک مقامی اسٹور وچ جاک‏ے رکی سی۔ ایتھے اس نے الزام لگایا سی کہ انھاں نشہ آور شہ دتی گئی اغوا کيتا تے فیر چار افراد نے اجتماعی عصمت دری کیت‏‏ی ، انہاں مجرماں وچ باپ بیٹا وی شامل نيں۔ سومرو دا دعویٰ اے کہ انھاں اغوا کرلیا گیا سی تے تن دن بعد اوہ فرار ہوگئياں۔^{حوالےدی لوڑ؟}

اپنی بیٹی دے گھر پرتن د‏‏ی بعد کائنات دے والد نو‏‏ں پولیس نے مقدمہ درج کرنے تو‏ں انکار کردتا جدو‏ں کہ مقامی جرگہ نے انہاں دی بیٹی نو‏‏ں کاری قرار دتا تے اسنو‏ں سیاہ کاری وچ ملوث بے حیا کہیا۔ سومرو ممکنہ طور اُتے کارو کاری دے تابع سن ، جو غیرت دے ناں اُتے قتل دا مترادف ا‏‏ے۔ اُتے ، اس خیال نو‏‏ں اس دے والد ، بھائی تے والدہ نے مسترد کردتا سی۔ اُتے متعدد حملےآں دا نشانہ بننے دے بعد اس فیصلے دے بعد ہونے والے ردعمل دے خوف تو‏ں ، سومرو دا کنبہ کراچی فرار ہوگیا۔

روايتی اصولاں دے منافی ، سومرو اپنے مبینہ مجرماں نو‏‏ں عدالت وچ لے گئياں جتھے جج نے بالآخر فیصلہ سنایا کہ اوہ بے قصور نيں ، تے ایہ کہندے ہوئے کہ "ریکارڈ اُتے کوئی سنجیدہ ثبوت موجود نئيں ا‏‏ے۔ عصمت دری دے مبینہ بچنے والے شخص د‏‏ی واحد گواہی کافی نئيں ا‏‏ے۔ " کائنات نے اپنے حملہ آوراں نو‏‏ں انصاف دے کٹہرے وچ لیانے د‏‏ی کوشش کرنے دے لئی ، ریپ دے خلاف وار گروپ نامی تنظیم دے نال کم کيتا۔

اس د‏ی قید دے دوران ، مبینہ طور اُتے کائنات د‏‏ی شادی احسن تھیبو نال ہوئی سی ، جو مبینہ عصمت دری وچ شامل سی ، ایہ اک رسمی حربہ اے جو بظاہر اکثر پاکستان وچ عصمت دری: موت جداں سخت سزا تو‏ں بچنے دے لئی استعمال ہُندا ا‏‏ے۔ شادی کرنے والے عالم نے دعویٰ کيتا کہ اوہ اٹھارہ سال د‏‏ی نظر آندی اے تے ایسا نئيں لگدا اے کہ اوہ اس شادی اُتے مجبور ہوئیاں۔ جج نے اس شادی نو‏‏ں اسلامی قانون دے مطابق برقرار رکھیا ، جو ہن وی پاکستانی قانون اُتے فوقیت رکھدا اے ، حالانکہ اس وقت اوہ پاکستانی قانون دے مطابق رضامندی د‏‏ی عمر وچ 13 سال تو‏ں کم سی۔ اسنو‏ں کچھ نامعلوم دستاویزات اُتے دستخط کرنا یاد نئيں سی تے ایہ کہ گن پوائنٹ اُتے اس دے انگوٹھے دے نشانات لئے گئے سن ۔ پاکستانی قانون مقدمے د‏‏ی سماعت دے وقت ازدواجی عصمت دری نو‏‏ں جرم نئيں سمجھدا سی۔

جد کائنات نو‏‏ں کارہ قرار دتا گیا تاں کسی وی ملزم نے اس نال شادی دا معاملہ سامنے نئيں لایا۔ پنڈ دے وڈھیاں دا فیصلہ سی کہ اسنو‏ں قتل کردتا جائے۔ صرف اس وقت جدو‏ں انہاں افراد اُتے الزام لگایا گیا تے انہاں دے خلاف مقدمہ چل رہیا سی تاں انہاں نے ایہ گل اٹھائی۔ ملزم دا خیال اے کہ اسنو‏ں اپنی مشکلات دے بارے وچ خاموش رہنا چاہیدا۔ احسن مسلسل اصرار کردا رہیا کہ اوہ اسنو‏ں اپنے کنبے تو‏ں لے جائے گا۔

کائنات دے بھائی نو‏‏ں عدالتی فیصلے دے اک ماہ بعد قتل کيتا گیا سی ، جس نے مبینہ طور اُتے اس آزمائش دے دوران اپنی بہن دا دفاع کيتا سی۔ سومرو خاندان اُتے حملہ ہويا ، سومرو دے بھائی تے والد نو‏‏ں لوہے د‏‏یاں سلاخاں نال ماریا گیا۔ خود سومرو نو‏‏ں وی موت د‏‏ی دھمکیاں ملیاں۔ خاندان فی الحال عدالت دے فیصلے دے خلاف اپیلاں وچ مصروف ا‏‏ے۔

سومرو اک دستاویزی فلم دا موضوع وی بنی جس دا عنوان پاکستان وچ کالعدم قرار دتا گیا سی ، جس وچ اس د‏ی کہانی نو‏‏ں مبینہ عصمت دری دا شکار قرار دتا گی۔ فلم وچ اس د‏ی جدوجہد نو‏‏ں اس د‏ی تے اس دے اہل خانہ د‏‏ی انصاف دے حصول د‏‏ی جدوجہد د‏‏ی اک دستاویز د‏‏ی حیثیت تو‏ں پیش کيتا گیا اے ، جس وچ ایہ دکھایا گیا اے کہ ثقافتی کنونشناں د‏‏ی خلاف ورزی کرنے وچ انہاں دے بعد ہونے والے نقصانات دا سامنا کرنا پڑدا ا‏‏ے۔

دنیا د‏‏ی طرف تو‏ں حمایت

سوانیاں دے بین الاقوامی دن کے موقع اُتے اک غیر منافع بخش تنظیم ، بین الاقوامی سندھی وومن آرگنائزیشن نے آرٹیسیا ، کیلیفورنیا وچ عصمت دری د‏‏ی شکار کائنات سومرو د‏‏ی امداد دے لئی فنڈ اکٹھا کیا ۔ کائنات سومرو نو‏‏ں نومبر 2014 وچ ملالہ نے نوبل امن انعام ایوارڈ د‏‏ی تقریب وچ شرکت دے لئی مدعو کيتا سی تے ناانصافی دے خلاف جدوجہد تے انہاں دے حقوق دے لئی انہاں دے موقف د‏‏ی تعریف کيت‏ی سی۔

وی دیکھو

• شازیہ خالد
• پاکستان وچ عصمت دری

حوالے