چودہ خانوادے
چودہ خانوادے طریقت و تصوف دی اک اصطلاح اے۔
تصوف وچ خانوادےآں توں مراد خاندان ،گھرانہ، مشائخ یادرویشاں دا اوہ خاندان (روحانی سلسلہ) جس توں انہاں نوں توسل اے۔ بنیادی طور پر(۴) چار پیر [۱] تے (۱۴) چودہ خانوادے نيں جنہاں دی اگے چل کے تے بہت ساریاں شاخاں ہوجاندیاں نيں، انہاں وچ ہر اک شاخ دا اک بانی اے جدوں کہ انہاں تمام سلسلے دا منبع امام علی ابن ابی طالب کرم اﷲ وجہہ نيں ماسوائے صرف اک سلسلہ نقشبندیہ دے جس دی ابتدا ابوبکر صدیق رضی اﷲ تعالیٰ عنہ نال ہُندی اے۔[۲]
چار پیر:(۱) امام الحسن علیہ السلام (۲) امام الحسین علیہ السلام (۳)خواجہ حسن البصری (۴) کمیل ابن زیاد ،
کیونجے تعداد دے لحاظ توں ایہ چار (۴) نيں جنہاں نوں تعلیم باطنی امام علی ابن ابی طالب کرم اﷲ وجہہ تے حضرت ابوبکر صدیق رضی اﷲ تعالیٰ عنہ توں حاصل ہوئی اس لئی چار (۴) پیر کہندے نيں۔
خانوادے : (۱۴ ) چودہ خواجہ حسن بصری توں چودہ(۱۴) شاخاں نکلی نيں جنہاں نوں چودہ (۱۴)خانوادے کہندے نيں۔ خواجہ حسن بصری دے چودہ (۱۴)خانوادں وچوں پنج (۵) خواجہ عبد الواحد توں منسوب نيں تے نو (۹) خانوادے حبیب عجمی توں منسوب نيں۔
خانوادے بتوسط حضرت عبدالواحد ؒ توں خواجہ حسن بصریؒ نوں پہنچے نيں۔
- (۱) خانوادہ زیدیاں منسوب بہ خو اجہ عبد الواحد ابن زید
- (۲) خانوادہ عیاضیاں منسوب بہ خواجہ فضیل بن عیاض
- (۳) خانوادہ ادہمیاں منسوب بہ خو اجہ ابراہیم بن ادہم
- (۴) خانوادہ ہبریاں منسوب بہ خواجہ ہبیرۃ البصری
- (۵) خانوادہ چشتیاں منسوب بہ حضرت علوممشاد دینوری
- خانوادے بتوسط خواجہ حبیب عجمی توں خواجہ حسن بصری نوں پہنچے نيں۔
- (۶) خانوادہ عجمیاں منسوب بہ حضرت خواجہ حبیب عجمی
- (۷) خانوادہ طیفوریاں منسوب بہ سلطان العارفین طیفور شامی المشہور بہ بایزید بسطامی
- (۸) خانوادہ کرخیاں منسوب بہ خو اجہ معروف کرخی
- (۹) خانواد ہ سقطیاں منسوب بہ خواجہ سری سقطی
- (۱۰) خانوادہ جنیدیاں منسوب بہ خواجہ جنید بغدادی
- (۱۱) خانوادہ گازرونیاں منسوب بہ خواجہ اسحاق گازرونی
- (۱۲) خانوادہ طوسیاں منسوب بہ خوااجہ علاوالدین طوسی
- (۱۳) خانوادہ سہروردیاں منسو ب بہ شیخ ضیا الدین سہروردی
- (۱۴) خانوادہ فردوسیاں منسوب بہ نجم الدین کبریٰ خلیفہ ابو نجیب فردوس
بالادرج کردہ چودہ خانوادے اصل نيں ۔ انہاں خانوادےآں توں دوسرے خانوادےآں نے جنم لیا جو انہاں خانوادےآں دی فروع کہلاندے نيں جو اپنے اپنےبانیِ سلسلہ دے ناں توں مشہور نيں۔[۳]