پھیرن

پھیرن
معلومات لباس
گروہ قسم	کپڑے

اک بزرگ کشمیری روایتی پھیرن پہنےاپنے پوتے دے نال کشمیری ۔

پھِیرن تے پُوٹس کشمیری مرداں تے عورتاںدے مخصوص روایتی لباس دا ناں اے۔ پھِیرن یا پُوٹس اُتے تھلے پہنے جان والے دو جُبّے‍آں (گاؤن) اُتے مشتمل ہُندا اے جو اک ساتھ دونے اُتے تھلے پہنے جاندے نیں۔ روایتی کشمیری پھِیرن تے پُوٹس دی لمبائی پیراں تک ہُندی اے تے ایہ انداز انیہویں صدی عیسوی دے اواخر تک خاصا مقبول رہیا۔تاہم پِھیرن اپنی جدید شکل وچ گھٹنےآں توں نیچے تک ہُندا اے جو سُتھن ( شلوار دی اک ڈھیلی قسم ) دے نال پہنیا جاندا اے۔ ایہ افغانستان وچ پہنی جانے والی شلوار توں مشابہ ہُندی اے۔ لمبے پھیرن دے نال سُتھن پہننا لازمی ننیں ہُندا، ایہ پہننے والے دی مرضی اے کہ طویل پھیرن دے نال روایتی زیر جامہ پہنے کیونکہ روایتی پھیرن دے چاک نہیں ہُندے۔

گرمیاں دے موسم وچ پھیرن سوتی کپڑے دا ہُندا اے تے سردیاں وچ پُوٹس سوتی جدونکہ پھیرن اونی کپڑے دا ہُندا اے۔ پھیرن پورے بدن نوں سردی توں بچاؤ دے لئی ڈھکے رکھدا اے خصوصا برفباری دے دوران ایہ مکمل حفاظت کردا اے۔ ایہ لباس وادی کشمیر دے باشندے تے وادی چناب وچ رہنے والے کشمیری پہندے نیں۔

ناں

لفظ پھیرن دی اصل دے بارے وچ کوئی شواہد نہیں ملدے البتہ ایسا محسوس ہُندا اے کہ ایہ فارسی دے لفظ “پیراہن” دی بگڑی ہوئی شکل اے جس دے معنی لباس دے نیں۔ ایہ لباس پندرویں صدی عیسوی توں وی پہلے دا کشمیر دی ثقافت دا حصہ اے۔

انداز

سرپوش

ہندو عورتاں تے خصوصا پنڈت گھرانےآں دی عورتاں سر ڈھکن دے لئی اک سکارف نما کپڑا استعمال کردیاں نیں جو پشت اُتے تھلے پاؤں دی سمت جاندے ہوئے بتدریج چھوٹا ہو جاندا اے۔ اسنوں تَرنگا کہیا جاندا اے۔ مسلمان عورتاں سرخ رنگ دا اک سر پوش بنھدیاں نیں جسنوں کَسَبا کہیا جاندا اے۔ کَسَبا پگڑی دی طرح بل دار انداز توں تہ در تہ ہُندا اے جس دی تہاں نوں جڑاؤ پن توں باہم متصل کر دتا جاندا اے۔ کَسَبا دے نال اک دوپٹہ نما جڑاؤ پن توں نسی ہُندا اے جو نیچے آندے ہوئے گردن دے نال حمائل ہُندا اے۔

پھیرن

پھیرن اطرافی چاکاں دے بغیر اک ڈھیلا ڈھالا عبایا نما لباس اے جسنوں آستیناں اُتے قدرے چنٹاں دے انداز وچ ہلکا جہا سی دتا جاندا اے۔ ایہ آستیناں وی کشادہ ہُندی نیں۔ اسنوں عموماً اون (اُنّ) یا جاموار توں بنایا جاندا اے۔ جاموار اُنّ تے کاٹن دا مخلوط کپڑا اے۔

روایتی پھیرن اک گاؤن دی طرح ہُندا اے جس دی لمبائی پاؤں تک ہُندی اے۔ جو انیسویں صدی عیسوی دے اواخر تک ہندو تے مسلم آبادی دا عمومی لباس سی۔ تاہم پھیرن دی جدید شکل دی لمبائی گھٹنےآں تک ہُندی اے جو مسلمان پہندے نیں ایہ ڈھیلا ڈھالا عبایا نما سامنے دی استر اُتے ٹانکےآں سیا ہُندا اے جدونکہ ہندوآں دا پھیرن کمر نال بنھیا ہویا تے لمبائی وچ ٹخنےآں تک ہُندا اے۔ خوبصورت کشیدہ کاری تے بیل بوٹےآں دی کڑھائی کشمیری عورتاں دی پھیرن دا اک لازمی جزو اے۔ ایہ عموماً ریشمی دھاگےآں یا سنہرے تار نال کڈھے گئے پھل ہُندے نیں۔ روپہلے تار دی کشیدہ کاری نوں کشمیری زبان وچ طِلّے (طلاء) دا کام کہیا جاندا اے۔

پُوچ

پُوچ وی پھیرن دی طرح ہی ہُندا اے لیکن پھیرن دی نسبت ہلدے کپڑے توں بنیا ہُندا اے تے پھیرن دے نیچے پہنا جاندا اے۔ اسنوں پھیرن دے نیچے پہننے دی وجہ پھیرن نوں کانگڑی (کانگڑ) دی چنگاریاں توں محفوظ رکھنا ہُندا اے۔ اس دے علااوہ ایہ دوہری تہہ شدید سردی توں بچاؤ تے حرارت دے لئی وی مددگار ہُندی اے۔

سُتھَن/شلوار

روایتی طور اُتے پھیرن تے پُوٹس بغیر کسی زیر جامے دے پہنے جاندے سن۔ تے ایہ حقیقت اے، پڑوسی ریاست ہنزہ وچ وی عورتاں 1890 تک پاجامہ نہیں پہنتی سن تے اسی طرح نگر وچ وی ایہی رواج 1925 تک رہیا۔

جدید فیشن

مورتاں

• 
  کشمیری بچے
• 
  روایتی پھیرن وچ ملبوس کشمیری النسل لڑکیاں۔
• 
  مسلمان کشمیری خاتون اپنی پوتی دے نال۔
• 
  1922دی کشمیری پنڈت عورت پھیرن وچ از وشویتیم
• 
  مسلمان عورتاں روایتئ طویل پھیرن وچ ملبوس 1870
• 
  کشمیری مرد پھیرن تے پوٹس وچ 1875

حوالے