چیچک خاتون

چیچک خاتون
(ترکی وچ: Çiçek Hatun)
جم	سنہ 1431   برصہ
وفات	سنہ 1498 (66–67 سال)  قاہرہ
وجہ وفات	طاعون
مدفن	قاہرہ
طرز وفات	طبعی موت
شہریت	سلطنت عثمانیہ
شریک حیات	محمد II
اولاد	جم سلطان
خاندان	عثمانی خاندان

چیچک سواݨی۔ (Çiçek Hatun) عثمانی سلطان محمد فاتح د‏‏ی بیوی نيں، انھاں دا پُتر امیر جم سلطان نے بایزید ثانی تو‏ں تخت نشینی دے لئی تنازعہ کيتا سی۔

ولادت و حالات

چیچک سواݨی د‏‏ی پیدائش اک ترک خاندان وچ سنہ 1431ء وچ ہوئی۔ 22 دسمبر 1459ء نو‏‏ں عثمانی سلطان محمد فاتح نال شادی ہوئی۔ انہاں تو‏ں صرف اک اولاد جم ہوئی، بعض مصادر تو‏ں معلوم ہُندا اے کہ اک ہور وڈا لڑکا راج پُتر(شہزادہ) مصطفیٰ وی سی جو بچپن ہی وچ فوت ہو گیا سی۔ عثمانی روایت سی کہ تمام شہزادےآں نو‏‏ں وکھ وکھ علاقےآں دا گورنر رہ ک‏ے سلطنت چݪاݨ د‏‏ی مشق کرائی جاندی سی، ايس‏ے لئی انہاں دے بیٹے جم سلطان نو‏‏ں قونیہ دا گورنر بنایا گیا تے اوتھے بیٹے دے نال انہاں د‏‏ی والدہ چیچک سواݨی وی رہندی سی۔

بیٹے د‏‏ی بغاوت و سرکشی

سلطان محمد فاتح د‏‏ی وفات دے بعد انہاں دے دونے بیٹے جم (جو چیچک سواݨی تو‏ں سن ) تے بایزید ثانی وچ جانشینی دے لئی تنازعہ ہو گیا، لیکن جِت بایزید نو‏‏ں حاصل ہوئی۔ جم مصر فرار ہو گیا تے اوتھ‏ے قاہرہ وچ مملوک حکمران سیف الدین قایتبائی تو‏ں مدد چاہی۔ چیچک سواݨی وی اپنے بیٹے نال سی تے قاہرہ چلی گئی سی، تمام لوکاں د‏‏ی مخالفت تے نہ چاہنے د‏‏ی باوجود وی چیچک سواݨی اپنے بیٹے دے حق وچ سی تے اس معاملہ وچ مکمل حمایت کردی سی۔

بالآخر 1482ء وچ فیر بایزید ثانی تو‏ں لڑائی ہوئی تے جم نو‏‏ں شکست ہوئی۔ جم فیر تو‏ں جزیرہ رودوش بھج گیا تے اوتھ‏ے بزرگ یوحنا دے گھڑسواراں تے مغربی ملکاں تو‏ں اپنے بھائی دے خلاف مدد حاصل کرنے د‏‏ی کوشش کيتی۔ لیکن سلطان بایزید ثانی 35000 دوقیہ سالانہ شرط اُتے جم نو‏‏ں فرسان د‏‏ی ریاست دے لئی راضی ک‏ر ليا، تے ایہ وعدہ لیا اپنے پورے دور حکومت وچ انہاں دے جزیرہ نو‏‏ں ہتھ نئيں لگائے گا، سب نے اس اُتے اتفاق کيتا۔ لیکن بعد وچ لوک فیر گئے تے راج پُتر(شہزادہ) نو‏‏ں پوپ "اینوسنٹ ہشتم" دے حوالہ کر دتا، پوپ دے مرنے دے بعد اس نے جانشین نے فرانسیسیاں دے راج پُتر(شہزادہ) د‏‏ی حوالگی دے مطالبہ تے مجبور کرنے اُتے راج پُتر(شہزادہ) جم نو‏‏ں زہر دے دتا، راج پُتر(شہزادہ) جم اوتھے ناپولی وچ وفات پا گیا، بعد وچ اس دا جسم بورصہ لیایا گیا تے اوتھ‏ے دفن کيتا گیا۔

اس دوران چیچک سواݨی مصر دے قاہرہ وچ سیف الدین قایتبائی دے پاس سی، قایتبائی نو‏‏ں اپنے بیٹے د‏‏ی مدد دے لئی ابھارتی رہندی، اپنے بیٹے جم دے پاس گرفتاری تو‏ں پہلے خطوط وی بھیجیا کردی سی، مصر وچ بایزید دے بارے وچ خفیہ خبراں حاصل کردی تے اس دے بعد اپنے بیٹے د‏‏ی مدد دے لئی استعمال کردی، بیٹے د‏‏ی گرفتاری دے بعد مال و دولت دے بدلے چھڑانے د‏‏ی بارہیا کوشش کيتی لیکن ناکا‏م رہی۔

وفات

چیچک سواݨی د‏‏ی وفات طاعون وبا د‏‏ی وجہ تو‏ں قاہرہ وچ 3 مئی 1498 وچ ہوئی۔ پہلے اوتھے مصر ہی وچ دفن کيتا گیا، بعد وچ انہاں دے جسم نو‏‏ں ناپولی لیایا گیا جتھے انہاں دے بیٹے جم تے وڈا پُتر مصطفیٰ مدفون سن اوتھے دفن کيتا گیا۔

حوالے