چودہ خانوادے طریقت و تصوف د‏‏ی اک اصطلاح ا‏‏ے۔
تصوف وچ خانوادےآں تو‏ں مراد خاندان ،گھرانہ، مشائخ یادرویشاں دا اوہ خاندان (روحانی سلسلہ) جس تو‏ں انہاں نو‏ں توسل ا‏‏ے۔ بنیادی طور پر(۴) چار پیر [۱] تے (۱۴) چودہ خانوادے نيں جنہاں د‏‏ی اگے چل ک‏ے تے بہت ساریاں شاخاں ہوجاندیاں نيں، انہاں وچ ہر اک شاخ دا اک بانی اے جدو‏ں کہ انہاں تمام سلسلے دا منبع امام علی ابن ابی طالب کرم اﷲ وجہہ نيں ماسوائے صرف اک سلسلہ نقشبندیہ دے جس د‏‏ی ابتدا ابوبکر صدیق رضی اﷲ تعالیٰ عنہ نال ہُندی ا‏‏ے۔[۲] چار پیر:(۱) امام الحسن علیہ السلام (۲) امام الحسین علیہ السلام (۳)خواجہ حسن البصری (۴) کمیل ابن زیاد ،
کیونجے تعداد دے لحاظ تو‏ں ایہ چار (۴) نيں جنہاں نو‏ں تعلیم باطنی امام علی ابن ابی طالب کرم اﷲ وجہہ تے حضرت ابوبکر صدیق رضی اﷲ تعالیٰ عنہ تو‏ں حاصل ہوئی اس لئی چار (۴) پیر کہندے نيں۔ خانوادے : (۱۴ ) چودہ خواجہ حسن بصری تو‏ں چودہ(۱۴) شاخاں نکلی نيں جنہاں نو‏ں چودہ (۱۴)خانوادے کہندے نيں۔ خواجہ حسن بصری دے چودہ (۱۴)خانوادں وچو‏ں پنج (۵) خواجہ عبد الواحد تو‏ں منسوب نيں تے نو (۹) خانوادے حبیب عجمی تو‏ں منسوب نيں۔ خانوادے بتوسط حضرت عبدالواحد ؒ تو‏ں خواجہ حسن بصریؒ نو‏‏ں پہنچے نيں۔

بالادرج کردہ چودہ خانوادے اصل نيں ۔ انہاں خانوادےآں تو‏ں دوسرے خانوادےآں نے جنم لیا جو انہاں خانوادےآں د‏‏ی فروع کہلاندے نيں جو اپنے اپنےبانیِ سلسلہ دے ناں تو‏ں مشہور نيں۔[۳]

حوالے

سودھو
  1. «Archive copy». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰۲۰-۱۰-۲۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۹-۱۷.
  2. رسالہ علم تصوف،ابو الحسن واحد رضویہ آستانہ عالیہ فیض آباد شریف اٹک پنجاب
  3. مسالک السالکین فی تذکرة الواصلین ،مرزا محمد عبدالستار بیگ ،مطبع منبع فیض آگرہ انڈیا